Marsga hujum

Ular oq shaxmat shaharchasi yonidan ketishdi va zaif g‘azab o‘tida yongan Sem birin-ketin billur minoralarga qarab olti marta o‘q uzdi. O’q gumburidan shahar mayda shisha bo‘laklariga bo‘linib, tutday to‘kildi-qo‘ydi. Go‘yo u sovundan qirqib yasalganday har tomonga sochilib, erib ketdi.

Shahardan nom-nishon qolmadi. Sem qah-qah urib kuldi-da, yana o‘q uzdi. So‘nggi minora, so‘nggi shaxmat donasi yonib ketdi, uchqunlanib chaqnadi-da, moviy payrahalarga aylanib, yulduzlar tomon uchib ketdi.

— Men ularga ko‘rsataman! Men hammasiga ko‘rsatib qo‘yaman!

— Bo‘pti, bo‘pti, Sem. Ko‘rsataver. — Xira soya uning yuzini to‘sib oldi. — Ie, yana bitta shahar bor ekan! — Sem yana to‘pponchani o‘qladi. — Hozir uni nima qilishimni bir ko‘rib qo‘y!

Orqadan esa moviy kema-arvohlarning ko‘lankalari shiddat bilan yaqinlashib, tobora kattalashib borardi. Avvaliga u hatto ularni ko‘rmadi ham, faqat go‘yo qum ustida po‘lat g‘ichirlagandek, hushtak va chiyildoq baland ohangni eshitdi: U qum kemalarning o‘tkir tig‘li burunlari bilan dengiz tubi yuzasini kesayotgandagi chiqqan ovoz edi. Qizil va moviy nishonlar ostidagi moviy kemalarda ko‘k qiyofalar, niqob kiygan odamlar, kumush yuzli odamlar, ko‘z o‘rnida moviy yulduzi bor odamlar, yopishtirma oltin quloqli odamlar, temir iyakli va yoqut labli odamlar turar edi. Ular qo‘llarini ko‘kraklariga qo‘ygancha turar edilar. Ular marsliklar bo‘lib, uni ta’qib qilmoqda edilar.

Bir, ikki, uch… Sem sanardi. Mars kemalari unga juda yaqin keldi.

— Elma, Elma, men hammasiga bas kelolmayman.

Elma javob bermadi, hatto qimir ham etmadi.

Sem sakkiz marta o‘q uzdi. Bir qum kema mayda-mayda bo‘laklarga bo‘linib ketdi, yelkanlar, zumrad kema tanasi, uning bronza qorni, oysimon oppoq ruli va boshqa qismlari to‘kilib tushdi.

Niqobdagi odamlar bitta qolmasdan kemadan yiqilib tushishdi, qumga ko‘milib ketishdi va ularning har biri ustidan olov yallig‘landi, avval qizg‘ish tusda yallig‘landi, so‘ng qop-qora qurum bo‘lib, burqsab ketdi.

Biroq boshqa kemalar hamon yaqinlashib kelar edi.

— Ular juda ham ko‘p ekan, Elma! — qichqirdi Sem. — Ular meni o‘ldiradilar!

U langarni irg‘itdi. Foydasiz. Yelkan taxlam-taxlam bo‘lib, hansiragancha pastga uchib ketdi. Kema, shamol, harakat — hamma narsa to‘xtadi. Marsning ulug‘vor kemalari Semni qurshab olib, uning boshi uzra g‘oz turganda butun Mars qotib qolgandek bo‘ldi.

— Yerlik, — allaqayoqdan balanddan kelgan ovoz quloqqa chalindi.

Kumush niqoblardan biri qimirladi, yoqut lablar so‘zlarga monand tarzda yaltilladi.

— Men hech narsa qilganim yo‘q! — Sem o‘zini qurshab olgan basharalarga qaradi. — Ular yuztadan kam emas edi.

Marsda juda oz marslik qolgan edi — narisi bilan yuz-yuz ellikta. Ularning barchasi shu yerda, o‘lik dengiz tubida, o‘zlarining qayta tirilgan kemalarida, qirilib ketgan shaxmat shaharlari yonida edilar, shaharlardan bittasi hozirgina tosh tekkan nozik guldonga o‘xshab, mayda-mayda bo‘lib ketdi.

Kumush niqoblar yaraqlar edi.

— Bular barchasi anglashilmovchilik, — dedi u bort ustiga kelib turib; uning xotini hamon kema tubida muk tushib, chala o‘lik bo‘lib yotardi; men Marsga xususiy ishbilarmon, biznesmen sifatida uchib kelganman, bunaqalari bu yerda ko‘p.

Parchalangan raketa bo‘laklaridan o‘zimga do‘koncha qurib oldim, do‘koncha, o‘zingiz ko‘rganingizdek, binoyidek, chorrahaning shundoq o‘zida. Bu joyni siz bilasiz. Quling o‘rgilsin qilib ishlangan-a, to‘g‘rimi? — Sem nigohini bitta basharadan boshqasiga olgancha, hiringlab kuldi. — Bu yerda bo‘lsa, mana bu marslik paydo bo‘lib qoldi, bilaman — u sizning oshnangiz. Men uni bilmay o‘ldirdim, ishoning, bu baxtsiz hodisa. Menga hech narsa kerak emas, men faqat sosiskaxona ochmoqchi edim, bu Marsda yagona birinchi, markaziy sosiskaxona bo‘lardi, men sizga aytsam.

Tushunayapsizmi? Butun sayyorada eng yaxshi qaynoq sosiskalarni, padariga qusur, qalampirli va piyozli sosiskalarni ulashish, yana po‘rtahol sharbatini manzirat qilish qandoq zo‘r.

Kumush niqoblar oy nurida harakatsiz yaltirar edi. Semga tikilgan sariq ko‘zlar ham chaqnar edi.

Uning oshqozoni qorni ichida qisilib, bir dumaloq toshga aylanib qoldi. U to‘pponchasini qumga irg‘itdi.

— Taslim bo‘ldim.

— To‘pponchangizni oling, — bir ovozdan deyishdi marsliklar.

— Nima?

— To‘pponchangizni? — Moviy kema burni uzra jimjimador qo‘l uchib chiqdi. — Oling uni, yo‘qoting.

Hamon ishonmagancha u to‘pponchani oldi.

— Endi esa, — davom etdi ovoz, — kemani ag‘daring-da, do‘koningizga qarab tuyog‘ingizni shiqillating.

— Hoziroqmi?

— Hoziroq! — dedi ovoz. — Biz sizga hech qanday yomonlik qilmaymiz. Sizga tushuntiramiz deguncha siz qochib qoldingiz. Qani, orqamizdan yuring.

Ulkan kemalar oppoq momiqlardek yengil o‘nglanib olishdi. Qanotli yelkanlari asta havoda pirpiray boshladi, go‘yo birov kafti bilan turtgandek. O’nglanayotgan niqoblar charaqlardi, soyalar muzdek olov bo‘lib kuydirar edi.