Salarys

— Ty zabiłasia b?

— Aha.

— A ja nie chaču, razumieješ? Nie chaču! Ja chaču, kab ty była tut, sa mnoj, i bolš mnie ničoha nie treba!

Vializnyja šeryja vočy spynilisia na mnie.

— Jak ty chłusiš… — zusim cicha pramoviła Chery.

Ja adpusciŭ jaje i ŭstaŭ. Chery sieła na padłohu.

— Skažy, što mnie zrabić, kab ty pavieryła? Ja kažu toje, što dumaju. Heta praŭda. Druhoj praŭdy niama.

— Ty nie moh skazać mnie praŭdu. Ja nie Chery.

— A chto ty?

Jana zadumałasia. Padbarodak u jaje zadryžaŭ. Apusciŭšy hałavu, Chery prašaptała:

— Chery… ale… ale ja viedaju, što heta niapraŭda. Ty nie mianie… kachaŭ tam, daŭno…

— Tak, — skazaŭ ja. — Toje, što było, minułasia. Pamierła. Ale tut ja kachaju ciabie. Razumieješ?

Chery pakruciła hałavoj:

— Ty vielmi dobry. Nie dumaj, što ja nie mahu acanić usio, što ty zrabiŭ. Ty staraŭsia rabić jak maha lepš, ale ŭsio daremna. Try dni tamu rankam ja siadzieła kala ciabie i čakała, pakul ty pračniešsia. Tady ja ničoha nie viedała. Mnie zdajecca, što heta adbyvałasia daŭno, vielmi daŭno. Ja była jak zvarjaciełaja. U hałavie stajaŭ niejki tuman. Ja nie razumieła, što było raniej, a što — pazniej, ničomu nie zdziŭlałasia, jak pasla narkozu abo pasla ciažkaj chvaroby. Ja navat dumała: mo ja chvareła, a ty nie chočaš mnie pra toje skazać. Ale roznyja fakty ŭsio bolš i bolš navodzili mianie na dumku. Ty viedaješ, jakija fakty. U mianie štości milhanuła ŭ hałavie pasla tvajoj razmovy tam, u biblijatecy, z hetym, jak jaho, sa Snaŭtam. Ty mnie ničoha nie zachacieŭ skazać, tamu ja ŭstała nočču i ŭklučyła mahnitafon. Ja padmanuła ciabie adzin-adziny raz, a mahnitafon ja pasla schavała, Krys. Toj, što havoryć, jak jaho zavuć?

— Hibaryjan.

— Aha, Hibaryjan. Tady ja zrazumieła ŭsio, choć, kali kazać praŭdu, pa-raniejšamu ničoha nie razumieju. Ja nie viedała adnaho: što ja mahu… što ja… što heta tak skončycca, što hetamu… niama skančennia. Pra heta jon ničoha nie kazaŭ. Zrešty, mo i havaryŭ, ale ty pračnuŭsia, i ja vyklučyła mahnitafon. Ale ŭsio adno ja pačuła šmat, kab zrazumieć, što ja nie čałaviek, a tolki instrumient.

— Što ty kažaš, Chery!

— Tak, instrumient. Dla vyvučennia tvaich reakcyj. Nu, štości nakštałt hetaha. U kožnaha z vas josć taki… takaja, jak ja. Usio hruntujecca na ŭspaminach abo na ŭiaŭlenni… Zrešty, ty viedaješ lepš, čym ja. Jon raskazaŭ takija strašnyja, nievierahodnyja rečy, i, kali b usio nie supadała, ja nie pavieryła b!

— Što supadała?

— Nu, što mnie nie treba spać i ja pavinna być zaŭsiody kala ciabie. Učora ranicaj ja jašče dumała, što ty mianie nienavidziš, i tamu była nieščaslivaja. Božuchna, jakaja ja była durnaja! Ale skažy, skažy sam, ci mahła ja sabie ŭiavić?.. Hibaryjan zusim nie nienavidzieŭ hetuju svaju, a što jon pra jaje havaryŭ! Tolki tady ja zrazumieła: što ja ni zrablu, nie maje nijakaha značennia, bo chaču ja albo nie chaču, a dla ciabie heta ŭsie roŭna pakuty. Nie, navat horaj, bo krynica pakut heta štości niežyvoje. Jana ni ŭ čym nie vinavataja, jak i kamień, jaki moža ŭpasci i zabić. A što krynica pakut moža chacieć dabra i kachać, hetaha ja i ŭiavić nie mahła. Mnie chaciełasia b tabie raskazać, što ja adčuvała pasla, kali zrazumieła, kali słuchała plonku. Mo tabie spatrebicca. Ja navat pasprabavała zapisać…

— Tamu ty zapaliła sviatło? — spytaŭsia ja, z ciažkasciu pramaŭlajučy hetyja słovy.

— Tak. Ale ničoha nie atrymałasia, bo ja šukała ŭ sabie, viedaješ… ich — niešta zusim inšaje, ja prosta varjacieła, pavier mnie! Časam mnie zdavałasia, što pad skuraj u mianie niama cieła, što ŭnutry ŭ mianie štości takoje… što ja… što ja tolki abałonka. Kab padmanuć ciabie. Razumieješ?

— Razumieju.

— Kali nočču lažyš biez snu, da čaho tolki nie dadumaješsia! Da sama nievierahodnych rečaŭ, ty ž i sam viedaješ…

— Viedaju…

— Ale ja adčuvała svajo serca i pamiatała, što ty zrabiŭ analiz majoj kryvi. Jakaja ŭ mianie kroŭ, skažy, skažy praŭdu. Ciapier ža ty heta možaš.

— Takaja, jak i ŭ mianie.

— Praŭda?

— Klanusia.

— Što heta aznačaje? Ja pasla dumała, mo heta schavana niedzie ŭva mnie, što jano… mahčyma, vielmi maleńkaje. Ale ja nie viedała dzie. Zaraz ja dumaju, mo ŭ rešcie rešt heta była chitrasć z majho boku, bo ja vielmi bajałasia taho, što chacieła zrabić, i šukała inšaha vyjscia. Ale, Krys, kali ŭ mianie takaja ž kroŭ… kali ŭsio tak, jak ty havoryš, tady… Nie, heta niemahčyma. Bo tady ja pamierła b, praŭda? Značyć, niešta ŭsio-taki josć, ale dzie? Mo ŭ hałavie? Ale ž ja dumaju zusim narmalna… i ničoha nie viedaju… kali b ja hetym dumała, to pavinna była b adrazu ŭsio viedać i nie kachać ciabie, tolki rabić vyhlad i razumieć, što rablu vyhlad… Krys, skažy mnie, kali łaska, usio, što ty viedaješ, mo ŭdasca choć niešta zrabić?

— Što imienna?

Chery maŭčała.

— Ty chočaš pamierci?

— Badaj što tak.

Nastupiła cišynia. Chery siadzieła, skurčyŭšysia, la maich noh. Ja razhladvaŭ zału, biełuju emal abstalavannia, rassypanyja bliskučyja instrumienty, nibyta šukaŭ štości vielmi patrebnaje i nie moh adšukać.

— Chery, možna i mnie skazać?

Jana čakała.