Святыя грэшнікі

— Усё, здаюся, пераканаў, — дырэктар падняў уго­ру кароценькія рукі. — Але ўсё роўна жаніся з актрысай. Чаму з актрысай? Тлумачу, дарагі. Жаніцца ж ты ўсё роўна будзеш! Факт! А з кім бы ты ні ажаніўся, жонка твая рана ці позна ўсё адно запатрабуе, каб здымаў яе ў галоўнай ролі. У мяне дужа багаты вопыт. Я на сваім вяку досыць нагледзеўся, таму ад душы раю — жаніся з актрысай, па магчымасці з таленавітай, якая потым стане геніяльнай. Ты павінен ставіць геніяльныя фільмы — гэта факт, які ты сам не захочаш абвяргаць. А калі ў цябе жонкай будзе бяздарная актрыса, хіба ты здолееш ставіць геніяльныя фільмы? Толькі геніяльныя! Іначай ідзі ў кухары... Піва любіш?

Пытанне было яўна з падкавыкай, напэўна, каб высветліць, а ці п’е ён, Лазар Богша?

"Мяне так проста не купіш", — падумаў ён.

— Піва мне забаранілі піць урачы. У мяне ныркі хворыя.

— Ай-яй-яй, — пашкадаваў дырэктар. — У нас улетку горача. Абавязкова трэба нешта піць. Або чай, або піва. А грошы ў цябе ёсць?

— Ёсць, — бадзёра выгукнуў Богша, хоць у кішэні была адна трыццатка на тыя пяцідзесятых гадоў грошы. Трыццатка з нейкай там дробяззю.

— Ах, які ты маладзец! — узрадаваўся дырэктар. — Не, які ты маладзец! Сталоўка ведаеш дзе? Не ведаеш? Спытаеш на калідоры. Язык ёсць? Ён цябе хочаш да Меккі давядзе, а хочаш да турмы. Гэта я так, жартую. Пойдзеш зараз у сталоўку, возьмеш шашлык. Разуме­ет — шашлык! Скажаш — дырэктару шашлык. Зразумеў? Піва бутэлечку не забудзь. 3 халадзільніка бяры. Зразумеў? Прынясеш усё гэта сюды. Тады і пагаворым. На пусты жывот якая гаворка...

Богша рынуўся на пошукі студыйнай сталоўкі, як апантаны філосаф на пошукі абсалютнай ісціны. Сталоўку, дарэчы, доўга шукаць не давялося, бо яна знаходзілася паверхам ніжэй. Круглатварая, белавалосая і вельмі мажная буфетчыца ў адно імгненне "арганізавала" бутэльку піва і дырэктарскі шашлык. Трымаючы ў адной руцэ бутэльку з півам, а ў другой дырэктарскі шашлык, Лазар Богша бягом кінуўся назад, але ў кабінет зайшоў паволі, з гонарам.

— Чаму сабе не ўзяў шашлык? — спытаў дырэк­тар. — Не хочаш? Правільна робіш. Не трэба браць прыклад з мяне. Сто дзесяць кіло без тапачак. Кінарэжысёр павінен быць худы, як шакал, моцны, як снежны барс, хітры, як лісіца, дальназоркі, як арол. Ты будзеш здымаць фільмы, а не глядзець іх, як гэта раблю я. Калі ў цябе будзе сто дзесяць кіло без тапачак, ты перастанеш быць кінарэжысёрам — ты станет дырэктарам студыі або яшчэ якой канторы.

Дырэктар не спяшаючыся сцягнуў з шампура кавалак бараніны, не спяшаючыся доўга жаваў яго. Праглынуўшы, запіў бурштынавым півам. Лазар Богша ледзь не самлеў ад зайздрасці.

— Дык вось, дарагі Лазар Богша, — пачаў дырэк­тар, з’еўшы шашлык і выпіўшы бутэльку піва, — бу­дзеш здымаць у нас самы адказны, самы галоўны фільм года. Пачакай дзякаваць. Сільву Тарабееву ведаеш? Не? Ты адкуль на маю галаву зваліўся? Можа, прыляцеў з Марса? Не? Тады чаму ты не ведаеш Сільву Тарабееву? Нашага салаўя, нашага дзікага коршуна эстрады! Не, ты не можаш не ведаць Сільву Тарабееву! Яна наша слава! I ты будзеш рабіць фільм пра гэту непараўнальную старую кабылу, хай яна пражыве яшчэ сто гадоў і хай давядзе да інфаркту яшчэ сто філарманічных адміністратараў. Нам з табой, дарагі, жыць трэба, а таму мы з табой зробім геніяльны фільм, іначай Сільва зробіць з нас не менш геніяльную адбіўную. Ты хочаш, каб нейкая бяздарная спявачка зрабіла з нас адбіўную? Не хочаш! І я не хачу. Значыць, ты зробіш тры часткі фільма. Запомні — фільм з трох частак. I не больш, нават тады, калі Сільва стане рваць на сваёй галаве пяцісотрублёвы парык. Пасля з тваіх трох частак мы зробім дзве, а калі пашанцуе — адну частку. Зразумеў? Тады слухай далей. Заўтра Сільва ляціць у Маскву. Ты бярэш аператара і ляціш з ёю. Пастарайся не прагаварыцца, што ты здымаеш дзве часткі. Па-другое, пазбаў божа цябе не здымаць у самалёце. Але ты будзеш зды­маць пустой камерай. Не бойся, усё прадугледжана: аператар будзе мець дзве камеры, ён пра гэта ўжо ведае. Самае галоўнае, што патрабуецца ад цябе, каб ты ўвесь час тузаў, не даваў спакою гэтай старой ведзьме, гэтаму вампіру і крывасмоку Сільве Тарабеевай. Іначай, дарагі, нам з табою не будзе спакою. Сільва, дарагі, умее пісаць пісьмы, а яшчэ горш, яна ўмее дамагацца прыёмаў у самых вялікіх людзей і прасіць у іх дапамогі ад нашага брата. А паколькі мы з табой на прыё­мы да тых людзей не здолеем трапіць да канца свайго жыцця, дык нам давядзецца пісаць тлумачальныя запіскі і атрымліваць вымовы.

Лазар Богша слухаў дырэктара і не разумеў, ці той смяецца з яго, ці сапраўды ён нейкі дзівак.

— А хто пісаў сцэнарый? — спытаў Лазар Богша, бо нешта трэба было спытаць, каб перапыніць дырэк­тара.

— Сцэнарый будзеш пісаць сам. Зразумеў? Добра! Цяпер бяжы ў бухгалтэрыю. Трох тысяч табе хопіць? Мала будзе, дасі тэлеграму. Ну, жадаю, дарагі, поспехаў, — дырэктар выцягнуў з кішэні трыццатку, падаў здзіўленаму Богшу. — Вазьмі, вазьмі, думаеш, я не ведаў, што ў цябе апрача гэтай трыццаткі ні граша?..