Пачынала шарэць. Нара жо не адчувала н холаду, н голаду, але адну тольк аспаласць. Дзячынка сядзела, прыхнушыся да Яна захуташыся яго футравую куртку. х дыханне ператваралася пару асядала намараззю на х валасах. У нейкм здранцвенн Нара глядзела, як адзн з мнако раптам пахснуся хапся за лхтарны слуп. Яго пачало вантаваць. Потым ён у курчах павался на маставую. Нхто не асмелся наблзцца да яго, каб дапамагчы. Нарэшце ён зацх. Праз некаторы час да знежывелага цела падышо коранер , падчапшы на крук, пацягну прэч.
Вулца амаль спусцела. У вокнах дамо адзн за адным загарался агн. Потым у снх прыцемках паказалася самотная постаць у чорным сурдуце з медным гузкам смешнай круглай шапачцы з брыльком. Чалавек нёс на плячы невялкую лесвчку, а руцэ трыма запаленую лямпу. Лхтаршчык, здагадалася Нара. Дзячынка з цкавасцю назрала, як ён няспешна абыходзць вулцу, ад аднаго лхтарнага слупа да другога, след за м у сцюдзёнай мгле выцягваецца ланцужок жывых агеньчыка. А ён жа зусм не абавязаны гэтага рабць, думала Нара. Вось цяпер, падчас каранцну. Мог бы дома сядзець, як усе астатня. А ён запальвае лхтары, як быццам нчога не здарылася. Напэна, гэта асаблва важна цяпер - запальваць лхтары. Таму што, кал горад пагрузцца цемру, зробцца зусм ужо сумна...
Жабрак, як прас мласцну на супрацьлеглым баку вулцы, падняся на ног прыняся збраць свой няхтры скарб - выцерты клмок, на якм ён сядзе, драляны палукашак, у як ён збра манеты. Потым ён, кульгаючы, падышо да дзячынк Яна.
- Першы раз тут? - спыта ён надтрэснутым голасам. - дзце жо. Сёння падаваць больш не будуць.
- Паслухайце, добры чалавек, - сказа Ян. Голас ягоны гуча невыразна - ад холаду вусны знямел здавалася, нават язык да паднябення прымёрз. - А скажыце, дзе тут можна паесц?
Вандронк
- Йорхас. Чуеш, Йорхас?
- Чаго?
- Ведаеш, я дано хаце спытаць...
- Ну?
Памва-Хлуск абтрос кален ад крошак прызняшыся з задняга сядзення, абапёрся аб крэсла шафёра, у якм сядзе Вэл Йорхас. Правая рука рамейца ляжала на стырне, далонь левай ён прыцска да скрон. Матор бы выключаны, але печка працавала, у салоне было горача, як у лазн, мабыць, ад спёк духаты галава яго разбольвалася сё мацней. Скрывшыся, ён зрну на сваё адлюстраванне ветравым шкле - бледная, змардаваная фзяномя са шматдзённым шчацннем. У машыне было цёмна - лямпа нутранага асвятлення не працавала, тольк перад крэслам шафёра цьмяна мгцела панэль кравання, гэтым няпэным святле фзяномя здавалася зялёнай, як у хадзячага мерцвяка з мясцовых легенд. Ачмурэць. Такога адхадняку з м яшчэ не здарался. Два дн ж прайшло, павнна жо адпусцць. Чортава зелле ...
- Слухай, Йорхас, вось людз кажуць, - сказа Памва, пражавашы кавалак. - Людз кажуць, быццам у Царгорадзе, на самай галонай плошчы, акурат насупроць Цытадэл, з неба ланцуг звсае. Адзн яго канец дакранаецца маставой, а друг за аблокам знкае. па гэтым ланцугу нбыта можна скараскацца напрост у Царства Божае. Кажуць, ужо многя спрабавал. прасталюднк, мператары, нават Арцыпастыры некаторыя. Але нхто яшчэ не здоле узысц да Госпада Вышняга. Усе як адзн узбраюцца дзесьц да сярэдзны, а потым зрываюцца нз ды разбваюцца ляпёху. Слухай, гэта прада?
Рамеец змгну. Потым, азрнушыся, паглядзе на рудавалосага семгальца, як, усмхаючыся, навса у яго над плячом, як малады цканы гуль над нацом.
- Што яшчэ за трызненне? Няма там някх ланцуго, - сказа рамеец хрыплым голасам.
- А-а-а...я так дума, - расчаравана працягну Памва-Хлуск зно адкнуся на задняе сядзенне.
- Гэта сё, што ты хаце спытаць? - пацкався Вэл Йорхас.
Семгалец паматля галавой.
- Не сё. Кольк трэба заплацць дзяжурнаму, каб ён прапусц мяне за шлагбам?
- Многа, Памва. Такх грошай у мяне зараз няма. Дый у любым выпадку цывльных яны не прапусцяць.
Грошай сапрады заставалася абрэз. Напярэдадн, уцякаючы з Асменя, ён рвану напрост у Разлог, у мястэчка Зацемь, што пад Вльскам. Там асабняку за высачэзнай каменнай сцяной жы Мрка Шэлег. Сябар не сябар, але, ва сякм выпадку, чалавек, якому можна давяраць. У Зацемь уцякач прыбы перад свтаннем. Мрка яшчэ дрых, але даведашыся пра взцёра, тут жа падняся з ложка. Гаспадар асабняка - панаваты, дабрадушны на выгляд мужчына сярэднх гадо з жытнм вусам вачыма валошкавага колеру - выйша у гасцёню, апрануты падшываны халат хатня туфл. Вэл Йорхас з ходу шпурну на стол пачак асгнацый , трох блытаючыся, абмалява стуацыю. Мрка Шэлег выслуха яго вельм важлва. Потым, падняшы руку з адагнутым казальным сярэднм пальцам, коратка прамов:
- Два дн.
Зразумела, што на гэтыя два дн цекачу лепш залегчы на дно. Мрка нават прапанава перакантавацца ягоным асабняку - сюды дакладна нхто не сунецца з праверкам. Вэл Йорхас задумася. Прапанова была слушнай. Ужо хто-хто, а Мрка Шэлег яго не здасць. На Мрку яго такя кампраматы, што мама не гаруй. Здасць Йорхаса - пойдуць па этапе абодва, Мрка гэта цудона разумее.