La Dementulo

E kande me decensis a la vali e la prati,

la Deo anke esis ibe.

11

mea amiko

Mea amiko, me ne esas to quon me semblas.

Semblar esas nur vesto olquan me portas ―

vesto paruzita da sorgo, vesto olqua

shirmas me de tua demandi, e tu de mea.

La ‘me’ en me, mea amiko, lojas en la

domo di silenco, ed ibe ol restos por

sempre, neperceptata, ne-acesebla.

Me ne volas ke tu kredez to quon me

dicas nek fidez to quon me facas ― nam

mea vorti esas nulo ma tua propra pensadi

sonanta, e mea agadi tua propra esperi

aganta.

Kande tu dicas, ‘La vento suflas adeste,’

me dicas, ‘Yes ol suflas adeste’; nam me ne

volas ke tu saveskez ke mea mento ne

traktas la vento ma la maro.

Tu ne povas komprenar mea pensadi

marista, e me ne volas ke tu komprenez. Me

esez sola an maro.

Kande jorno esas a tu, mea amiko, nokto

esas a me; ma mem lore me parolas pri la

dimezo dansanta an la kolini e pri la

purpura ombro reptanta trans la valo; nam

tu nek povas audar la kansoni di mea

obskureso nek vidar mea ali batanta an la

12

steli ― e me ne volas ke tu od audez od

videz. Me esez sola kun nokto.

Kande tu acensas a tua Cielo me

decensas a mea Inferno ― mem lore tu

advokas me trans la nepontizebla abiso,

‘Mea kompanulo, mea kamarado,’ e me

anke respondas advokante, ‘Mea

kompanulo, mea kamarado,’ ― nam me ne

volas ke tu videz mea Inferno. La flamo

brulus tua okuli e la fumi plenigus tua

naztrui. E me troe amas mea Inferno por

dezirar ke tu vizitez olu. Me esez sola en

Inferno.

Tu amas lo vera e lo bela e lo yusta; e

por tu me dicas ke amar olti esas bona e

yusta. Ma en mea kordio me ridas pro tua

amo. Ma me ne volas ke tu videz mea

ridado. Me sole ridez.

Mea amiko, tu es bona e cirkonspekta e

saja; no, tu es perfekta ― e me anke parolas

a tu saje e cirkonspekte. Ma me esas

dementa. Ma me maskas mea dementeso.

Me esez sole dementa.

Mea amiko, tu ne es mea amiko, ma

quale me tun komprenigez? Mea voyo ne

esas tua voyo, ma ni marchas kune, manuo

en manuo.

13

la palio-terorigilo

Ulfoye me dicis a palio-terorigilo, ‘Tu

fatigesas pro stacar en ica sol agro.’

E lu dicis, ‘La joyo terorigar es profunda

e duranta, e me nultempe fatigesas.’

Me dicis, pos minuto pensinte, ‘Lo es

vera; nam me anke konocis ta joyo.’

Lu dicis, ‘Nur ti qui burizesas per palii

povas lon konocar.’

Lore me livis lu, e ne savis ka lu men

komplimentis o ka lu men minvalorigis.

Yaro pasis, dum ke la palio-terorigilo

divenis filozofo.

E me lun itere pasante, me vidis ke du

korvi nestifis sub lua chapelo.

14

la sonambuli

En la urbo ube me naskis habitis homino e

lua filiino qui sonambulis.

Ulnokte, silenco envolvante la mondo, la

homino e lua filiino marchanta dormante

renkontris l’una l’altra en lia nebuloza

gardeno.

E la matro parolis e dicis: ‘Fine, fine, mea

enimiko! Tu per qua mea yuneso

destruktesis ― qua konstruktis tua vivo sur

la ruini di mea! Utinam me povas mortigar

tu!’E la filiino parolis e dicis: ‘Ho odiinda

homino, egoista ed olda! Tu stacante inter

mea libera ipso e me! Tu qua deziras ke mea

vivo esez eko di tua propra pala vivo!

Utinam tu mortos!’

Tainstante hanulo kriis, e la amba

homini vekis. La matro tenere dicis, ‘Ka tu

es hike, karino?’ E la filiino tenere

respondis, ‘Yes, karino.’

15

la saja hundo

Uldie saja hundo pasis bando de kati. E

proximeskante lu vidis ke li es tre okupata e

ne atencis lu, e lu haltis.

Stacis ek la bando kato granda e solena

qua regardis li e dicis, ‘Frati, pregez; e

kande vi pregabos ed itere pregabos, sen

dubito, advere lore pluvos musi.’

E la hundo audinte lo ridis en sua kordio

e de li turnis dicante, ‘Ho blinda e fola kati,

ka ne esas skribita e ka me ne savas e mea

pre-avi ante me, ke pro pregi e fido e

suplikado pluvas ne musi ma osti?’

16

la du ermiti

Sur sola monto habitis du ermiti qui adoris

la Deo ed amis l’una l’altra.

Ta du ermiti havis un argila bolo, ed olu

esis lia nura posedajo.

Uldie mala spirito eniris la kordio dil

seniora ermito e lu venis a la juniora e dicis,

‘Longe ni habitis kune. Nun es la tempo ke

ni separez ni. Ni partigez nia posedaji.’

Lore la juniora ermito esis trista e lu

dicis, ‘Me chagrenas, Frato, ke tu livez me.

Ma se tu devas irar, me konkordas,’ e lu

adportis l’argila bolo e donis olu a lu

dicante, ‘Ni ne povas partigar olu, Frato, ol

esez tua.’

Lore la seniora ermito dicis, ‘Karitaton

me ne aceptas. Me prenos nulo ma la meajo.

Partigez olu.’

E la juniora dicis, ‘Se la bolo esus

ruptita, ol utilesus nek a me nek a tu. Se tu

komplezesos, vice ni lotriez.’

Ma la seniora ermito itere dicis, ‘Me

havez nur yusteso e la meajo, e me ne

konfidos yusteso e la meajo a vana hazardo.

Partigez la bolo.’

Lore la juniora ermito ne plus povis