Где, когда и как родился мугам

9. Ipucuma (sonuma) l (sn) ussak ll"u (ll-cvahirti) "us (s"us)!

10. U Sulgi marsu (mrs"u – paytaxti) spir su ussak ll["u] (zr"u),

11. In (yen) m"uzari (sadtdir) s Ur Nammu.

12. U Sulgi me`ri (h"ormt edir, ehtiram bslyir) su m"ur"um,

13. Saa (sn) Ciqqur At s"uadi, Ur-Nammu!

14. Ipucuma (sonuma) l (sn) ussak ll"u "us (s"us).

15. U Sulqi marsu (mrs"u – paytaxti) spir su ussak ll"u.

16. In anni (anla), Ciqqurr At s"uadi.

17. L`aba (snliy) riis (yara) illikm (ilisdirm, vurma).

18. Eli tmnnayla (arzu-dilkl) b"ur"u.

19. Yasa Ur-Nammu, Sulgi marsu (mrs"u – paytaxti)!

20. Ipucu (sonda, nhaytd) Ciqqur At [saa] s"uadi.

21. Kim la (kdr) b"ur"uimm (b"ur"uy"ubs),

22. In k"u"upri"u[nl] ck u aguri (agruyi – kdri, drdi-qmi).

23. Bata ag su, ac, batma[sin],

24. Ana Sinbel ilanimez (elan edmmz).

25. S Same (lahzrat), eyi (iyi, xeyirxah) rstim (rsi-lam, Allahin Txti) dem (deyirm)!!

DEDIYIMIZ CIQQUR AT MBDINDN TAPILMIS MIXI YAZILI SILINDR (ASAGIDA) – MBDIN QBALSI SAYILDIGI KIMI, ULU MUGAMIN DA DAS QBALSI, DAS YAZILI YAS KAGIZI KIMI RSMI QBUL EDIL BILR, EDILMLIDIR. "UST"UNDKI 25 STIRLIK BIRINCI “FSIL” YAZILARINDA 4 DF USSAQA M"URACIT EDILIR. ONA G"OR BU SILINDR "OZ"UN"UN MIXI YAZISI IL BAKIDAKIMUGAM MBDININ N G"OR"UML"U YERINDN N B"OY"UK TARIXI TALISMAN KIMI ASILMALIDIR. BAX BEL:

U v SHAK hecalarinin qazildigi silindr, s"ubhsiz indi USSAK kimi tlff"uz etdiyimiz mugamdan danisir

Silindrin verdiyi informasiyadan iki vacib detala x"ususi diqqt yetirmk tlb olunur:

1. Mugamin bu n"ov"un"un 6 min il "onc sasi qoyulmus Ciqqir At`dan da qabaq varligina;

2. K"utlvi dualar zamani Allahla m"unasibt girdikd mbdd ussaqdan istifad olunduguna. gr bel olmasaydi, mhdud sthli silindrd ussaqa bu qdr coxsayli m"uracit d ehtiyac qalmazdi.

ILK MUGAM MBDI – MBD+SILINDR+USSAQ "UCL"UY"U

Bu g"unk"u Ciqqir At mbdi Bakida. O “Beynlxalq Mugam mrkzi” yox, el "oz qdim adiyla da “Beynlxalq Mugam mbdi” adlandirilmalidir.

II. ANTIK D"OVRD MUGAMIN VARLIGINI

TSDIQ EDN MIXI YAZILI LAV DLILLR

Yasadigi d"ovr"u 6500 il bundan "onc hesab ediln Azrbaycanin sair, riyaziyyatci, astronom v filosofu Enlil Ism Dagan`in yenidn acilmis "uc seri qzldir. Mugamat yox idis, qzl janri niy yaranirdi? Ism qzllri sasn, c"utc"u v ya xisci, kinci myin, bahara v tbitl insan m"unasibtlrin hsr edilib. V bu qzllr glck xanndlr tdris olunmali, "oyrdilmli v m"unasib mugamlar "ust"und onlarin ifasi tmin edilmlidir. Azrbaycan dbiyyatinin 6 min illik sinnini tsdiq edn bu qzllri tsviq etmk, xalqa tanitmaq borcumuzdur. Bizim xanndlrin tkc el g"ozlin s"urahi boyunu triflyn serilri zbrlyib deklamasiya etmkl "oz islrini bitmis hesab etmy haqqlari yoxdur. Bu xalqin n yagli tiksini yeynlr, bir nec saata bir nec min qazananlar, "ozlrind hm d cavabdehlik hiss etmlidirlr. Bu xalqin yaratdigi incilrini ona catdirmalidirlar. Enlil Ism qzllri tarixin min illrl sintez etdiyi n qiymtli kristal dyrin malik srlrdir. n b"oy"uk poeziya n"umunlridir.

II.1. QZL MUGAM "UC"UN YAZILIRDI [10]

ENLIL ISM DAGAN QZLLRI

Qzl 1

2. H"oll calaq (cld), qm ["u]z"ub ees, c"utc"um uraas (ugras-d"oy"us-qan-tr bat),

3. Nam, gurracu s"uum bal e! N cicusim? n itammu?

(Bu ki, srfdir firfira tk cosum, firlanim! Niy cosum (sorusursan?)

bs n yeyk (n il qidalanaq)?

4. Say c"utdym!

5. Aya, Enlil Ism Dagan, n nam (nec d srfdi) sipa qal,

amma munes umma (mrhmt umma) ulsan h[l]ak e…

Xisci gls, c"u[t]d biyim!

6…Enm gl, z"u[l]m a diri, qani, namsu qul[u] ul (ol),

7.. Diri, qazuan (qazubane-qzbl), gl suragin, [kim] s"oyt"u qanumuzu?

8.. S[n] su, ud ara kas e, gl lz (izl) uni, gin suxam,

9.. Du g, du g, du g ey, [mn] azuni n"ukur udam (Mn n azi bzkli udam)!

Qzl 2

2. Su end"um"u ki, agasa, car а mes muniba,

(Bahar yagislari basladimi ki, mes tamtraqla car ck onu),

3. Nam, Enlil, an ki, munes umdumu, qis kimti z"u yum?

(Bu srfdir Enlil, an ki, qis mrhmt umandimi ki, adamin kimliyini sorussun?)

4. Ki, ay ugmini dagal, "ur[yan] adam, msknm"u, gr qar? ,

(Sn ey k"os tnbli, hec "uryan adama da qardan mskn olar?)

5. [Bil ki], qalaca siganu edr tsbi ta imta abad