Քաջարի զինվոր Շվեյկի արկածները

— Բայց արի ու տես, որ ոչ․ հիմա դու կհամոզվես, որ այդպես չէ։ Վիշեգրադի նեկլապով փողոցը գիտե՞ս։ Փականագործ Վոբորնիկն այնտեղ արհեստանոց ուներ։ Աննմա՜ն մարդ էր։ Եվ մի գեղեցիկ օր, կոնծաբանությունից հետո տուն գալով, նա իր հետ մի քեֆչի մարդու բերում է իրենց մոտ գիշերելու։ Դրանից հետո նա երկար ժամանակ պառկած էր, իսկ կինն ամեն օր կապում էր նրա գլխի վերքն ու ասում. «Այ, տեսնո՞ւմ ես, Տոնիչեկ, եթե դու մենակ գայիր տուն, ես հետդ միայն մի քիչ կռիվ կանեի և տասնորդական կշեռքը գլխովդ չէի տա»։ Իսկ նա հետո, երբ արդեն կարողանում էր խոսել, նրան պատասխանեց. «Ճիշտ ես ասում, կնիկ, մյուս անգամ, երբ տեղ գնամ, էլ ոչ ոքի հետս տուն չեմ բերի»։

— Այդ էր պակաս, որ մաջարը փորձեր մեր գլխովը մի բան տալ,— զայրացավ Վոդիչկան։— Կոկորդից կբռնեմ, երկրորդ հարկից էնպես կգլորեմ, որ շրապնելի պես վժժա։ Մաջար սրիկայի հետ պետք է վճռաբար գործել։ Նրանց չպետք է երես տալ։

— Վոդիչկա, ախր դու շատ խմեցիր։ Ես քեզնից երկու քառորդ ավելի խմեցի։ Հասկացիր, որ մենք սկանդալ չպիտի սարքենք։ Ես դրա համար պատասխանատու եմ։ Չէ՞ որ գործը կնոջ է վերաբերվում։

— Նրա մռութին էլ կհասցնեմ, դա ինձ համար մեկ է։ Չէ, ախպե՛րս, դու ծերուկ Վոդիչկային չես ճանաչում։ Մի պնգամ Զաբեգլիցիում, «Վարդագույն կղզի» ռեստորանում, այդպիսի մի մռութ չուզեց հետս պարել, թե ինչ է ռեխս ուռած է։ Ռեխս, ճիշտ է, այդ ժամանակ ուռած էր, որովհետև հենց նոր էի եկել Հոստիվարի մի պարատեղից, բայց մարդ ոնց դիմանա, երբ այդպիսի մի բոզ այդպիսի վիրավորանք է հասցնում։ «Բարեհաճեցեք, մեծարգո օրիորդ,— ասում եմ,— դուք էլ վաստակել նույնը, որպեսզի չնեղանաք»։ Մի հատ որ հասցրի, օրիորդս շուռ տվեց սեղանը, որի մոտ նստած էր իր հայրիկի, մայրիկի ու երկու եղբայրների հետ։ Մի տեսնեիր բաժակներն ինչպես դես ու դեն թռան, բայց ինձ համար, ախպերս, այդ ամբողջ «Վարդագույն կղզին» հեչ բան էր։ Այնտեղ վրշովցի ծանոթ տղերք կային, նրանք էլ օգնեցին։ Դնքստեցինք մի հինգ ընտանիք իրենց երեխաներով հանդերձ։ Աղմուկն, երևի, նույնիսկ Միխլեում կլսեին։ հետո թերթերում գրեցին, թե՝ «այսինչ քաղաքի այսինչ բարեգործական ընկերության կողմից այսինչ քաղաքամերձ այգում կազմակերպված զբոսանքի ժամանակ…»։ Դրա համար էլ ուզում եմ, որ ինչպես ինձ օգնեցին, այնպես էլ ինքս միշտ պիտի օգնեմ ընկերոջս, թե որ բանը դրան հասնի։ Ինչ ուզում է լինի, քեզնից մի քայլ չեմ հեռանա։ Չէ, ախպերս, դու, մաջարներին չես ճանաչում․․․ Չէի սպասում, ախպերս, որ կուզենաս ինձ ցանել, երբ այսքան տարիներ հետո հազիվ ենք հանդիպել, այն էլ այսպիսի հանգամանքներում…

— Լավ, որ այդպես է, միասին գնանք,— որոշեց Շվեյկը։— Բայց պետք է զգույշ գործել, որ հանկարծ գլխներիս փորձանք չգա։

— Դու հանգիստ եղիր, ընկերս,— կամաց ասաց Վոդիչկան, երբ մոտեցան սանդուղքին։— Ռեխին այնպես հասցնեմ, որ…— և ավել կամաց ավելացրեց.— Ա՛յ, կտեսնես, այդ գարշելի մաջարի հաշիվը մաքրելը շատ աշխատանք չի պահանջի։

Եվ եթե շքամուտքում չեխերեն իմացող մեկը լիներ, ապա սանդուղքի վերևից անգամ կլսեր Վոդիչկայի արտասանած դևիզը, թե՝ «Դու մաջարներին լավ չես ճանաչում»,— մի դևիզ, որ ծնունդ էր առել Լիտավայի ափին, բլուրներով շրջապատված Կիրալուհիդայի այգիներում գտնվող մի խաղաղ գինետան մեջ։ Զինվորներն ամեն անգամ պիտի նզովեն Կիրալուհիդան, երբ հիշեն համաշխարհային պատերազմից առաջ և այդ պատերազմի ժամանակ տեղի ունեցած այն բոլոր «վարժությունները», որոնցով նրանց տեսականորեն պատրաստում էին գործնական ջարդերի ու կոտորածների համար։

Շվեյկն ու Վոդիչկան կանգնած էին պարոն Կականի բնակարանի դռան առաջ։ Զանգի կոճակը սեղմելուց առաջ Շվեյկն աաաց.

— Երբևէ լսե՞լ ես, Վոդիչկա, թե զգուշությունը մայրն է իմաստության։

— Դա ինձ չի վերաբերում,— պատասխանեց Վոդիչկան։— Դեռ բերանը չբացած, ես նրա…

— Ասենք, ես էլ ոչ ոքի հետ երկար-բարակ խոսելու տրամադրություն չունեմ, Վոդիչկա։

Շվեյկը զանգահարեց, և Վոդիչկան բարձրաձայն ասաց.

— Այն, ցվայ,— ու սանդուղքից ցած կթռչի։

Բացվեց դուռը, որի շեմին կանգնած աղախինը հարցրեց.

— Ի՞նչ եք ուզում։

— Nem tudom^[72],— արհամարհանքով ասաց Վոդիչկան։— Չեխերեն խոսել սովորիր, աղջի։

— Verstehen Sie deutsch?^[73],— հարցրեց Շվեյկը։

— A pishen^[74].

— Also, sagen Sie die Frau, ich will die Frau sprechen, sagen Sie, dass ein Brief ist yon einem Herr, draussen in Kong^[75]։

— Զարմանում եմ քեզ վրա,— ասաց Վոդիչկան, Շվեյկի հետևից մտնելով նախասրահ։— Ինչպե՞ս ես քեզ թույլ տալիս ամեն մի կղկղանքի հետ խոսել։

Դուռն իրենց հետևից փակելով, նրանք կանգնած էին նախասրահում, և Շվեյկն ասաց.

— Կահավորանքը վատ չի։ Կախարանի մոտ նույնիսկ երկու զոնտիկ կա, իսկ, ա՛յ, Հիսուս Քրիստոսի այն նկարն էլ վատ չի։

Այն սենյակից, որտեղից գդալների ու ափսեների զնգզնգոց էր լսվում, աղախինը նորից դուրս եկավ և Շվեյկին ասաց.

— Frau ist gesagt, dass Sie hat kein Zeit, wenn was ist dass mir geben sagen^[76].

— Also,— հանդիսավորապես ասաց Շվեյկը,— der Frau ein Brief, aber halten Küschen^[77].

Եվ հանեց պորուչիկ Լուկաշի նամակը։

— Ich — ասաց նա, մատնացույց անելով ինքն իրեն,— Antwort warten hier in die Vorzimmer^[78].

― Իսկ ինչի՞ չես նստում,— ասաց Վոդիչկան, որ արդեն նստել էր պատի տակ դրված մի աթոռի վրա։— Այ, աթոռ։ Կանգնել է ոնց որ մուրացկան։ Մի ստորանա այդ մաջարի առաջ։ Այ, կտեսնես, ղալմաղալ է լինելու, բայց այնպես շրմփացնեմ նրան, որ…

— Լսիր,— հարցրեց փոքր-ինչ լռելուց հետո։— Այդ որտե՞ղ ես այդպես լավ գերմաներեն սովորել։

― Ինքնուս եմ,— պատասխանեց Շվեյկը։