Паланэз Агінскага [Лірыка. Паэмы. 1996 – 2002]

Успаміны пра Жэню?
Даруйце, але...
Я не здолею іх напісаць.

Сэрца вугаль-графіт

даастатку скрышыўся,
ад жалю размяклы.

Я хацеў бы адно –

калі дойдзе мой голас –
ёй ціха сказаць:

«Кепска, Жэнечка...

Долю здабыць Беларусі
не можам ніяк мы...»

1998, лістапад

I СПЫТАЕ СУД ВЫСОКІ

I спытае неўзабаве
Суд высокі, грозны:
«Вы чаму другой дзяржаве
Край збывалі родны?

Хто падбіў вас, ніцых духам,

Так распараджацца
Лёсам Маці, што ў пакутах
Прагне долі-шчасця?

Хто даў права скамарохам

Руйнаваць свабоду,
Прывітаную народам
У малітвах Богу?..»

Так няўмольны суд спытае

З валанцёраў здрады.
I ніхто хай не чакае
Ад яго спагады.

1998, снежань

У ЧАКАННІ КРЫГАЛОМУ

Гата здарыцца, напэўна,
На світанні... На світанні
Трэсне радасна і гнеўна
Гром у пойме, за сялом.
Я павінен гэты момант
Не праспаць ні ў якім разе
I пачуць на слых уласны,
Што пачаўся крыгалом.

I пабачыць, I пабачыць,

Як вада напорна хлыне,
Разняволеная ўрэшце
Ад аковаў ледзяных.
Прыгажэйшага на свеце
Я відовішча не знаю,
Чым пачагак крыгалому,
Чым свабоды першы міг.

1970.1999.

НА ЧУЖЫНЕ

У падзямеллі векавых муроў,
Дзе ціш магільная ды морак рэдкі,
На саркафагі змёрлых каралёў
Наведнікі кладуць жывыя кветкі.

Гляджу з журбой на гэты клопат іх –

I зноў пяршыць у горле, як ад смагі.
А дзе ж магілы каралёў тваіх,
Мая краіна? Дзе іх саркафагі?

I каралёў, і мужных ваявод,

Што за тваю змагаліся свабоду?
Чаму іх памяць зведзена на звод,
А гонар кінуты пад ногі зброду?

Гляджу на храмы, плошчы і сады,

На помнікі падзеям і героям ...
Чаму ж чужой гісторыі сляды,
Запаўшы ў сэрца, аддаюцца болем?

Таму што ў іх - і гордасць, і краса,

I веліч славы, і аб шчасці крозы...
Твая ж гісторыя - наскрозь і ўся –
Адны пакуты, гора, кроў ды слёзы.

1982. 1999.

СВІЦЯЗЬ

I.

О Свіцязь, сон неразгаданы

Нябёс, апаўшых на зямлю.
У хвалях, сціху разгадайных,
Святыя воблікі лаўлю.

Мне старажыл сказаў: бывае,

Што ў яснасонечныя дні
Адбітак душ іх усплывае
З крыштальна чыстай глыбіні.

Яна і ён. Нібы на здымку,

Схіліўшы да чала чало,
Яны то ўзнікнуць на хвілінку,
То знікнуць - як і не было.

Штогод тут розны люд дарожны

Стаіць над люстрам хваль тваіх.
Але не кожны, не, не кожны
Меў шчасце-шанц убачыць іх.

А толькі той, хто моцна-моцна

Сам закаханы колісь быў
I, век зжываючы самотна,
Не разлюбіў і не забыў.

II.

Цябе, з Адамам і Марыляй,

Найпекны цуд з усіх азёр,
Сваёй зямлі перыферыяй
Назваў замежны гастралёр.

Ужо прысвоіў! Прыхаўрусіў!

I не падумаў, чорт крывы,
Што ты ёсць сэрца Беларусі,
Душы сяродачак жывы.

Ужо гатовы і ў арэнду

Выгодна здаць цябе. Цябе –
Найпаэтычную легенду
У вечным смутку і журбе.

1998-1999

СВЯТОЧНАЕ