Бабалардын Урпагы. 3 китеп

« Көнөчөк» деген атым бар.

Ушундай ыйык затым бар.

Башка элдер мен кургурду,

Дал ушинтип чакыраар.

***

Ыр жазбай чоң болуп калганымда,

Ылдам эле жыйнамакмын байлыкты.

Анда-мындай жарды болмок эмесмин

Ал учурда болмок эле баарысы..

Өлүм-өмүр катарлаш жыла басмак,

Өлүм тагдыр пенделер кайда качмак.

Билинбей басып келип акырын

Бир күнү ажал мага кылтак салмак.

Анда менин жыйган-терген байлыгым,

Акырындап кала бермек балдарыма.

Элдер мени келди-кетти унутмак

Эмнем жетмек ушунчанын баарына.

Көр оокат ушул дагы байлыкпы,

Көр пенделер ошого азгырылган.

«Эч белгисиз жашап өткөн адам» -деп,

Элең сөздү айтмакчы эле алар маган.

Сап-сап кылып ырларды чиймеледим

Саманыбы, жакшысыбы аны билбедим.

Байтак жолдор сапарлап алыс кетмек,

«Баягынын жазмасы» деп эл эскермек.

***

«Волба» деген машинанын

Ичине такыр кирбедим.

«Жип» дегени дагы бар,

Анысын да билбедим.

Эпеңдете желдирип,

Эшек болду мингеним.

«Ырыстуу Көңдөй элге» деп,

Ыр болуптур чийгеним.

***

Түркүн-түркүн гүлдөрдүн

Түрү сонун кызык ай.

Каадалуу өткөн балалык,

Калган тура кайрылбай.

Бийик тутуп атыңды,

Бир көрүүгө куштармын.

Телмиртип улам сагынтат,

Темир- Канат турагым

***

Алтымышка чыккан чагымда,

«Арыдым» деп кеп айтпайм.

Акыл ойлор али алдыда,

Алдыга улам жол таштайм.

Жетимишке чыккан чагымда,

«Жемирейдим» деп кеп айтпайм.

Жетүүчү жерлер дагы көп,

Жеңиштерден мен кайтпайм

Жетимиш деген эчтеке эмес,

Сексен жаш турат алдыда.

Сергилең ырды мен жазып,

Секиге чыгам дагын да.

Токсон жаш деген дагы бар,

Толгон иш бар дагы алдыда.

Толгон ишти элим менен бүткөрүп,

Тоголонбой жылып алдыга.

Жар Кыядан аман өткөрүп,

Айлымдын эли аман болуп,

Ак үмүткө куш конуп.

***

Туулган жерде Тешик Көлүм бар эле

Жээгинде эркин ойноп жүрчү элем.

Бала кезде ар дайыма балык кармап,

Балтыр кезди мен өткөрдүм сергилең.

Азыр болсо, ак чач болгон курагым

Андан бери мезгил өтүп атаганат

Шаардыкмын Тешик Көлүм унутулбай

Шардан чачып жүрөгүмө толкундайт

Жеңелериме тамаша

Айылдагы жеңелерим жемелеп жатат,

– Тиштериң түшүп карыдыңбы шалдырап.

Көзүң дагы такыр эле көрбөйт калат

Адамдарды тааныбайсың жалдырап.

Буттарың такыр эле баса албайт,

Түз жерден кулачудай тайтаңдап.

Далың дагы ийреип бүтүптүр,

Талаадагы куурай сымал салбырап.

– Эмне кылам кагылайын жеңелер,

Карылык каптап бүткүл денем оорлолду.

Силерге жаккан бир нерсем бар эле,

Ошол байкуш банкротко кабылып,

Иштебей калып ал кургурга убал болду.

***

«Менмин», «менмин» дей бербе,

Уят болот мактанган.

Жашап жатат дүйнөдө,

Сенден башка канча жан.

Жүз коюңа мактанба,

Андан көрө сыйынгын

Алла- талла кудайга,

Дал ошонуң жакшы да.

Күн суук болуп ыркыраса,

Жүз коюңу жут алат.

Кой кийирген сарайың,

Койсуз калып аңгырайт.

« Оокат малды жыйдым» деп,

Он жылкыңа мактанба.

Оң жылкыңы ууру алат

Ал болбосо кашабаң,

Аңдып жүрүп жеп тынат.

Андан көрө « Кудай» деп,

Айлың менен аман жүр!

Жакын курбу, курдашыңа,

Жарык чачып сыйлай жүр.

Сен ошондо бактылуусуң,

Таалай конот колуңа

Бакыт деген даңгыраар,

Сенин басаар жолуңда.

***

« Санжыраны кыйын жазыпсыз.

Окуп чыктым кайталап,

Саптары мага жагат».

Жердешим мага кеп айтат.

« Анан акын болгон соң,

Эң кыйын кылып шилтегем.

Эң жаман жазмак белем.

Эл журтум эмне дейт

Элге тарап кеп кетет».

***

Айланайын чуу куйрук,

Армандуу жаңжал баштаба.

Ансыз деле толуп кетти,

Айлыбыз чатак-жаңжалга.

Жакшы болсоң болбойбу,

Жашың барды далайга.

Жамандык деген жамандык,

Жабышбачы андайга.

Жаман жорук башынан,

Жаккан эмес Аллага.

Ырысы жок жаңжалды,

Ыйгаралы шайтанга.

Жаңжал менен чатактан

Жакындабай качалы.

Алдыдан «кел» деп ийгилик,

Аяктан орун алалы.

***

Үч жарма досум бар эле,

Жармам жок калганда,

Анын бирөө сапар алып,

Азгырылып кетти башкага.

Бирөө кетип калганда

Экөө калды жанымда.

Алар дагы «кетебиз» дейт,

Айрыламбы жакында.

Жармам арбын болгондо,

Кетмак эмес башкага.

Даамын татып тамактын

Дайым жүрмөк жанымда.

***

Далайың менен бирге чогу болгомун,

Бирге жүрүп, бирге басып ойлондум.

Баары өттү, китеп сындуу жабылып,

Басып өттүм туулган жердин жолдорун.

Жердештерди мен ырыма салгамын.

Кээ бирлери эстен чыга баштаптыр.

Арасында мен бар экем ыр жазган.

Мен турганда алар унут калбастыр.

***

Туулган жерде жашап жаткан адамдарга жолугуу кандай гана кубаныч. Эгерде алар боорукер, назик адамдардын көңүлүн сындырбаган пенде болсо, анысы андан бетер кубаныч. Алар менен жолугуу өзүнчө эле чоң майрамдай. Эки адамдын жан дүйнөсү биригип, төрөлгөн жердеги өткөн күндү эске салып сүйлөшөт. Жашоо үчүн жанын сабап жүргөн адамдардын башынан кандай гана окуялар өтпөйт.Алардын башынан жакшы да, жаман да окуялар өтүп көзгө илешпей закымдайт.