Комплекси таълимӣ-методӣ: Экологияи муҳандисӣ

Зичии зоҳирии зарраҷаҳои чанг нисбат ба массаи он ба ҳаҷм муайян карда мешавад. Масалан барои зарраҳои пурра (бемасомадор) ифодаи ЗИЧЧИИ ЗОҲИРӢ БА зичии ҲАҚИҚӢ баробар аст.

Мафҳуми зиччии резандагӣ барои муайян кардани ҳаҷми чанг дар анборҳо, ҷорӣ шудааст. Ин зиччӣ барои қабати чанг ба таносуби массаи қабат ба ҳаҷми он баробар аст ва аз масомадорнокии зарраҳо ва аз раванди ташаккулёбии қабати чанг вобастагӣ дорад. Бо мурури замон зичии чанги резандагӣ зиёд мегардад.

Яке аз хусусияти муҳим дар вақти интихоби усули тозакунии ҳаво аз чанг ин часпандагии зарраҳо мебошад, аз сабаби он ки, чӣ қадаре хосияти часпандагии чанг зиёд бошад, ҳамон қадар эҳтимоли часпидани чанг ба элементҳои қубурҳои газӣ пайдо мешавад ва маҳкам шудани қисмҳои алоҳидаи чангқаппакҳо ба миён меояд. Часпандагии чанг ҳангоми намнокии он баланд шудан, зиёд мегардад.

Расми 14.1. Таснифоти таҷҳизоти чангқаппак

Бояд қайд намуд, ки чанги дисперснокиаш гурӯҳи 1 ба камчаспанда ва 2 ва 3 бошад – ба миёна часпанда, ва 4 – 5 – ба часпанда дахл дорад. Ҳангоми намнок намудан, чангҳои гуногун часпандагии гуногун доранд, аз ҳамин сабаб муайян намудани дараҷаи нам шудани он зарур аст.

Дар вақти интихоби реҷаи кори чангқаппакҳои бо усули тар ин хусусияти чанг бисёр муҳим аст. Дар баъзе ҳолатҳо инчунин заряди электрикии зарраҳоро низ ба назар гирифт, ки он ба рафти кор таъсир мерасонад.

Вобаста ба хусусияти ҷудо кардани зарраҷашои сахт аз фазаи газӣ, ҳамаи таҷҳизоти чанқаппакро ба синфҳо ҷудо менамоянд (расми 14.1).

Тозакунии ҳаворо аз ғашҳои сахт ва моеъ бо истифода системаҳои аспиратсионии вентилятсионӣ амалӣ намудан мумкин аст, ки параметрҳои он дар ҷадв. 14.1 оварда шудааст.

      Аз ин намудҳои таҷҳизотҳои бо усули хушк – сиклонҳо бештар паҳн шудаанд (расми 14.2.). Масалан, онҳо дар қаппидани хокистар, ки дар марказҳои гармидиҳӣ ҳосил мешаванд, истифода бурда мешаванд. Дар сиклонҳо таҳшинкунии хокистари хушк дар натиҷаи даврзанӣ зери таъсири эффекти марказгурез ба вуҷуд меояд. Эффекти марказгурез бештар дар зарраҷаҳои калон ба назар мерасад.

Расми 14.2. Чангқаппакҳои сиклонӣ а – бо воридкунии тангенсиалӣ, б – бо белчаҳои аксиалии баргмонанд; в – батареявӣ;

Ба ғайр аз ин, дараҷаи тозакуни газҳо дар сиклонҳои батареягӣ пасттар, нисбат ба скрубберҳо ё электрофилтрҳо мебошад.       Сиклонҳои батареявӣ одатан барои қапидани хокистар/чангҳои андозаашон калон, ҳамчун зинаи якуми тозакунӣ истифода бурда мешаванд. Барои кори муътадили сиклон герметинокии анбор зарур мебошад. Агар анбор ғайригерметикӣ бошад ба дараҷаи тозакунӣ таъсири манфӣ мерасонад.

Дарси амалӣ

Намудҳои гуногуни таҷҳизотҳо

Сиклонҳои силиндрӣ барои қапидани чанги хушки системаҳои аспиратсионӣ таъин шудаанд ва барои дар зинаи тозакунии пешакии газ то ворид шудан ба филтрҳо ва электрофилтрҳо истифода бурда мешаванд.

Расми 17.3. Сиклонҳои силиндрӣ (а) ва конусӣ (б)

Дарси КМРО.

Ҳисоб кардани сиклонҳо

Барои иҷроиши ҳисоби сиклон маълумотҳои ибтидоии пешакӣ зарур аст:

– ҳаҷми гаи тозашаванда Q, м³/с;

– зиччии газ ҳангоми шарити корӣ ρ, кг/м³;

– часпакии чанг дар ҳарорати корӣ µ, Па*с;

– консентратсияи воридшавандии заррачаҳои чанг с_вх, г/м³;

– зиччии заррачаҳои чанг ρ_ч, кг/м³;

– самаранокии зарурии тозакунии газ η;.

Ҳисобкунии сиклонҳоро бо методи наздикгардонии пайдарпай бо тартиби муайян иҷро мекунанд.

Консентратсияи имконпазири ҳаддии моддаҳои ифлоскнанда дар ҳавои атмосферии маҳалҳои аҳолинишин. Таҳлили чадвали КИҲ.

15. Ҳифзи объектҳои обӣ аз ифлосшавӣ

15.1. Гардиши об дар табиат

Аз чор се ҳиссаи сатҳи кураи замин бо об пўшида шудааст. Қабати обии Заминро гидросфера меноманд. Гидросфера маҷмўи тамоми обҳои кураи заминро – рўизаминӣ, зеризаминӣ, обҳои пиряхҳо ва қабати барфиро ифода менамояд. Ба таркиби гидросфера оби атмосфера дохил мешавад, ки дар гардиши умумии обҳо нақши муҳимро мебозад. Ҷузъи асосии гидросфера объектҳое мебошанд, ки дар онҳо об ҷамъ шудааст (уқёнус, баҳр, кўл, дарё, ҳавз, ботлоқ, канал, қабати обҷамъшудаи замин ва ғ.)

Гардиши об дар табиат, ин раванди бефосилаи ҷойивазкунии об дар Замин аст (дар атмосфера, гидросфера ва қишри замин), ки дар он табаддулоти фазавии он ва каму беш доштани характери даврии он ифода мегардад. Он аз рўи кўчиши массавӣ ва аз рўи сарфи қувва муҳимтарин гардиш дар Замин буда, барандаи чунин амалиётҳо мебошад: бухоркунии об аз сатҳи оби уқёнуси ҷаҳонӣ ва хушкӣ, кўчиши буғҳои об бо ҷарёнҳои ҳавоӣ, конденсатсия ва бозгашти об дар намуди боришоти атмосферӣ ба уқёнус (гардиши хурди уқёнусӣ) ё ба хушкӣ, ки қисми он бо воситаи дарёҳо боз ба уқёнус бармегардад (гардиши калон).

Бо назардошти обе, ки аз сатҳи хушкӣ бухор шуда, дубора дар намуди боришоти атмосферӣ ба хушкӣ мерезад ҳамчун гардиши таҳҷоӣ ва ё дохилиқитъавӣ фарқ карда мешаванд. Маҷмўи равандҳои алоқамандро, ки гардиши сарбастаи обро дар муддати муайяни вақт ташкил медиҳад, силсилаи гидрологӣ меноманд.