Отчаяние (на каз.яз.)

Ат жалын тартып мініп, жорыа аттаналы Батыр Баян осы сапарын е олжалы сапарым деп есептеді. Біра зге серіктеріні абаы атыы еді. Бны Батыр Баян байаан жо, есіл-дерті жоарды ттын ызы болды да трды. Тезірек Обаана жетіп, некесін иызып, шінші йелі етіп аланша асыты… Батыр Баянны зіне деген ыыласын іштей сезсе де, ыз кілі селт етпеді, ол кзетші жігіттерден елде Батыр Баянны он бес жасар інісі бар екенін естігенде, жрегіні тбіне бір срия сырды тйгендей болды.

ол за жріп, аыры Обаан зеніне де жетті. рыста аза тапан балаларын жотаан кемпір-шалдар мен ерлерінен айрылан аралы йелдер дауыс ып, бкіл даланы басына ктерді. Сйтсе де жаудан олжалы айтан Батыр Баянны алдынан шыып оны жеісімен ттытаан ел адамдары да кп еді. Батыр Баян серіктерін біртіндеп, таратып, жиырма шаты жігіті мен ралайды ана жанына алдырып, з аулына таяан кезде, жанында он шаты рбысы бар, алдынан Ноян шыты. Астындаы а боз жорасын аызан алпында: «Кке! Кке!» деп аасыны асына жетіп келгенде, уананынан екі кзі жасаурап кеткен Батыр Баян, інісін жас баладай атыны стінен ктеріп алды.

— Ккетай, бден саындым ой…

— Жалыз баурым. Сені кргенше зім де ліп ала жаздадым ой.

Аасыны шаынан босанан Ноян енді з атына айта мініп, Баянны зге серіктерімен амандаса бастады. Кенет сл кейінірек тран ралайа кзі тсті. Сол-а екен, жас жігітті бойын бір ысты леп шарпып кеткендей, ат стінен ауытып барып, зін зер стап алды.

— Кк…е, бл кім? — деді тілі крмеле сйлеп.

«Жеге» деуге Батыр Баянны аузы бармады.

— Ттын ыз ой… — дей салды інісіні сзіне мн бермей. Бл кезде ралай да жаудыраан араат кзін жас Нояна адап алып еді. Кенет ызды да екі бетіні шы ызарып, бойын бір ттті сезім ртеп кетті. Жас жігіт кз тоярлытай сымбатты екен. Тіпті тр-келбеті аасынан да крікті ме алай. ыз жрегі алып-шып, жігіт бетіне таы арады. Ноян да одан кзін алмай тран, екі жанар тйілісіп, бір-бірінен ажырамай сл трды да, екеуіні де ішіне от тастап барып тайып кетті. Осы стте ыз да, жігіт те бірінсіз бірі мір сре алмайтынын тсінгендей…

— Сауа, кке! — деді Ноян аасына жалына арап. — Бір жолы олжады маан и!..

Баянны жрегіне біреу анжар сып аландай болды. Жайшылытаы детіне салып, «ала ой» дей алмады. «Жо, бл жолы срааныды бере алмаймын» деуге інісіні кілін таы имады. Аузына сз тспей кп трды.

— Мндай сауа тілеуге, Ноянжан, сен лі баласы ой, — деді бір уаытта даусы арлыып. — Ер жет, саан бдан да слу ор ызын кеп беремін.

— Жо, кке, маан ор ызыны керегі жо, осы сраанымды бер, — деді Ноян, жоар ызыны отты жанарыны лебіне еріп бара жатандай, екі беті бал-бл жанып.

Дл осы стте ралай слу н осты.

— Ккежан, — деді б да Батыр Баянны туан арындасындай еркелеп, — мені кем жо ой, сізді бдан кейін «Кке» деп атаймын. Берііз ініізді бір тілегін. Мен де сізден соны алаймын.

зіне Жоар лебізімен азаша тіл атан слу ызды сиырлы сзін естігенде, Батыр Баянны жаны брынысынан да кйіп кетті, не дерін білмей.

— Жасы, кейін крерміз! — деп атына амшыны басып ап, ауыла арай шаба жнелді.

Осы кннен бастап, Ноян мен ралай арасында махаббат оты рши тсті. ыз жігітті анша жасы крсе де ызыл ернінен сйгізуден артыа бармады. Ноянны махаббаттан есі ауып, басы айналды. ыз одан крі естияр еді. кесіні Батыр Баян олынан алай лгенін кз алдына елестетсе-а боланы, з бойын жинап ала ояды. не бойын кек кернеп, атуланып кетеді.

Ал Батыр Баянны жрегі ан жылауда еді. Екі жасты бірін-бірі шын сйгенін крген сайын, ртене тседі. Ер жігітті ашыты сезімнен арылуы, кк темірді суарылып, рыша айналуымен те. з жрегін айта сотыру шін, оан енді баса адам боп туу керек. Біра ел-жртыны намысы, туелсіздігі шін жанын июа дайын Батыр Баян, жасы крген інісіні кілі шін, зін-зі иянат жолынан стай білді. Жрегі оттай ртенсе де, Нояна ралай слуа йленуге рсат етті.

Аасыны мндай жомартты еткенін естіген Ноян сол кні кешті батуын, аяымен шо басып трандай шыдамсыздана ктті. Кшпелі елді ыз бен жігітіні бірін-бірі жасы круі таза, риясыз тсінікті келеді… ой ораланып, ст пісіріліп, ыз-ырын алтыбаана шыатын мезгіл де жетті. Латыран а сйекті іздеген боп згелерден блініп кеткен Ноян мен ралай сай жаасында оаша кездесті. Жігіт жрегі алабртып, аасыны ралайды зіне сауаа ианын айтып берді. ыз бл сзді естігенде жігітті шаына кіре солылдап жылап жіберді. Біра сол стте кенет оны кз алдына баяы бір сурет таы елестеп кетті. Батыр Баян сгіте салан кк найзадан ліп бара жатан ке, су жаасында жер шатап боздаан ана… Соны брін кешіп, енді міне ата жауыны інісіні шаында тр! Неткен опасызды!

ралай бойын жинап алды.

— Ноян, — деді ол ысты жасы бетін жуып, — дниедегі жалыз арманым зі болды. Сенші… Мен мгі сендікпін… Біра жалыз ана тілегім бар. Бер соны.

— Бердім. Айт.

— Кке Батыр Баян шапан елде жалыз анам алан еді. Мені кетіп бара жатанда, жер бауырлап жатып: «лыным, мені а батамды алмай ерге шыпа!» деп еіреп алып еді. Ана тілегін атауа ант беріп едім. Сол антымды орындауа мрша бер, содан кейін мен мгі сендікпін.

Жігітті жрегі дір ете алды, олындаы а сыны енді мгі айып болалы транын сезгендей:

— Сонда мен не істеуім керек? — деді абыржып.