адахлар тўлдирилиб, бўшатилди ам, хамма тўкин тузатилган дастурхон томон енгилгина хужум бошлашди, аста-секин ноъзу-неъматлар ўрнини янгилари эгаллар, кетма-кет ичилган шароб барчани бирдек сергап илию борар, даврада ўтирганлар анаадир барчани ойил олдирадиган аройиб гап айтмочи бўлар, бунинг уддасидан чиаолмай яна шароб ичишга зўр беришар эди. Дродо ам ар сафаргидек бир меъёрда шароб ичишини тўхтатмас, аста-секин мувозанатдан чииб ўзининг “фалсафий” гапларини бошлаб юборган. Доим шунаа бўлади, мемондорчилик бошланмасдан олдин у бугун ичмайман деб ўзига сўз беради, берган сўзини бир зумда унутиб ичишни бошлаб юборар, озгина фурсат ўтиб маст бўлиб оларди-да, телба-тескари гаплар гапириб, кутилмаган илилар илар кулгили ишларни илиб ухлаб олар, эртасига хижолатдан ўзини аерга ўйишни билмай хижолат бўларди. Бугун ам ана шундай бўлиш эхтимоли йў эмасди.
–
Эзо…п – деди у товушини баландлатиб – хали сенга энг лаззатли таом тайёрлаб ўйгин деб айган эдим, эсингдан чимадими?
–
Йў хўжайин, эсимда.
–
ани олиб чи.
Эзоп устига рўмолча ёпилган таомни олиб келади.
–
Ие. бу оддий тилку.
–
Ха хўжайин бу тил, энг ёимли сўзлар, ам мехр – мухаббат, ам бир-бирини эркалаш, хурматлаш барчаси шу тил туфайли.
–
Чиндай ам шундай, алингга баракалла, энди бизга дунёдаги энг бемаза нарсани кўрсат.
–
Хозир – деди Эзоп яна бир ликопдаги тилни кўтариб – Мана хўжайин.
–
Бу хам тил-ку, нима бизни масхара илмочимисан?
–
Ундай эмас хўжайин, хазилашаётганим йў, дунёда барча ёмон ишлар, хиёнат, фирибгарлик, уруш – жанжаллар шу тил туфайли, жамики фиси – фужур, иво, товламачилик каби иллатлар шу тил туфайли.
–
Яшавор Эзоп – деди Дродо чайалиб ўрнидан тураркан Эзопнинг елкасига оиб – ул бўлсанг ам алинг етарли. Бор яна шароб келтир, тўйиб бир ичайлик токи ам ва андухлар буткул чекинсин.
–
Дродо бугунча етарлича ичдинг энди тўхтат – деди миледи атъий охангда.
–
Сен жим ўтир танноз, Аргос билан кўз уриштириб ўтирганингни эрим билмайди деб ўйладингми?
–
Дродо биз сенинг мемонимиз, бундай аоратлар яхши эмас.
–
Ичингдан нима ўтаётганини билмайди деб ўйлайсанми, яхшиси мендан узр сўраб тавба ил, йўса ёмон бўлади.
–
Мени атти хафа иляпсан Дродо, эртага ўзинг хижолат бўласан.
–
Сендан…а, сен менинг анчалик удратли одам эканимни билмайсан, мени файласуф эканлигимга алинг етмади.
–
Майли, майли фаат зўрман деб чиранаберма.
–
Сен уёнюрак билан гаров ўйнаб кимлигимни кўрсатиб ўймочиман, тушундингми?
–
Тушундим.
–
Гаров ўйнайсанми?
–
Нима деб гаров ўйнаймиз?
–
Мен бутун бошли денгизни сувини симириб ичиб юбораман, сен томоша илиб ўтирасан.
–
Дродо кайфинг ошиб олди, яхшиси кириб ухла, биз эса жўнайлик.
–
Ха…а ўро, кўрдингми. мени андай удратли эканимни биласанда.
–
Ёш болага ўхшама, хечбир кимса денгиз сувини ичиб юбораолмайди.
–
Мен эса ичаман.
–
Хўп, нима деб гаров ўйнаймиз?
–
Сен эртага ўз гуволаринг билан кириб келасан, мен уларнинг олдида денгиз сувини симириб ичиб ташлайман.
–
Хўш кейинчи?
–
Сўнгра менга барча молу-мулкингни ютизган бўласан, сени ул илиб оламанда кишанлаб ўяман.
–
Борди-ю ичаолмасанг нима бўлади?
–
Унда барча мол-мулким, хатто хотиним ам сенга ўтади, тушундингми?
–
Пушаймон бўлмайсанми?
–
Асло
–
Майли сен айтганча бўлаосин. Эртанги пушаймонинг иш бермайди.
–
али кўрамиз йилаб ялинишларингни, хой хабаш ани.
–
Мен бу ердаман хўжайин – деди арсак товушини эшитиб кириб келган ора хабаш – нима хизмат буюрадилар.
–
Бор ертўладан яна май келтир, унга чўмиламиз.
–
Май олмади, барчасини ичиб тугатишди.
–
Ахмолар сенларга кўрсатиб ўяман, Эзопни болаб ўйиб калтаклаймиз, ани олиб келинглар, бир мазза илиб томоша илайлик.
–
Хўжайин ундай илманг, баданимнинг калтак емаган со жойи олмаган, жоним ориса бирор кори-хол илиб ўяман.
–
Унга тегма – деди азаб билан Милейка – бегуно бечорани калтаклатиб томоша иласанми, садай одам кет.
–
Хой хабаш нега араб турибсан бу танноз хотинимни оёидан осиб ўйамиз, додлашини эшитиб мазза иламиз, ани бошла.
–
Одамни харнарса бўлгани яхши, сен билан эртага гаплашамиз, елабтиб ялинтирмасам Милейка отимни боша ўяман. Уни олиб кириб ухлатиб ўйинглар.
***
–
Вой бошим, вой ўлиболаман Эзоп аердасан?
–
Мен шу ердаман хўжайин.
–
Бошим ёрилиб кетай деяпти, худди арилар уя уриб олгандек. Менга нима бўлди, хеч нарсани эслайолмайман.
–
Маст бўлиб олиб анча иш кўрсатдингиз.
–
Миям урсин мени, асло алим кирмади. Нималар илдим бир бошдан айтиб берсангчи.
–
Анчагина машмаша илдингиз, мемонларни увлаб солдингиз, бекамни ам анча хафа илдингиз.
–
Оббо, ёмон ишлар бўлибди-ку.
–
Бу ишлар “холва” энг ёмони хали олдинда.
–
Нима бўлди?
–
Денгизнинг сувини буткул ичиб юбораман деб Аргос билан гаров ўйнадингиз. Ўртача барча молу-мулкингиз, хатто бекамни ам тикиб юбордингиз.
–
Тамом бўлибманку.
–
Шунаа хўжайин, улар хали замон гувохлари билан кириб келишади, тайёрланаберинг.
–
Энди нима иламан, ул бўлиб оламан-ми.
–
Буни ам айтингиз, хар холда жуда ёмон иш бўлди.
–
Бирор чора изласангчи Эзоп, ахир сен масалчисан-ку.
–
Мен бир ул бўлсам, нима ам илаолардим.
–
Сен увонганинг йў, шундайми?
–
Сизнинг бошингизгам кўргилик келса биз увонармидик.
–
Йўса нега илжайиб гапирмодасан?
–
Шундай ўзимча.
–
Шундай ўзимча.
–