Гронкі гневу

Ружа Сарона глянула на яго і таямніча ўсміхнулася. З тае пары, як яна зацяжарала, таямнічасць ахінула ўсю яе істоту, тайны і недамоўкі, здавалася, мелі для іх абаіх нейкі асаблівы сэнс. Яна была вельмі задаволеная сабой і пераборлівая ў самых малаважных дробязях. Яна вымагала ад Коні безліч непатрэбных паслуг, і абое ведалі, што і без іх можна абысціся. Коні таксама быў задаволены Ружай Сарона і ніяк не мог нацешыцца з яе цяжарнасці. Яго радавала, што ён падзяляў з ёю ўсе яе таямніцы. Калі яна хітра ўсміхалася, ён адказваў ёй такою самаю хітрай усмешкаю, і яны перашэптваліся між сабой. Свет самкнуўся вакол іх у цеснае кола, і яны былі яго цэнтрам, праўдзівей — Ружа Сарона была яго цэнтрам, а Коні круціўся вакол яе на маленькай арбіце. Усё, пра што яны гаварылі, было ахутана таямніцай.

Ружа Сарона адвяла вочы ад шашы.

— Мне піць не дужа хочацца, — сказала яна манерна. — Але, магчыма, мне трэба піць.

Коні сцвярджальна кіўнуў галавой, бо зразумеў, што яна мела на ўвазе. Яна ўзяла ў яго з рук конаўку, прапаласкала рот, сплюнула і выпіла цеплаватую ваду да дна.

— Яшчэ адну? — запытаўся Коні.

— Палову. — І ён наліў паўконаўкі і падаў ёй. Па шашы прашугаў «лінкольн» мадэлі «зефір» — серабрысты, нізкай пасадкі. Ружа Сарона азірнулася, ці далёка астатнія члены сям'і, і, убачыўшы, што яны стаяць усе каля грузавіка, ціха сказала: — Ты хацеў бы раз'язджаць на такой машыне?

Коні ўздыхнуў:

— Чаму не… але гэта потым. — І яны абое зразумелі, што мелася на ўвазе. — Калі будзем добра зарабляць у Каліфорніі, займеем машыну. Але вось такія, — ён паказаў рукой на «зефір», які знікаў удалечыні, — такія каштуюць не менш за вялікі дом.

— А мне хацелася б мець і дом, і такую машыну, — сказала Ружа Сарона. — Толькі, вядома, спярша дом, бо… — І абое зразумелі, што яна хацела сказаць. Іх увесь час хвалявала яе цяжарнасць.

— Як ты сябе адчуваеш — добра? — запытаўся Коні.

— Стамілася. Цяжка ехаць пад такім сонцам.

— Нічога не зробіш. Іначай мы ніколі не дабяромся да Каліфорніі.

— Ведаю, — сказала Ружа Сарона.

Сабака, прынюхваючыся, абмінуў грузавік, падбег да лужыны пад вадзяным шлангам і пачаў хлябтаць мутную ваду. Потым адышоў убок, апусціў нос да зямлі і звесіў вушы. Абнюхваючы пыльную траву, ён дайшоў да самага краю дарогі, падняў галаву, паглядзеў на шашу і пайшоў упоперак яе. Раптам Ружа Сарона пранізліва закрычала. Міма, віскочучы шынамі, імкліва імчалася вялікая машына. Сабака бездапаможна шарахнуўся назад і, ледзь паспеўшы скавытнуць, апынуўся пад коламі. У акенцах з'явіліся твары, павярнуліся назад, машына на імгненне сцішыла ход, потым зноў набрала хуткасць і знікла з вачэй. А сабака з вываленымі вантробамі ляжаў акрываўленым камяком на зямлі, слаба падрыгваючы нагамі.

Ружа Сарона ўтаропілася на яго шырока расплюшчанымі вачамі.

— Мне гэта не пашкодзіць? — жаласна запыталася яна. — Як ты думаеш, не пашкодзіць?

Коні абняў яе.

— Ідзі пасядзі, —сказаў ён. — Гэта нічога.

— Але я адчула боль. Калі я закрычала, нешта ў мяне ўсярэдзіне нібы абарвалася.

— Ідзі пасядзі. Гэта нічога. З табой нічога не будзе. — Ён падвёў яе да грузавіка, далей ад сабакі, і пасадзіў на падножку.

Том і дзядзька Джон падышлі да акрываўленага камяка. Пакалечанае цела сабакі апошні раз сутаргава страпянулася і замерла. Том узяў яго за заднія лапы і адцягнуў на абочыну. Дзядзька Джон стаяў збянтэжаны, быццам на ім ляжала віна за тое, што здарылася.

— Няхай бы я прывязаў яго, — сказаў ён.

Бацька глянуў на сабаку і адвярнуўся.

— Паехалі далей, — сказаў ён. — Мы ўсё роўна не пракармілі б яго. Так, можа, і лепш.

З-за грузавіка вынырнуў гаспадар заправачнай.

— Вось шкада, людзі, — сказаў ён. — Каля вялікай шашы сабачае жыццё кароткае. За год у мяне тут трох раздушыла. Больш іх не трымаю. — І дадаў: — Вы не трывожцеся. Я ўсё зраблю. Адцягну ў кукурузу і там закапаю.

Маці падышла да Ружы Сарона, якая сядзела на падножцы, усё яшчэ калоцячыся з перапуду.

— Ну што з табой, Разашарна? — запыталася яна. — Табе нядобра?

— Усё было на маіх вачах. Я вельмі перапужалася.

— Я чула твой крык. Але цяпер пара ўжо супакоіцца.

— Думаеш, мне гэта не пашкодзіць?

— Не, — адказала маці. — Калі будзеш глядзець насупай, ад усяго нюні распускаць і цацкацца сама з сабой, вось тады добрага не чакай. А зараз падымайся, памажы бабку ўсадзіць. І хоць на хвіліну кінь думаць пра сваё дзіця. Яно само пра сябе паклапоціцца.

— А дзе яна, бабка?

— Не ведаю. Недзе тут. Можа, у прыбіральні.

Ружа Сарона пайшла да будкі і неўзабаве вярнулася, ведучы за руку бабку.

— Яна там заснула, — сказала Ружа Сарона.

Бабка шырока ўсміхнулася:

— А як там добра! Такое ўсё фірменнае, і вада яшчэ ліецца згары. — І радасна дадала: — Мне вельмі спадабалася. Я б там добра выспалася, ды вось жа пабудзілі…

— Не самае гожае месца для спання, — сказала Ружа Сарона і падсадзіла бабку ў кабіну. Тая задаволена апусцілася на сядзенне і сказала:

— Гожае ці нягожае, а што добра, дык добра.

— Ну, паехалі, — сказаў Том. — Яшчэ шмат міль наперадзе.

Бацька паклаў два пальцы ў рот і пранізліва свіснуў.

— Во, цяпер малыя недзе зашыліся, — сказаў ён і яшчэ раз свіснуў.