BACHETUS. — …Quemadmodum ergo in hac quæstione Diophantus docet modum quo duo numeri simul æquentur quadrato, quum uterque componitur ex Numeris et unitatibus, et numeri Numerorum sunt inæquales, nec habent rationem quadrati ad quadratum, numeri autem unitatum sunt inæquales et quadrati: sic aio modum dari posse resolvendi duplicatam æqualitatem, quum uterque propositorum numerorum quadrato æquandorum componitur ex Numeris et unitatibus, et numeri Numerorum sunt inæquales, nec habent rationem quadrati ad quadratum, sed et numeri unitatum inæquales sunt, sive quadrati sint, sive non. Id autem prastabimus in duplici casu.
Primus casus est, quum numerorum quadrato æquandorum intervallum tale est ut, eo per aliquem unitatum numerum multiplicato vel diviso, et producto vel quotiente a minore propositorum numerorum detracto, supersit unitatum numerus solus quadratus…
Secundus casus est, quum numerorum quadrato æquandorum intervallum tale est ut, eo per aliquem unitatum numerum multiplicato vel diviso, et producto vel quotiente a minore propositorum numerorum detracto, deficiat unitatum numerus solus, qui ad multiplicatorem vel divisorem rationem habeat quadrati ad quadratum…
Sed proponatur si placet hæc duplicata æqualitas nempè 2N. + 5. et 6N.+3. æquandi quadrato. Quadratus æquadus 2N. + 5. erit 16 et quadratus æquandus 6N. + 3. erit 36. et invenientur alij in infinitum quæstioni satisfacientes, nec difficile est regulam generalem ad huiusmodi quæstionum solutionem proponere, ut vix limitatio ista Bacheti sit tanto viro digna, cum ad infinitos casus extendi, quod in duobus tantum adinvenit, facillime possit, imo et ad casus omnes possibiles.
Перевод:
Но пусть будет предложено, например, двойное равенство: 2
2
6
и можно найти бесконечно много других, удовлетворяющих задаче. К тому же нетрудно дать общее правило для решения задач этого рода, так что ограничения, данные Баше, едва ли достойны такого мужа, потому что можно легко распространить то, что он нашел для двух случаев, на бесконечное число случаев, более того, на все возможные случаи.
OBSERVATIO D. P. F
XXII (p. 215)
Ad quæstionem III Libri V.
Dato numero apponere tres numeros, ut quilibet ipsorum et qui a binis producitur quibusvis, datum adsumens numerum, faciat quadratum.
Ex hac propositione facilè deducetur sequens quæstio. Invenire 4. numeros eâ conditione, ut quod sub binis producatur, adscito dato numero faciat quadratum. Inveniantur tres quæstioni satisfacientes ita ut singuli dato numero aucti conficiant quadratos iuxta hanc propositionem. Ponatur quartus inveniendus esse 1N. + 1 orietur triplicata æqualitas cuius solutio nostræ methodi beneficio erit in promptu. Vide adnotata ad 24. quæstionem lib. 6. solvetur itaque quæstio quam proposuit Bachetus[23]
ad quæstionem 12. lib. 31. per hanc methodum quæ cum multò sit generalior, hoc præterea amplius habet quam methodus Bacheti, quod tres priores numeri aucti dato numero conficiant quadratos in nostrâ solutione. An verò ita solvi possit quæstio ut etiam quartus auctus dato numero conficiat quadratum, Hoc sanĕ hactenus ignoramus. Inquiratur itaque ulterius[24].Перевод:
Из этого предложения легко выводится решение следующего вопроса: