Лісты

Зараз рыхтуем да друку другі том Пічэты. Скора, відаць, выйдзе ў мяне артыкул пра беларускую металургію.

ІОСІФУ СІМАНОЎСКАМУ

[1959 г.]

Иосиф Бенциановнч.

Пытался исполнять Ваши поручения, т. е. найти деятелей, которыя бы работали на ниве белорусской культуры. Разгова­ривал, хотя и бегло, со всеми теми лицами, о которых упоми­нал в разговоре с Вами. Ответ, в общем, везде одинаков: на варягов надеяться нельзя. Подготовить людей здесь мог один В. И. Пичета, как подготовка работников Института славяно­ведения. Остальные, имеющие какое-либо отношение, смотрят на это с меркантильной точки зрения, а кроме того, работы на эти темы нет с кем обсуждать, они не вызывают массового ин­тереса и т. д. В общем, надежды получить что-либо отсюда очень тощие.

Я думаю, что Вам нужно взяться за это дело с другой стороны.

В Рукописном отделе университетской библиотеки в Виль­нюсе работает А. К. Антонович. Человек этот проявляет большой интерес к Вашим вопросам, и, кроме того, он знает и кни­ги, и рукописи, имеющиеся в виленских хранилищах. При мне он показывал издание Дунина-Марцинкевича, которое подо­брал где-то на полу библиотеки без одной части переплета, но совершенно исправное, затем одно парижское издание 30-х го­дов, много говорил о рукописях, имеющихся в Вильнюсе. Мне кажется, что это Вам готовый работник, тем более что он без всякого разбега может начать работу по описанию или хотя бы учету рукописей.

Первое, что я увидел, войдя в читальный зал рукописного отдела Библиотеки Академии наук в Вильнюсе, была рукопис­ная книга, писанная полууставом на белорусском языке. Из заголовка, приписанного позднее, видно, что это описание или дневник одного из деятелей Великого княжества Литовского, ездившего в Россию. К сожалению, ни заглавия, ни шифра я не записал. А вообще, Вильнюс и, видимо, Библиотека им. Щед­рина являются основными хранилищами белорус­ских рукописей.

Вышел т. VII "Проблем источниковедения", в котором на­ходится моя статья о "Минских ведомостях". На днях сдаю туда же статью об отчетах губернаторов как источнике. На очереди работа о инвентарях и некоторые другие. В сентябре буду разго­варивать с руководством относительно новой поездки в Минск — Вильнюс для работы над инвентарями. Эти работы могут соста­вить в будущем разделы монографического исследования по ис­точниковедению Белоруссии XIX ст. Однако, находясь на поло­жении чернорабочего, я не могу делать эти работы быстро.

Юлия Осиповна выглядит хорошо, молодцом. Се­стра моя приедет в Минск искать работы в начале августа.

ІОСІФУ СІМАНОЎСКАМУ

Паважаны Іосіф Бенцыянавіч!

З даваеннай перыёдыкі ў мяне ёсць за некалькі гадоў "Полымя" і "Советское строительство". "Полымя" трошкі пакалечанае — Аляксандра Пятроўна вырвала з яго ўсе артыкулы Уладзіміра Іванавіча. У цяперашні час працы Уладзіміра Іванавіча перавыдаюцца (першы том выйдзе ў лютым), і таму праз нейкі час, напэўна, і гэтыя артыкулы таксама можна будзе атрымаць.

Умовы мае такія: паколькі я атрымаў гэтыя часопісы ад Аляксандры Пятроўны бясплатна, то я на тых самых умовах аддам іх Вам, за выключэннем таго, што ў Вас ёсць, бо для мяне гэта ўвогуле вялікая каштоўнасць. Апроч таго, у мяне ёсць гадавыя камплекты часопісаў "Минувшие годы" і "Голос минувшего" — гэта з бібліятэкі нябожчыка Беражкова. Гэта я таксама магу аддаць Вам, але па сабекошце. У Беражкова, спецыяліста па гісторыі Вялікага Княства Літоўскага, было вельмі шмат каштоўных кніг не толькі па Літве і Беларусі, але і розных зусім унікальных выданняў 1917 г. Цяпер там засталося няшмат, але калі будзеце Вы ці Ваш прадстаўнік, то можна паглядзець.

Я размаўляў з Уладзімірам Юр’евічам Гацье адносна бібліятэкі яго бацькі. Ён кажа, што кніг няшмат, але ў прынцыпе ён згодны на перадачу іх Вам. Яго адрас: Новапясчаная, д. 21, кв. 39. Карацей, гэта мой сусед.

Разам з тым, я звяртаюся да Вас з просьбай. Тут нельга дастаць беларускай літаратуры, і нават аб выданні яе даведваешся выпадкова. Мне трэба купіць два экзэмпляры "Истории Минска", два экзэмпляры кнігі Абэцэдарскага "Белорусы в Москве", экзэмпляр кнігі Ліўшыца (дакладнай назвы не памятаю, — пра Іудзею), акрамя таго, я не магу выпісаць "Літаратуру і мастацтва", бо падпіскі на яе тут няма. Магчыма, што акрамя гэтых кніг выйшла яшчэ што-небудзь, але я больш ня ведаю. Калі Вы можаце даручыць каму-небудзь зрабіць гэта, то я адразу вышлю грошы.

ІОСІФУ СІМАНОЎСКАМУ

Іосіф Бенцыянавіч,

Я спрабаваў выканаць Вашыя даручэнні, г.зн. знайсці дзеячоў, што працавалі б на ніве беларускай культуры. Размаўляў, хоць і побегам, з усімі тымі асобамі, пра якіх згадваў у размове з Вамі. Адказ у прынцыпе ўсюды аднолькавы: на варагаў спадзявацца нельга. Падрыхтаваць людзей тут мог адзін У.І.Пічэта, як падрыхтаваў супрацоўнікаў Інстытута славяназнаўства. Астатнія, што маюць якія-небудзь адносіны, глядзяць на гэта з меркантыльнага пункту гледжання, а акрамя таго, працы на гэтыя тэмы няма з кім абмяркоўваць, яны не выклікаюць масавай цікавасці, і г.д. Увогуле, надзея атрымаць што-небудзь адсюль вельмі кволая.