Jahongir

Elza Shtirnerning birday qarilik ifodasi ingan, botayotgan quyoshning qizg‘ish nurlari yoritib turgan o‘ychan chehrasini ko‘z oldiga keltirib, eti seskanib ketdi. Beixtiyor Zauyerning bilaklarini mahkam qisdi.

— Gotlibning ichiga kirib olganini aytmaysizmi! U Shtirperni bir qadam ham yonidan nari siljitmaydi, uyiga ko‘chirib «shkevoldi… Kechqurunlari Shtirner o‘rgatilgan kuchuklari bilan cholni ovutib o‘tiradi…

— Lekin tan berish kerak, Otto, kuchuklari haqiqatan ham — Men buni inkor etmayman. Uning kuchuklari har qanday o‘rgatilgan hayvonlardan ustun turadi. Ayniqsa Falk degani.

— Qora ko‘ppagi-chi, — dedi Elza, — sanashni biladi, al(|avitdagi Hamma harflarni taniydi, uning har qanday buyrugini so‘zsiz tushunadi. Ba’zan o‘ylasam, yuragim orqamga tortib ketadi…

— Ha, ko‘ppak rostdan ham balo. Ehtimol, Shtirner nihoyatda aqlli va talantlidir. Lekin yovuz talant ikki baravar xatarliroq bo‘ladi. — Shunday deb, Zauyer Elzaga ma’nodor qarab qo‘edi.

— Mendan xavotir olmang, Otto. Menga uning sehri mutlaqo ta’sir qilmaydi. Shu paytgacha u menga befarq qarardi. Dmmo bugun, yuziga qarab turib… Nima deyishimni ham bilmayman… Ehtimol, biz nohaqdirmiz. Voy, nima u?…

Qorong‘ilik qa’ridan Falk shovqinsiz chiqib kelib, Elzaning etagidan tishladi-da, g‘ingshib oldinga tortqilay boshladi.

Zauyerning jahli chiqib, itni haydashga tushdi. Uning bu ishidan Elza kulib yubordi.

— Juda irimchi bo‘lib ketyapsiz, Otto. Shtirner bizni chaqirish uchun Falkni yuborgan bo‘lsa kerak.

II. POYEZD TAGIDA

Kabinet eshigi ochilib, shaxsiy sekretari Lyudvig Shtirner hamrohligida bankir Karl Gotlib ko‘rindi.

Devorlari yaxlit oynadan ishlangan xonani charog‘on etgan quyosh nuri Karl Gotlibning tilla ko‘zoynagida yarqirardi. Bankir ko‘zlarini qisgancha kulimsirab turardi. Oltmishlarga borib qolgan bo‘lishiga qaramay, naqsh olmaday yenoqlari, oppoq yuzini ko‘rgan odam uni shuncha yoshga kirgan deb aslo o‘ilamasdi. Soqoli yaxshilab qirtishlangan, qimmatbaho sovun, xushbo‘y sigara va atir hidi anqib turgan, hamisha quvnoq, mamnun va serharakat Gotlibning butun qiyofasida o‘ziga to‘q odamlarga hos bir tarovat yog‘ilib turardi.

— Xo‘sh, kechagi sayr qalay bo‘ldi? — so‘radi u Glyuk, Fit va Zauyerning qo‘lini navbat bilan qisarkan, — Durustmi? Baliq tutdinglarmi? Lekin havo ajoyib bo‘ldi-da, a? Iltimos, Zauyer, mana bu telegrammalarni jo‘natib yuboring. Birja byulleteni keldimi? Bugun dollarning kursi qanaqa? Xo‘sh… Xo‘sh Paxta aksiyalari-chi? Baland deng? Juda soz! «Tyopfer va K» bankirlar uyining mana bu veksellarini rad eting. Ortiq yen bosolmayman. Bugun juda ochilib ketibsiz, Fit xonim… Siz nega buncha xayol surib qoldingiz, Glyuk xonim? He-he!

Shunday dyob, u barmog‘i bilan yo‘lga po‘pisa qildi.

— Ha-a, sezib turibman. Bahorning ta’siri-da bu. Ha-ha! U qora suyurtugining yoqasiga qistirilgan binafsha bog‘lamini to‘g‘rilab, soatiga qaradi. — Hozir soat o‘n. Poyezd o‘nu qirq beshda jo‘naidi. Men ketyapman, soat ikkidan o‘n besh minut o‘tganda shu yerda bulaman. vodni qabul qilib olishim kerak. Shtirner ikkovimiz rasmii tomonlarini birpasda to‘g‘rilaymiz. O‘ziyam ko‘p o‘tirib qoldim, bir oz shamollab ham kelaman. Mashina tayyormi? Ketdik, Shtirner. Bankir Gotlib yengil qadam tashlab chiqib ketdi, eshik ortidan ovozi eshitildi:

— Qayoqdasiz, Shtirner?

— Hozir! — Shtirner yon xonaga kirib kuchuklarini chaqirdi: — Falk! Brut!

Uning istiqboliga sayrda birga bo‘lgan iskovuch bilan rut ismli tusi yo‘lbarsnikiga o‘xshagan ulkan dog chopib chiqdi. Shtirner Glyukning yonidan o‘ta turib, sal engashdi-da, kulimsirab so‘radi:

— Haliyam hal qilganingiz yo‘qmi?

— Nimani?

— Menga turmushga chiqish masalasini…

U xaxolab kulgancha, kuchuklarni ergashtirib xo‘jayinning orqasidan yugurdi.

Elzaning qovog‘i uyildi. Stol ortida o‘tirgan Zauyer bip nimalar deb to‘ng‘illadi.

Deraza ortidan mashina ovozi eshitildi.

Xonaga sukunat cho‘kdi. Fit indamay mashinkasini chiqillatar, Zauyer esa asabiylik bilan allaqanday qog‘ozlarni titkilardi.

— Itboqar! — dedi u yana to‘ng‘illab.

— Nimalar deyapsiz? — so‘z qotdi Glyuk.

— Nuqul itlari bilan o‘ralashgani o‘ralashgan, — dedi Zauyer kuyunib. Sira toqatim yo‘q bu ikkiyuzlamachi janobga Qarzdorlarga nisbatan qattiqqo‘lligini nazarda tutib bo‘lsa kerak, kecha Gotlibni sal bo‘lmasa odamxo‘rga chiqarib qo‘yuvdi bugun esa ko‘rdinglarmi? Xo‘jayinning tovonini yalashga tayyor Ko‘zlariga xuddi Falkka o‘xshab tikiladi! Kuchuklarini bekorga olib ketdi deb o‘ylaysizlarmi? Tabiat qo‘ynida cholni zeriktirmaslik uchun olib ketdi…

UoDa kekchi bo‘lib ketibsiz, Zauyer! — dedi Elza. — «Tyopfer va K» ni bo‘lsa Gotlib rostdan ham yutib yubordi — Shtirner to‘g‘ri aytgyn ekan.

— Veksellarni undirishga Gotlibni Shtirnerning o‘zi ko‘ndirgan bunga shubha yo‘q, — javob berdi Zauyer bo‘sh kelmay

— Zauyer hasad qilyati! — dedi Fit kulib.

— Marhamat qilib mana bu vedomostni ko‘chirib bering! — dedi Zauyer ensasi qotib, Fitga bir varaq qog‘ozni uzatarkan.

Xuddi gunoh qilib qo‘ygan boladay Fitning dami ichiga tushib ketdi va qo‘rqa-pisa:

— Xo‘p bo‘ladi, — dedi.