аоратлар, калтаклашлар, нафаат ўл-оёимни, барча хохишларимни ам кишанлаб ташлаган, биз бечораларнинг истакларимиз ам, фикрлашларимиз хамтоъбедир. Агар юрагини очиб кўриш имконияти бўлганида эди, бизларнинг юракларимиз ўша аронилик босган улдорларнинг юрагига нисбатан порланган уёшдек кўринар эди. Афсуски юракларимиз берк кўз билан кўриб бўлмайди. Бу халокатга махкум. эрк ўирлаб эркини йўотган кишилар жамияти. Бу жамиятда барча эрксиз барча бахтсиз шўр пешонадир. Мерини йўотган кишилар тўдасидир. ул учун севги ва мернинг кераги йў, чунки у бировга мер кўрсатаолмайди, севиб олиши эса азобу-уубатдир. ачонлардир эркинликни чинакам адрлайдиган замонлар келади, ўшанда одамлар улдорлик деган лаънати тузумни азаб ва хижолат билан эслайдилар.
–
Фикрлашинг кишини хайратга солади.
–
Рахмат сизга бекам, рахмдил аёлсиз.
–
Сенга нисбатан бўлган муносабатим ўзгариб, ўртамиздаги масофа исариб бормода, бу нима деганини биласанми?
–
Йў.
***
–
Хой Эзоп аердасан урур – деди Дродо асабийлашган холда ярим баириб, – Буёа кел.
–
Мен бу ердаман хўжайин – деди Эзоп шошилиб Дродо нега чаирганини билса ам – нима топшири берадилар.
–
Хеч нарсадан хабаринг йўми?
–
Асло.
–
Милейка аразлаб кетиб олибди.
–
Бу катта кўргилик эмас-ку.
–
Ўзим хайдаб юборганимда кўргилик бўлмас эди, унинг ўзи кетиб олгани жуда ёмон.
–
Нега?
–
Одамлар мени уят иладилар, битта хотинни ам эплай олмабди деб маломат илишади.
–
Койиманг хўжайин хамма ишнинг ечими бор бу оламда.
–
Ўйлаб кўриш лозим.
–
Ундай бўлса тезро ўйла, йўса сени калтаклатаман.
–
Хўжайин гапингиздан тонмангда.
–
ачон тонибман.
–
Аргосни бартараф илсанг сени озод иламан деган эдингиз, энди эса калтаклатмочисиз.
–
Кўп гапирмай амалий ишга ўт.
–
Агарда мени озод илишга ваъда берсангиз, хотинингизни айтиб келишига мажбур иламан.
–
Майли ваъда бераман тезро гапир.
–
Айниб олмайсизми?
–
Тезро гапирсангчи хозир ёрилиб кетаман.
–
Ундай бўлса менга пул беринг.
–
Пулни нима иласан?
–
Бозорга бориб хар хил нарсалар харид иламан, кейин хўжайин ўйланмочилар деб гап таратаман.
–
Хўш кейинчи?
–
Кейин рашк ўтига ёнган бекам бу миш-мишларни эшитиб ўзлари кириб келадилар.
–
Ишончинг комилми?
–
Мутлао.
–
Ундай бўлса ишга кириш, ман пул хозиро бозорга жўна.
–
Хўп бўлади, фаат узо йў бўлиб кетсам койиманг, анчагина сайр илишимга тўри келади.
–
Сенга рухсат, ишни бузиб ўймасанг бўлгани.
–
Озгина сабр илсангиз бўлгани хўжайин, гапнинг оё-ўли чаон бизлардан тезро юради, хотинингиз мендан олдинро кириб келса ажабланиб ўтирманг.
***
Покиза яшаш учун, эзгулик ва ёвузликнинг табиатини билиш билан бирга бурч, адолат, мардлик нималигини тўла тушунмо лозим.
Сократ