Василий Дмитриевич, муж знатный и известный в военном деле, причинил обиду нескольким начальникам над воинскими орудиями, как московским, так и германским 94
. Когда двое из них хотели бежать, они были схвачены путевыми стражниками на границах Литвы и тотчас доставлены к великому князю, который находился в то время в мощной крепости, называемой по-местному Вологдой. Эти несчастные, привлеченные к допросам, заявили, но ложно, что были посланы в Литву их начальником Василием. Итак, великий князь вызвал к себе из самой Москвы Василия Димитриевича и приказал всячески его пытать. Во время пыток он упорно заявлял, что ничего не затевал с tormentorum generibus affligi jussit: in mediis illis cruciatibus constanter fassus est, se nihil istorum molitum fuisse, de quibus accusabatur, nec istud unquam in animo habuisse. At magnus Dux repente jussit adduci quandam equam oculis captam, et jungi currui, et tum Basilius equae impositus est, eique alligatus. Deinde ambo conjici jubet in rapidissimum fluvium, utens hac oratione: En tibi equam egregiam dedi, institueras abire ad Regem Poloniae, eum adito. Haec itaque equa caecitate percussa, natabat in alto istius rapidi fluminis et velocissimi: ipse autem Dux erat spectator cum suis satellitibus stans ad ripam fluminis, ut istius rei eventum intueretur: ac post longam natationem haec misera et caeca equa adnavigabat ripae. Verum praefectus satellitum regiorum, vocabatur Maluta Scuratow, ut gratificaretur magno Duci: cum conto abegit equam a ripa et sessorem: sic vi aquae rapitur iterum equa. Tum magnus Dux exultabundus inquit: *0 facinus egregium et valde lepidum. Quare haec misera equa defatigata, vi aquarum rapidissimarum submersa est, una cum isto Basilio Dimitrovicio.Aliquando cum versus Novogrodiam regionem proficisceretur magnus Dux, accidit quendam equitem, famulum cujusdam magni viri forte praecessisse illum: et Dux ad latus sinistrum jubet deflectere hominem, ita percitus jussit istum frustulatim dissecari, et segmina membrorum luto et altissimo coeno misceri.
QUALI VENATIONE MAGNUS DUX PLURIMUM OBLECTETUR
Quotiescunque magnus Dux cum filio tempore hyemis respicit ex sua arce, videtque homines turmatim incedentes in lacubus et fluminibus gelu concretis ac praecipue diebus festis, tum jubet, ut in illam confertam hominum multitudinem tres aut quatuor ursi immanes immittantur, et irruant ex improviso. Ibi qui sibi fuga consulere possunt, aufugiunt: alii crudelissime a feris illis dilaniantur. Sic hoc pulcherrimo spectaculo pater et filius delectantur vehementer, et rident affatim ac si pulchrum esset facinus. Deinde cum accedit miser pater lamentatum se, quod amiserit filium, et etiam uxor maritum, qui ab ursis sic mactati sunt, tunc jubet istis numerari aureum nummum, vel duos, quia sic interfecti sint ejus subditi. Addit deinde ipse Dux, se magno beneficio afficere ipsos, quod eis permittit instituere querimoniam coram se. At si subjiciunt, rem esse infamem et nephariam hoc genus crudelitatis exercere. Iterum respondent consiliarii magni Ducis: Magnum Ducem et ejus filium magnam ex hac re voluptatem percepisse, et istud vidisse, sic nullum peccatum esse hic commissum. Ad extremum, si ad ipsum Ducem venit mater miserrima lamentando se de caede filii, aut ipsa uxor ob amissum sic inhumaniter maritum. Breviter excipiunt illi: perbene satis factum esse ipsis, ubi nummos argenteos monetae Moscoviticae centum aut ducenti numerati illis fuerint.
Saepenumero accidit, cum magnus Dux est in suo palatio Alexandrowa, et cogitat de aliquo summo viro sumere supplicium, tum delectationis causa jubet istum obvolui pelle ursi, et deinde ad spectaculum educi: tunc теми, которые его обвиняли, и ничего на уме у него не было. Но великий князь тотчас приказал привести какую-то кобылу, лишенную глаз, и запрячь ее в телегу. Василия посадили на кобылу и привязали к ней. Потом он приказывает обоих пустить в быструю реку, говоря: «Ну, вот я дал тебе превосходную лошадь; ты решил уходить к королю польскому, вот и уходи к нему». И вот эта слепая кобыла поплыла на середину этой стремительной, бурной реки. Сам же князь был зрителем, вместе со своими приспешниками стоя на берегу реки, чтобы видеть исход дела. После долгого плавания несчастная слепая кобыла подплыла к берегу. Но командир царских приспешников по имени Малюта Скуратов, чтобы доставить удовольствие великому князю, шестом оттолкнул от берега кобылу и всадника, и она снова была увлечена силой течения. Тут великий князь в восторге закричал: «Вот замечательный и прекрасный поступок!» Но так как эта несчастная кобыла устала, то, не сумев бороться с быстрым течением, она потонула вместе с Василием Димитриевичем.