Бабалардын Урпагы. 3 китеп

Ылдамыраак айткыла?

Ылдыйкы Качкын турбайбы,

Өйдөөкү Качкынга агага

Аты уйкашып калбайбы.

Ал экөөнү билбесек,

Бизди кудай урбайбы.

Экөө бир айылдан кыз алып,

Бажа болот турбайбы,

Бул экөөнү билбесек,

Бизди кудай урбайбы.

Аман болсун Качкындар,

Жашап далай замандар.

**

Үтүровдон агайдан жакшы окуп,

Үтүр, чекитин бүт токуп,

Чоң окуудан окуса,

Математик болуп жашынан.

Мугалим болмок башынан.

Жамангул, Карагул агайларындай болмок,

Алардан ашпаса да

Порум, формуласы ошолорду тартмак.

Же илибой мугалимден кыйын болмок.

Стаканды колго алып,

Чертип койгон тигинден.

Теңтуштарын көргөндө:

«Барбы дейт бирдемең».

Күлүп дайым каткырып,

Кайгырып такыр көрбөгөн.

Кадыркул байкем болбосун,

Ошонун өзү өңдөнгөн.

***

Актив болуп жашынан,

Фкрма болуп башынан.

Кой кайтарган малчыга

Короолу койду тапшырган.

Колоктотуп сумка асынган,

Койдун саны жазылган.

Койду сойсо чабандар,

Жалаң майды чайнаган.

Жумуш кылып талбастан,

Жумурай журтка таанылган.

Кежир сөз чыкпай оозунан,

Керимсел жигит созулган.

Өтө эле арык эмес,

Өтө эле толук эмес,

Өзүн фигурный кармаган.

Бүт районго таанымал

Ылдыйкы жакта жашаган,

Ылдыйдан чабандарга аттанган.

Ыдырыс деген агам бар.

***

Боюу узун далдагай,

Буттары чоң бир далай.

Чап кенедей асылып,

Тамашалуу сөз айткан.

Беттери тартып чап жаак,

Кыймылы кетет калдактап.

Алдында турган адамды,

Арсактата каткырткан.

Күрөк түшпөй колунан,

Эгинге карай суу бурган.

Эмгеги менен жан баккан,

Эмгектенип элге жаккан.

Айткылачы бул кайсы адам,

Бердигул агам маа жаккан

***

Жеңеме бозо салдырып

Бордоп малын семирткен.

М алда жүрүп дайыма,

Бакыт тапкан эмгектен.

Жанында жүрүп абамдын

Кайгырганын көрбөгөм.

Жайкы кечтей созулган.

Жакшы адам эле көөлдөгөн.

Бул кайсы адам тапкылачы,

Атын ылдам айткылачы,

Жапас байкем көрүнгөн,

Карааны чыгып бөлүнгөн.

***

Колгозго аты таанылып,

Далай жылы уй айдаган.

Сайгактап качкан уйларды,

Сабалапр жетип кайырган.

Кожоюун болуп эмгекте,

Колгозго аты таанылган.

Үйүнө келген адамды,

Үйрүлө түшүп сыйлаган.

Сыпаа сылык сөз айтып,

Сылык адам башынан.

Бул Ишенбек абам турбайбы,

Бул адамды унутсам,

Мени кудай урбайбы.

***

Буту ооруган жылкыны,

Буудан кылып таптаган.

Абалата желдирип,

Ат үстүндө чайпалган.

Арбын болуп менчик малы,

Жалаң куйрук чайнаган.

Калибеттүү адамдарды,

Кадырлап келип колго алган.

Жакшы жашап эл менен

Жаркын эмгек сиңирген.

Чечкиндүү эле мүнөзү,

Денсоолук абам бул өзү.

***

Күтүрөтүп жылкыны,

Күдүр жакка айдаган.

Берешен болуп элине,

Бээ байлап жылкы саадырган.

Ар дайыма мал менен

Агайын тууган эл менен.

Журтуна эмгек сиңирген.

Жалдуу тулпар ат минген.

Малын тосуп теминген.

Кана ылдам табыңар,

Бул кайсы абалар.

Ишенбек менен Көчкүн байкелер.

Билбесеңер билип алыңар.

***

Коңур Өлөң элинин,

Кутту күйө баласы.

Жалгыз өсүп жашынан,

Бир атанын баласы.

Эмгеги менен таанылган,

Достору көп башынан.

Эмгекчил өстү жашынан.

Андай адам бизде бар,

Ал Айылчы абаңар.

***

Темирди жешип сомдогон

Карала болуп көрүнүп,

Тракторун оңдогон.

Эң эле катуу айдабай,

Эреже сактап жолдордон.

«Көңүлү калып калат»– деп

Шыбырап жай сүйлөгөн.

Жашынан эле ал адам,

Адептүү болуп үйрөнгөн.

Кээде куудул сөз айтып,

Адамды койгон каткыртып,

Шамеш байкем турбайбы,

Муну ырыма кошпосом,

Мени кудай урбайбы.

***

Өмүр боюу тракторду,

Тыркылдатып айдады.

Кээде таш ташыса,

Кээде саман ташыды,

Жок эле болбой калганда

Толтура салып силосту,

Чабандарга алпарды.

Трактору дүкүлдөп,

Тынбай иштеп күн-түндөп.

Бул кайсы абаңар,

Конок байке турбайбы,

Аны ырга салбасам,

Таарынгансып калбайбы.

***

Бай болуп жакшы жашады

Жүз коюун айдап алдына.

Уйлары анын арбын эле,

Дайыма жетип айранга.

Боюу узун эң эле,

Жанында туган адамдар,

Кодогой тартып калчу эле.

Эки метр арышы,

Жанында баскан кишилер,

Чуркаганда жете албайт.

Бак-бак этип катуу айтат,

Кемчилдикти бетке айтат.

Тапкыла бул ким эле?

Бул адамдын баяны,

Аскербай жээним баягы.

***

Тажаалданып сүйлөгөнүн,

Такыр көргөн эмесмин

Ачуусу келип айкырганын,

Анысын да уккан эмесмин.

Мулуңдап ушак айтканын,

Мунусун да көргөн эмесмин.

Адамдаргага тарбия берип,

Аырын сүйлөйт назиктенип.

Эмгеги менен баар тапкан,

Дайыма бай жашаган.

Бул ким болот кудай ай?

Атын таппай кыйналам,

Ойлонуп жатып кыйладан.

Ысыкен байке ушу эле.

Өтө назик киши эле.

***

Ак эмес кып-кыпзыл,

Картошка тигип талаага.

Элден журттан кем калбай,

Эмгекчил болуп жашады.

Далай жыл кой багып,

Ак эмгектен сый алган.

Сыртты карай мал айдаган,

Сырдана тарткан башынан,

Атын журту сыйлаган,

Дайыма жакшы кеп кылган.

Бул байкенин чоо жайын,

Айтпасак кудай урбайбы,

Сыйын көргөн башка жандын,

Сыдыш байкем турбайбы.

***

Балыкчыда бирөө жашап,

Айлында бирөө жашап,

Бата алган элинен

Экөө тең эмгек сиңирген.

Кыпчактын белдүү уланы,

Жазбасам болбойт буларды.

Аты калып айлында,

Атагы кетип далайга.

Тукумдары тарады,

Алып элден батаны,

Өттү далай баяндар,

Булар өзүм сыйлаган,

Жээнтеай, Жеембай агалар.

***

Кубантып жылмая

Куудул сөз айтып дайыма.

Жаркылдап маанай шат берген,

Жанында жүргөн адамга.

Анын айткан сөздөрү,

Макал болуп кетчү эле.