Комплекси таълимӣ-методӣ: Экологияи муҳандисӣ

Тибқи моддаи 9-и ҚҶТ Дар бораи ҳифзи муҳити зист: Моддаи 9. Ваколати мақоми ваколатдори давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи ҳифзи муҳити зист ин – ташкил кардан ва гузаронидани сертификатсияи экологии объектҳои муҳити зист, захираҳои табиӣ, маҳсулот, мавод ва ашёи хом, партовҳои истеҳсолӣ ва истеъмолӣ, равандҳои технологӣ ва хизматрасонӣ, ки барои пешгирӣ ва бартараф кардани зарар ба муҳити зист ва таъмини амнияти экологӣ равона карда шудаанд;.

Тибқи ҚҶТ Дар бораи ҳифзи муҳити зист: Моддаи 34.Сертификатсияи экологӣ

1. Сертификатсияи экологӣ бо мақсади таъмини фаъолияти аз ҷониби хоҷагидорӣ ва дигар фаъолияти аз ҷиҳати экологӣ бехатари шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ гузаронида мешавад.

2. Сертификатсияи экологӣ метавонад ҳатмӣ ё ихтиёрӣ бошад.

3. Сертификатсияи экологии ҳатмӣ мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад.

Мувофиқи ҚҶТ “Дар бораи сертификатсияи маҳсулот ва хизматрасонӣ” Сертификатсияи ҳатмӣ дар ҳолатҳои пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардад. Ташкил ва гузаронидани корҳо оиди сертификатсияи ҳатмӣ ба зиммаи мақомоти ваколатдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар баъзе ҳолатҳои пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оиди баъзе навъҳои малсулот метавонад ба зиммаи дигар мақомоти идораи давлатӣ гузошта шавад.

Сертификатсияи ҳатмӣ иҷроиши талаботҳои бехатарӣ, ки ба таъмини ҳаёт, саломатии истеъмолкунанда ва ҳифзи муҳити зист равона шудаанд, дар назар дорад.

Сертификатсияи ихтиёрӣ – ин сертификатсияе, ки дар асоси ихтиёрӣ бо иқдоми истеҳсолкунанда (иҷрокунанда), фурӯшанда ё истеъмолкунандаи маҳсулот гузаронида мешавад.

Тартиби системаи сертификатсиониро дар мисоли сертификатсияи ҳатмии маҳсулот дида дида мебароем. Сертификати мутобиқат – ин амали тарафи сеюм мебошад ва тасдиқ менамояд ки маҳсулот ба стандарт ва ё дигар ҳуҷҷати меъёрӣ мутобиқат менамояд.

Сертификатсия бо мақсадҳои зерин гузаронида мешавад:

– 

ҳифзи инсон ва муҳити атроф аз маҳсулоти эҳтимолан хатарнок;

– 

баланд бардоштани эътимоднокӣ ба сифтаи маҳсулот;

Намудҳои стандартҳои экологӣ

Стандартҳои сифати муҳити атроф;

Стандартҳои таъсироти имконпазир ба МА;

Стандартҳои равандҳои технологӣ;

Стандартҳои сифати маҳсулот;

Стандартҳои ташкилӣ-идоракунӣ;

Барои ба таври расмӣ тасдик кардани аз ҷиҳати экологӣ тоза будани маҳсулот ва истеҳсолот, инчунин безарар будани онҳо ба муҳити зист сертификатсияи экологӣ гузаронида мешавад. Илова бар ин, ин тартиб ҳадафҳои зеринро пайгирӣ мекунад: рақобати озоди маҳсулот дар асоси маълумот оид ба аз ҷиҳати экологӣ тоза будани он, ҳифзи истеъмолкунандагон аз фаъолияти истеҳсолкунандагони беинсоф, тасдиқи нишондодҳои экологии сифати маҳсулот.

Бо гузаронидани сертификатсияи экологӣ, ширкатҳо системаи менеджменти экологиро ҷорӣ мекунанд, аудити пурра мегузаронанд ва ихтиёран сертификати ISO 14000 –ро соҳиб мешаванд, кӯшиш мекунанд, ки таъсири манфии истеҳсолотро ба муҳити зист кам кунанд, самаранокии иқтисодии онро тавассути кам кардани истеъмоли захираҳо ва партовҳо беҳтар созанд. Ба шарофати мавҷудияти чунин шаҳодатнома обрӯи ширкат ба таври назаррас беҳтар мешавад.

Системаи сертификатсия қоида ва равандҳои худро дорад. Системаҳои зерини сертификатсия мавҷуд аст: миллӣ; дутарафа; бисёртарафа; минтақавӣ; байналмилалӣ.

13.2. Сертификатсияи экологӣ

Сертификатсияи экологӣ ин чораи идоракунанда вобаста ба таъмини сифати маҳсулот, корҳо, хизматрасониҳои характери экологӣ дошта мебошад. Экосертификатсия бо мақсади ташкили механизми иқтисодӣ-ҳуқуқӣ оид ба амалигардонии ҳуқуқи шаҳрвандон ба муҳити зисти мусоид гузаронида мешавад.

Экосертификатсия мусоидат менамояд ба:

– 

ҷорӣ кардани равандҳои технологӣ ва таҷҳизотҳои аз ҷиҳати экологӣ бехатар;

– 

истеҳсоли маҳсулоти аз ҷиҳати экологӣ бехатар, баланд бардоштани сифати он;

– 

ташқили шароит барои истеҳсолоте, ки ба талаботҳои экологии муқарраршуда ҷвобгӯ мебошанд;

– 

пешгирии воридшавии маҳсулот, технологияҳо, партовҳо, хизматрасониҳои аз ҷиҳати экологӣ хатарнок;

– 

интегратсияи иқтисоди кишвар ба бозори ҷаҳонӣ ва иҷроиши уҳдадориҳои байналмилалӣ.

Дарси КМРО

Омӯзиши эффекти парникӣ.

Расми 13.1. Интерфейси симулятор. Эффекти парникӣ

14. Воситаҳои техникӣ ва усулҳои ҳифзи атмосфера

14.1. Таснифоти таҷҳизоти чангқаппак

Пеш аз оғоз намудани тозакунии муҳити ҳавоӣ ва газӣ, ки бо чанг ифлос шудаанд, бояд таҳлили хосият ва хусусияти чангҳо гузаронида шавад. Маълум аст, ки аз рӯи дисперснокӣ чангҳо ба панҷ гурӯҳ ҷудо мешаванд:

1 – чангҳои хеле калондисперсӣ бо диаметри зарраҳо, d₅₀ = > 140 мкм;

2 – чанҳои калондисперсӣ, d₅₀ = 10 … 140 мкм;

3 – чангҳои миёнадисперсӣ, d₅₀ = 10 … 40 мкм;

4 – чангҳои майдадисперсӣ, d₅₀ = 1 … 10 мкм;

5 – чангҳои хеле майдадисперсӣ, d₅₀ = < 1 мкм;

Нишондиҳандаи дисперснокии чанг, чун зиччии он дар вақти интихоби воситаҳо ва таҷҳизотҳои чангқаппак нақши муҳимро мебозанд.

Зарраҷаҳои чанг вобаста аз хусусияти физико-химиявӣ зиччии гуногун доранд:

– ҳақиқӣ;

– зоҳирӣ;

– резандагӣ;