Esperanto kaj la estonteca plurlingvismo

Mi ne scias, ĉu temas pri absoluta regulo, sed estas mia impreso: ĉiam estas pli forta lingvo, la ĉirkaŭa lingvo. Kompreneble, se la infano estas enŝlosita en sia domo, kie li parolas unu solan lingvon, ne rajtante eliri surstraten, eble la alia lingvo estos pli forta. Tamen mi opinias, ke ĝenerale tio ne okazas.

Lo Jacomo: Jen precize ... mi opinias, ke lingvo respondas al bezono je komunikado: iu individuo povas havi diversajn bezonojn je komunikado, kelkajn kun kiuj li sentas sin pli komforta, aliajn kun kiuj li sentas sin malpli komforta. Estas lingvaj rifuzoj ne pro lingvistikaj kialoj, sed pro simpla rifuzo de iu komunika situacio.

Mi diru, ke iu, por kiu la surstrata etoso ŝajnas hejma, emas aŭtomate alpreni la surstratan lingvon; se li spertas, ekzemple, konfliktojn kun siaj gepatroj, li emas rifuzi la gepatran lingvon ... Temas ja pri konataj situacioj.

Mi donu ekzemplon: filino de amikino, en Zagrebo, ĵus komencis lernejon. Antaŭ ol viziti la lernejon, ŝi uzis kvazaŭ egale Esperanton kaj la kroatan, sed de kiam si ekhavis amikinojn, nepre necesis, ke tiu ĉi Esperanto estu akceptita de ŝiaj amikinoj; estus ja katastrofo se la amikinoj rifuzus tiun ĉi lingvon.

Mi opinias, ke krom la pure lingvistika flanko, ekzistas afekcia⁶ flanko de lingvo. Kaj tiuflanke Esperanto estas por mi io malsama ol aliaj lingvoj. La aliaj lingvoj estas lingvoj de grupoj: oni lernas ilin por eniĝi tiujn grupojn; dum Esperanto estas iasence lingvo de certaj individuoj tra la mondo: Esperanton oni lernas por eliri el grupo en kiu oni estas nature mergita. Tiuj, kiuj sentas sin komforte en la koncerna grupo emas mense rifuzi Esperanton, dum tiuj, kiuj sentas sin malkomforte eble provas malmergiĝi dank' al Esperanto.

Eco: Ne, tio rilatas al la fakto, ke la granda esperantista grupo povas fariĝi, por kelkaj personoj, grupo al kiu oni afekcie ligiĝas.

Kaj mi mencios du strangajn fenomenojn: mi konstatas, ke dum la dudek lastaj jaroj ĉiujn semiotikajn verkojn miajn mi verkis unue anglalingve, pro praktikaj kialoj. Pro tio, ofte okazas, kiam mi pripensas teorian problemon, ke mi pensas pri ĝi anglalingve, precipe se ĝi rilatas al unu el tiuj verkoj. Aliflanke, en Usono mi konatiĝis kun homoj, kun kiuj mi parolis franclingve okaze de nia unua renkontiĝo: antaŭ kelkaj tagoj, mi renkontis ĉi tie unu el tiuj usonaj amikoj, kaj ni tuj parolis france. Do kreiĝas specialaj afekciaj situacioj.

Iam mi diris dum lekcio: "Interlingvo ĉiam estos nur por publikaj rilatoj, neniam estos gepatra lingvo", mi eĉ aldonis ŝerce: "Neniam oni amoros per interlingvo". Kaj mi ricevis letereton, iom embarasan, de studentino diranta: "Sinjoro, vi malpravas. Tre bone eblas amori en la lingvo Esperanto". Mi ne sciis, ĉu temas pri propono, ĉar ŝi aldonis: " ... mi faras tion". Post ioma tempo ŝi demandis min, kion mi respondas al ŝia letereto. Mi diris: "Ja evidentas, ke se du geinstruistoj pri la helena lingvo enamiĝas, eble ili amoros en la helena, ĉar estos ilia maniero krei sian sekretecon".

Ne eblas do ekskludi la eblon, ke kun iu persono mi amoru nur pollingve, pro, mi diru, afekciaj kialoj, se konvenas tia esprimo. Kaj se veras, ke ekzistas afekcia ligo kun la esperantista komunumo, eblas kompreni, ke esperantistoj amoras Esperante. Sed refoje temas pri afekcia specialiĝo.

LA ŜANCOJ DE ESPERANTO