Salarys

— A kali atamnym raskidalnikam pramianioŭ?

— A ty zdoleŭ by?

— Nie viedaju. Kali ličyć, što jany nie ludzi…

— U peŭnym sensie jany ludzi. Subjektyŭna jany ludzi. Jany nie razumiejuć sensu… svajho… pachodžannia. Ty, vidać, zaŭvažyŭ heta?

— Tak, zaŭvažyŭ. Ale… jaki heta maje vyhlad?

— Jany rehienierujuć u nievierahodnym tempie. U niemažlivym tempie, prosta na vačach, pavier mnie, i znoŭ pačynajuć pavodzić siabie jak… jak…

— Jak?

— Jak ich vobrazy, jakija žyvuć u našaj pamiaci, na asnovie jakoj…

— Tak, heta praŭda, — zhadziŭsia ja.

Na maich abharełych ščokach rastavała maź i kapała na ruki. Ja nie zviartaŭ na heta ŭvahi.

— A Hibaryjan viedaŭ?.. — niečakana spytaŭsia ja.

Snaŭt zirnuŭ na mianie ŭvažliva.

— Ci viedaŭ jon toje, što i my?

— Aha.

— Ja amal što ŭpeŭnieny.

— Adkul ty viedaješ? Jon tabie kazaŭ?

— Nie. Ale ja znajšoŭ u jaho adnu knihu…

— „Mały Apokryf”?! — zakryčaŭ ja i sarvaŭsia z miesca.

— Tak. A adkul ty viedaješ? — zaniepakojena spytaŭsia Snaŭt i vyłupiŭsia na mianie.

Ja admoŭna pakivaŭ hałavoj.

— Nie chvalujsia. Ty ž bačyš, što ja apiečany i zusim nie rehienieruju, — supakoiŭ ja. — Viedaješ, jon pakinuŭ mnie piśmo. Jano było ŭ kabinie.

— Heta praŭda?! Piśmo? Što ŭ im napisana?

— Nie nadta šmat. Heta chutčej zapiska, a nie piśmo. Biblijahrafičnaja daviedka da „Salarystyčnaha dadatku” i da hetaha „Apokryfa”. Što heta takoje?

— Daŭniaja historyja. Mo jana nam što-niebudź dasć. Trymaj.

Snaŭt dastaŭ z kišeni tonieńkuju knihu ŭ skuranym pieraplocie z patrapanymi vuhałkami i praciahnuŭ mnie.

— A Sartoryus?.. — spytaŭsia ja, chavajučy knihu.

— Što Sartoryus? U takoj situacyi kožny pavodzić siabie jak… umieje. Jon imkniecca trymacca narmalna, dla jaho heta aznačaje — aficyjna.

— Nu, ty viedaješ!

— Ale ž heta tak. Ja adnojčy trapiŭ z im u situacyju, padrabiaznasci jakoj nie majuć asablivaha značennia, dastatkova skazać, što ŭ nas na vosiem čałaviek zastałosia piaćsot kiłahramaŭ kisłarodu. Adzin za adnym pakidali my svaje zvykłyja štodzionnyja zaniatki, u rešcie rešt my ŭsie chadzili niaholenyja, tolki jon haliŭsia, čysciŭ tufli. Taki ŭžo jon čałaviek. Viadoma, što b zaraz ni zrabiŭ Sartoryus, usio budzie abo prytvorstvam, abo kamiedyjaj, abo złačynstvam.

— Złačynstvam?

— Nu niachaj nie złačynstvam. Možna prydumać jakoje-niebudź inšaje słova. Naprykład, „reaktyŭny razvod”. Padabajecca?

— Ty vielmi dascipny, — pramoviŭ ja.

— A ty chacieŭ, kab ja płakaŭ? Prapanuj što-niebudź sam.

— At, nie čapaj ty mianie.

— Nie, ja surjozna: ty viedaješ ciapier amal toje, što i ja. U ciabie josć jaki-niebudź płan?

— Jaki tam płan? Ja nie ŭiaŭlaju, što budu rabić, kali… znoŭ zjavicca. Pavinna ž zjavicca?

— Vidać, pavinna.

— A jak jany traplajuć na Stancyju, Stancyja ž začyniena hiermietyčna? A mo abšyŭka…

Snaŭt pakruciŭ hałavoj.

— Sprava nie ŭ abšyŭcy. Nie maju paniaccia jak. Časciej hosci zjaŭlajucca, kali pračynaješsia, ale ž čas ad času treba i paspać.

— A kali zamknucca?

— Dapamahaje nie vielmi doŭha. Josć inšyja sposaby… sam viedaješ jakija.

Snaŭt ustaŭ. Ja taksama.

— Pasłuchaj, Snaŭt… Ty hatovy likvidavać Stancyju, ale chočaš, kab takaja prapanova zychodziła ad mianie?

Snaŭt pakruciŭ hałavoj:

— Usio nie tak prosta. Viadoma, my zaŭsiody možam uciačy, choć by na Satełoid, i adtul padać sihnal SOS. Nas paličać, viadoma, varjatami — jaki-niebudź sanatoryj na Ziamli, až da toj pary, pakul usie my spakojna nie admovimsia ad svaich słoŭ, — bo zdarajucca ž vypadki masavaha psichozu na hetkich izalavanych učastkach… Heta było b nie sama horšaje. Sad, cišynia, biełyja pakoi, prahułki z sanitarami…

Snaŭt havaryŭ nadzvyčaj surjozna, trymajučy ruki ŭ kišeniach, upieryŭšysia nieviduščymi vačyma ŭ kut. Čyrvonaje sonca ŭžo schavałasia za haryzontam, i hryvastyja chvali Akijana pierapłavilisia ŭ čarnilnuju pustyniu. Nieba pałymnieła. Nad hetym dvuchkolernym, nievyrazna zmročnym piejzažam płyli vobłaki z liłovymi bierahami.

— Ty chočaš uciačy? Chočaš? Ci pakul što nie?

Snaŭt usmichnuŭsia:

— Niazłomny zavajoŭnik… ty jašče nie ŭsio pakaštavaŭ, inačaj ty nie prystavaŭ by. Sprava nie ŭ tym, čaho ja chaču, a ŭ tym, jakaja josć mahčymasć.

— Jakaja mahčymasć?

— Nie viedaju.

— Značyć, zastajomsia tut? Ty dumaješ, my znojdziem sposab…

Snaŭt zirnuŭ na mianie, chudarlavy, z marščynistym tvaram, na jakim łuščyłasia skura.

— Chto viedaje. A mo ŭsio akupicca, — pramoviŭ narešcie. — Badaj, pra Akijan my nie daviedajemsia ničoha, ale, mahčyma, pra siabie…