Бабалардын Урпагы. 3 китеп

Тиштеринин баары алтын,

Сырын билген башканын.

Мугалим болуп жашынан,

Көп жумушту аткарган.

Ачууну албайт колуна,

Жутуп койуп пиводон.

«Ден соолук болсунчу» деп,

Крушканы көтөрөт,

Боюу узун койкойгон.

Сакмалчы болот чабандарга,

Ошол эле учурда,

Билимин берет балдарга,

Баардык ишин так аткарган

Жаман жакка барбаган.

Бармак түгүл карыш жылбаган

Бул кайсы ага айткылачы,

Жообун ылдам тапкылачы.

Эркиндик деген байкебиз,

Эмгегин дайым эстейбиз.

***

Кой баккан башынан,

Эмгекчил болуп жашынан.

Калыс болуп дайыма,

Жакшылык кылган баарыга.

Үйүнө барган адамдарга,

Сый көрсөтүп жандарга,

Куйрук, жамбаш жедирген,

Чыгдандагы баардык тамакты,

«Алдыга коюуп же» деген.

Ич жылытманы койкойтуп,

«Алып кой эми кел» деген

Маселенин эң башкысы,

Токтобек аганын өз бажасы,

Сырын билген башка жандын,

Бул Амантуру Аалынын.

***

Дагы кепти баштайлык

Жакшы тарбиялап балдарын,

Кебин айтып аталык.

Жогору жакка аттанып,

Жакшыларды колго алып.

Балдарынын баары чоң,

Кудайдын кулагы сүйүнсүн,

Иштеп дайым так жүрсүн.

Бири иштейт обкомдо,

Бири иштейт райкомдо,

Дагы бири кызматта,

Тигил эле борбордо.

«Капырай» деп эл таң калат,

Бийликке кантип жетип алат».

Чуңкур жерди баспаган,

Кадамын аяр таштаган.

Өмүр боюу ачуу сууну,

Колуна такыр албаган.

Мас болгон кишини

Мыскыл менен караган.

Атын айтып берейинби,

Бергиле мага сүйүнчү,

Бул Аалы атанын Түкүшү.

***

Ой менен жылкы айдаган,

Ойлуу гана жылмайган.

Көп санаа келсе адамга,

Көңүлдү улап жайгарган.

Тешик Көл деген жайлоодо.

Дайыма бирге болгонбуз.

Өткөн убак кайран чак,

Баарын кайра ойлойбуз.

Ак көңүл жайдары,

Жайгарып өткөн адамды,

Керимдин уулу Огой агам эсимде,

Жакшы адам эстен кетмек беле.

***

Короосунда, коюу көп,

Коюунан да уйу көп.

Өзү жүрөт талаада,

Жылкыларын көзөмөлдөп.

Көңүл бурган ар жанга,

Жакшынакай сөзү менен

Ар адамидын өзүнө,

Арыбас бакыт тилеген.

Эргүүлөнткөн ар жанды,

Бул адам бизге тааныш багы

Кадимки Таңыскожонун Сагыны.

***

Суу сугарып эгин айдаган

Сур атын улам камчылаган.

Жанында дүлөйлөр жүргөнсүп,

Катуу үн менен кыйкырынган

Күрөк түшпөй колунан,

Талаасы кетпей оюунан.

Жөнөкөй адам карапайым,

Эл үчүн эмгек сиңирген

Эмгегин унутпайлы алардын.

Бул кайсы адам эле,

Жооп бергиле тез эле?

Эстен кетпейт деги эле,

Бул Көбөк деген эр эле.

***

Жакшы багып балдарын

Камын көрүп алардын.

Эң жөнөкөй токтоо адам,

Жакшылык башталган,

Баардыгын тең санаган.

Кээде бек сүйлөп бакылдап,

Кээде акырын сүйлөп кыңылдап.

Эли үчүн эмгек кылып,

Ишин жакшы аткарган.

Айткыла бул кайсы адам?

Менден эмес кудайдан,

Ал агабыз кадимки Сулайман.

***

Өтө катуу сүйлөнбөгөн,

Катуу жини келгенин,

Такыр көргөн эмесмин,

Башкаларды боктоп-сактап,

Грам сөгүнгөнүн укмпагам

Боюу чыгып куркуюуп,

Ошонусу менен таанылган

Маданияттуу башынан,

Оору менен кармашып,

Келе жатты жашынан.

Бир атанын жалгызы,

Кыраан куштун алгыры.

Жакшынакай сүйүүсүн,

Балдарына арнаган.

Балдары да бактылуу

Бакыт жанган алардан,

Мен айтайын сен билбесең,

Бул Суксур деген абакем.

***

Алыс жакта жүрсөм да,

Дайыма келет эзиме.

Экөөбүз такыр урушпай,

Ойночубуз жаш кезде.

«Модоюум»– десем жаныма,

Чуркап келет берилеп

«Жүрө гой каралдым»– деп,

Жүрчүмүн дайым жетелеп,

«Байке» деп мага эркелеп.

Мындан көп жыл илгери

Кармап жута койчу эле

Кылт эттирип тигинден.

«Карып калган чагым» деп,

Аны такыр таштаптыр.

Абдан жакшы жазаптыр.

Мактоо ага жарашкан

Жароокер адам башынан,

Жакшы жүрөт жымыйып.

Жеңелерин көргөндө.

Күлүп коёт кылмыйып.

Бул кайсы жигит айткылачы?

Менин ыйык жан биргем,

Бул кайсы адам болот.

Поруму жүрүш турушу,

Асеке эле окшошот

Башкага такыр окшошпойт.

***

Билим берип балдарга,

Үлгү болгон жаштарга.

Кээде кытмыр сөз айтып,

Жанындагы адамды,

Жанын койбой жылмайтып.

Калжыңдаган кеп айтпай,

Калыс болгон баарына.

Эрдик кылып майданда,

Мекен коргоп жаш чагында

Сыйлаган кары жашыбыз.

Бул кайсы адам айткылачы,

Ал биздин Саяк агайыбыз.

Жаңылбай анын ысымын,

Жаштарга айта барабыз.

***

Эстүү десе эси бар,

Акылдуу десе акылы бар.

Куудулдантып күлдүргөн,

Купшуң-купшуң сөзү бар.

Калк алдында берилген,

Калыстык жагы бар.

Айта берсек түгөнбөгөн

Мактай берчү жагы бар.

Математиканы бат чыгарып,

Жаңылбай жат чыгарып.

Өз ишин так иштеген.

Өркүндөткөн балдарды,

Жакшынакай билим менен

Бул кайсы адам айткылачы?

Ал Карагул агайыбыз,

Көзү өтүп кетсе да,

Урматтап аны сыйлайбыз.

Даңктуу атын унутпайбыз

***

Ары токтоо маданияттуу

Жаш кезде элге алынган.

Көп жылы мектепти,

Солк эттирбей башкарган.

Эч бир адам ал жөнүндө

Жаман кепти айтпаган.

Жакшыдан жакшы кеп калган.

Айткылачы бул кайсы адам.

Аскар айтат «иним» деп,

Ал Казак атанын Медербек.

***

Токтоо адам жөнөкөй,

Кыйкырынып ал адам.

Кобур-собур күлдүрүп,

Комедия баштаган.

Анын сөзүн уккан адам,

Санын чаап каткырган.

Жанындагы адамга,

Жомогун айтып бакырган.

Ал агамын айтканына

Арсалаңдап каткыргам.

Жашап өттү эл менен

Жан дүйнөсү эл деген.

Бул Дүйшөнбай абакем,

Уят болот билбесең.

**

Бизде эки адам бар,

Аты уйкаш жаралган.

Аттары уйкаш жаралып,

Экөөнү эл мактаган.

Латипанын жолдошу

Ал менин класташым,

Ал аганын атын тапкыла,