Отчаяние (на каз.яз.)

Екі жаты да олы шыын боланмен, бл жолы аза жігіттеріні жо- арлармен айасы иына тсті. Кескілескен, бірін-бірі аямаан ан тгіс ш кнге созылып, аырында саны сл басым Баян жаы жеді. азаты бес жз жараты жігіттерінен ш кн рыстан кейін тек екі-а жзі алды. Тртінші кні рыса шыдар-шыдамасын білмей, Іле бойыны алы тораыл, жиде тоайыны арасында жатан осы екі жз жігіт, та ата, ш кннен бері здері соысан жоарларды сегіз аулыны бірден ктеріле, тайлы-таяына дейін алмай, бырып-шбырып, ытай жаына арай кшіп бара жатанын крді. аза олы бл оиаа алдымен та алды. Сйтсе де, олар мал айырлап жрген бір жоар шалынан ауылдарды неге ркіп ашып бара жатанын білді. Жоар ауылдарына: «Кешеден бері рысып жатанымыз азатарды жй шейін ертле топтары екен, Бгенбай мен абанбай басаран бес мы ол бгін тсте осы Іле жаасына жетеді екен», — деген хабар кепті. Осы хабардан кейін Іле ойнауындаы жоарларды мына сегіз аулы опарыла ктеріліпті. Бл хабарды алай шыанын аза жігіттері артынан барып естіді. Жоарларды олына тскен бір жет сарбаздан: «Брібір лесі, егер шыныды айт- са оя береміз» деп осы рыстаы жоар батыры жауап алады. Одан: «Осыншама елге шаын олмен алай келіп тиістідер? Неменеге сендідер?» деп срапты. Жігіт: «Сендерді жеетінімізге сендік!» депті. «алайша? Осыншама жоарды бес жз сойылмен жебек пе едідер?» деп мысылдап кледі жоар батыры. Сонда жет жігіт: «Брібір ырыласыдар! Артымызда Бгенбай мен абанбай басарып келе жатан бес мы ол бар! Олар та ата жетеді! Біз тек Јртлелер тобымыз!» дейді. «тірік айтасы! Шыныды айт! йтпесе лтіреміз! Ал егер айтып траны жалан болса, азір босатамыз. Тек бізді алдама!» деген Жоар батырыны орып транын білген аза жауынгері «брібір мені лтіресі, онан да зреді ала лейін» — деп айтанынан танбапты. Жоар батыры сенеді. Еліне сол тнде опарыла кшуге бйры береді. лгі сарбазды з олымен бауыздайды. азаты алы олы келе жатыр деген сзді естіген жоар ауылдары алды-артына арамай аша жнеледі. Бл оианы неден боланын соынан естіген аза жігіттері, дл осы стте жаа ана йлерін жыып, кштері енді озала берген соы жоар батырыны аулына тоайдан шыа лап ояды. Батыр Баян бастаан екі жз жігіт кшке екі жз аш асырдай тиеді. бігері кеткен кш жнді арсылы крсете алмайды. Жоарды бас батыры Батыр Баянны олынан аза табады.

Біра шабылан елден Батыр Баянны жігіттеріні олына жнді олжа ілікпеді. Тек шу дегенде оршауында алан бір топ ыз-келіншек пен аздаан мал-млік ана олдарына тсті. Босан елді кп дниесі Іле зеніні суына кетті.

рыс бітіп, болмашы олжаа кілі толмай тран Батыр Баянны кенет екі бетіне ан жгіріп лпырып сала берді:

— Мынау адам баласы ма, лде періште ме? — деді ол асында тран Жпек батыра, ола тскен бір топ ыз-келіншекті ортасындаы, лбіреген жас слу ызды крсетіп.

— Бл орен батырды он бес жасар жалыз ызы ралай слу, — деді Жпек.

— ай орен?

— Кеше Жанатай батырды найзалаан, ал бгін сені олынан аза тапан жоар батыры орен…

Баян Тлпаркгін тебініп ап, оршауда тран ыз-келіншекті бір шолып тті. ралай десе ралай-а екен! Млдіреген екі кзі тостаандай, ара торы жзі сл аны ашып уыл тартан, ола шашы шбатылып зегіден асып жатыр, басына киген сйір тбелі ндыз бркі мен кміс зерлі ара мапал ынама бешпент-шалбары кміс ер-тоымымен жарасып тр. Осынау крік, жарасты кзді еріксіз тартып, барады. ыза тесіле араан Батыр Баян ждей жаудыраан араат кзді иыынан зіне деген бір шпендікті шынын сезіп алды.

— Аты кім, ралай ма? — деді ол ыза.

— Атым ралай, біліп трып несіне срайсыз? — ыз теріс брылып кетті. Біра ол аза батыры атын алай біліп аланына та алды. Баяна сол стте бір туекел ой келді. Жрегін ртеп бара жатан сезім жалынын баса алмай:

— Мына ыз мені олжам! — деді ралайды амшысыны сабымен мезеп.

Ат жалын тартып мінгелі Баянмен зегілес болып келе жатан Жпек сан олжаны блген кездерінде йгілі батырдан брын-соды мндай сзді естіп крмеген-ді. Баян сзіне бл да таырады. Жолдасыны бетіне кз ырын сл аударды да, батырды андай сезім билеп транын енді ып:

— Болсын! — деді сосын кзетші топты екі басты жігітін шаырып алды. — ралай слуды кздеріні арашыындай сатадар. А бетін ара-зын шоып жрмесін. Бл ыз Батыр Баянны олжасы. тыдар ма?

— ты.

зіне станан крікті кісі азаты аты шулы ардагері Батыр Баян екенін ралай да ола тсісіменен-а срап білген. кесі оренні сбесіне кк найзасын бойлата блап, Батыр Баянны лтіргенін з кзімен крген. ола тскен киікті лаындай жаутадаан жас слу, «мына ыз мені олжам» деген батырды сзін естігенде, жрегі дір-дір аып, н бойы алшылдап кетті. «Олжа!» деген сзді ар жаына не жататынын ес білгеннен-а тсіне бастаан слу ыз дл осы стте кесін лтірген адамны еркіне берілу — зі шін кешірілмес кн деп есептеді. н бойын енді бір ызаны, айтпас айсар кекті оты билеп кетті. «Сені олжа болып асыа жатпаса ант етемін, — деді кенет кбірлеп жоар йелдерінше екі олымен ккірегін басып. ыз дл осы ашу стінде, Батыр Баян кесін кзінше лтіріп, зін андай жылатса, Батыр Баянны да дл зіндей боп жылауын арман етті. Шамасы келсе кек алуа анасыны а стімен серт берді.