Китап (роман)

Кинт хлсезлек юкка чыккандай тоелды. Мин башта моа аптырабрак калдым. Сббен соыннан гына аладым. Ачык трздн кергн тмле аш исе сбпче иде. Авыздан сулар килде. Мин ирексездн трзг тартылдым. Кемдер балык кыздыра иде. Трздн карап кына тамагым туймасын алап, кухняга атладым. Аяклар мамык сыман тоелды. Мин ач идем. м шушы ачлыктан бтен тнем калтырана иде. Дерелдгн кулларым белн суыткыч ишеген ачтым м шатлыктан улап ибрдем. Полиэтилен пакетта бер минтай балыгы калган иде. Аны эрегнен д ктеп тормастан, табага салдым. Мин балык яратам. м аны кибеттн тактасы белн алып кайтып, кненд к тазартып, тозын-флнен сибеп зерлп куям, соыннан бары тик суыткычтан алып табага ыргытасы гына кала. ле земне шушы гадтем чен сенеп беталмадым. Балык пешеп чыкканчы чйни торырга берр ризык юкмы дип, тагын суыткычны ачтым. Берни д юк иде. Буп-буш. Икмк савытында да моннан бер атна чамасы элек алынган йодрык зурлык булка кисгеннн башка нрс табылмады. Мин аны шундук диярлек кимереп бетердем. Бер мизгелг бу дньяда каткан булка кисгеннн д тмлерк берни д юктыр сыман тоелды. м мин бу уемны бик мзкк креп елмаеп куйдым. Ул арада балык пеште, м бернич секунд эченд кылчыклары гына калды. Ул искиткеч дрд тмле иде.

Мин, лбтт, туймадым. Лкин тнемне калтырануы юкка чыкты, хл кереп киткндй булды. Хзер минем ашыйсы кил телген ирлек кен кчем бар иде. Хзер рхтлнеп йокларга да була.

Лкин прихожийдагы кзге алдындагы кгазьлрне крг, йокы очты. Болар минем бурычлар иде: фатирга, телефонга, электр энергиясен… м башкалар… Барлыгы сигез мег якын… «Тагын дус-ишлрг, таныш-белешлрг… – дип стдем мин келемнн. – Тагын шул тир… Барлыгы уналты ме чамасы…» Бу миа, кессенд бер тиен д акчасы булмаган адмг, ярыйсы ук зур сумма иде.

Мин ян компьютер артына барып утырдым. Арыганлык та, ашыйсы кил телге д юк иде инде. Беркайда да басылмаган срлремне кабат карап чыктым. р повестем чен бер ген ме сум тлслр д, леге бурычларым миа бик т кечкен булып каласы икн… Бер повесть чен бер ме! Бу – искиткеч арзан хак, бушка эшл кебек. Лкин мин бтен авторлык хокуклары белн аларны шул бер мег сатарга да риза идем. Ходай миа талантны да, сламтлекне д биргн. Мин яза алам, язам… Мондый срлр ле тагын булып торыр… Миа алар жл тгел… Лкин и аянычы шул – ул повестьларны миннн хтта шул бер мег д алырга телгн кеше юк иде.

Ярлылыгымнан бигрк, кирксезлегемне тою авыр иде. йе, мин йбт язучы. йе, талантлы. Кп эшли торган. Лкин беркемг д киркмим. зем д, срлрем д. м бу – коточкыч.

лбтт, тормышымны бтен максаты баю яки акча табу гына булса, мин бик аптырап тормас идем. Башы эшлгн адмг бу – авыр нрс тгел. Аннан со, минем кул-аяклар да яхшы эшли. Пистолеттан яхшы атам. Сугыша белм. Хтта гадидн-гади юлбасар гына булсам да, з тамагымны зем туйдырып, итеш тормышта гомер итр идем.

язучы булып… Татар язучысы булып… Эх-х…

Крсе, мин миллт дип ччрп йри торган кеше тгелмендер. Кайчагында мгыятьтге процессларны тизрк булуын кткн сыман тоелам. Югаласы миллтлр тиз ген югалсын да, бер ген халык булып яши башлыйк инде, дип уйлыйм. ирдшлр булып. Агонияне ник сузарга инде?! ичьюгы, бер проблемадан – тел проблемасыннан азат булыр идек. Бер к шартларда иат итр идек. зем леге хлне кз алдына китер алмыйм. Трле тбклрд яшгн халыкларны милли зенчлеклре юкка чыккач, дбият та югалыр сыман тоела. Югалмаса да, ул кызык булмас, ниндидер калыпка гына верелер кебек. Белмим, блки, хаталанамдыр.

Мин земне хаталануымны телим. леге уйларны чынбарлыктан ерак торуын телим. Аларны акчасызлык м кел тшенкелеге нтисенд барлыкка килгн иллюзия ген итеп крсем кил. Ачлыктан тилмергн кешене кзен трле шллр, рклр крен башлый икн, дип ишеткнем бар. леге уйларны да авыр хлд яшгн язучыны кзен кренгн шул рклр сыман нрс ген булуын телим…

Белмим, уйлар ташкыны мине кайсы ярларга илтеп ыргытыр иде, бхетк каршы, телефон шылтырады. Мин бераз аптырап калдым. Моарчы шылтыраганы булмагач, телефон турында бтенлй онытканмын, акча тлмгн чен, аны кптн сндергннрдер инде, дип уйлый идем. м гаплн катыш шатлык белн трубкага релдем. Шатлыгым баягы уйларны дрес тгеллеге исбатлана башлаудан иде. Димк, беркемг д киркмим диюем – хата, димк, мин ле кемгдер киркмен. Димк, бтн уйларым да…

– Илгизр, хллре ничек? – Бу тавыш миа таныш иде. Концертлар алып баручы юморист егет Хмит. Сатирик хикялр сорап шылтыратуыдыр инде. Минем дшми торуымны нмич, ул тагын кабатлады: – Хллре ничек, дим!

– йбт шул… – дип елмайдым мин, остазым Атнабайны2 сзлрен кабатлап. – зем д шуа аптырап утырам ле…

– Сиа бер йомыш бар иде…

– Белм, – дип блдердем мин аны, – йомышы тшмс, хл сорап шылтыратмыйсы инде син…

Ул минем сзне ишетмде д бугай, зенекен тезде:

– Мин ле гастрольд йрим. Бушамыйм. Бер эш бар иде. Кыскасы, болай. Бик абруйлы бер абзыйны юбилей кичсен алып барырга кирк. Музыкантлар да, ырчылар да бар. Кичне алып барыр чен, ор телле кеше кирк. Сине кулынан кил ул. йд, твкклл ле.

– Гомеремд бер тамада булганым юк…

– Моны чен лл ни киркми. ыелган кунакларны исемлеген аласы да, кызыклырак итеп сз бирсе. Алар сйлп бетергч, табындагыларны эчрг кыстыйсы. Шул гына.