Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы

Рэляцыйная бáза звéстак (relational database) — тып базы звестак і сістэмы кіравання базай звестак, рэалізаваная ў адпаведнасці з рэляцыйнай мадэллю звестак. Рэляцыйная мадэль падае звесткі ў выглядзе двумернай табліцы. Таблічная структура звестак адлюстроўвае адносіны паміж рэальнымі аб’ектамі і іх характарыстыкамі. На аснове першаснай табліцы пры дапамозе лагічных аперацый фармуецца новая табліца адпаведнай структуры.

Рэляцыйная мадэль (relational model) — мадэль звестак, у якой звесткі арганізаваны ў адносіны (табліцы). Мадэль звестак, заснаваная на падачы звестак у выглядзе набору адносінаў, кожная з якіх уяўляе сабой падмноства дэкартава здабытку вызначаных мностваў, і маніпуляванне імі з дапамогай мноства аперацый рэляцыйнай алгебры альбо рэляцыйнага вылічэння.

Рэляцыйная структýра (relational structure) — арганізацыя запісу (картэжу) у рэляцыйнай мадэлі. Гл. таксама рэляцыйная мадэль.

Рэпрадýкцыя звéстак (data reduction) — пераўтварэнне звестак у форму, неабходную для наступнага выкарыстання.

Рэсýрс (resource) — якая-небудзь частка вылічальнай сістэмы альбо сеткі, якая можа быць выдзелена працэсу апрацоўкі звестак на вызначаны інтэрвал часу. Асноўнымі рэсурсамі сістэмы з’яўляецца працэсар, абсягі асноўнай памяці, наборы звестак, перыферыйныя прылады, праграмы.

Рэстáрт (restart) — паўторны запуск праграмы; аднаўленне работы кампутара пасля яго аварыйнага завяршэння.

Рэтранслятар (transponder) — прыйма-перадатчык на спадарожніках сувязі, які прымае сігнал ад наземнай станцыі і перадае яго на другой частаце на адну ці некалькі іншых наземных станцый.

Рэха (echo) — 1. Паяўленне на экране дысплея пры націсканні карыстальнікам клавішаў адпаведных сімвалаў. 2. Неадкладнае паведамленне аператару графічнага тэрмінала пра беглыя значэнні, якія могуць быць пададзены прыладай уводу-вываду.

Рэчаісныя (сапрáўдныя) лікі (вещественные, real number) — лікі, якія могуць быць дадатнымі і адмоўнымі, цэлымі і дробнымі альбо ўяўляць сабой лікі, якія складаюцца з цэлай і дробнай частак. Рэчаісныя лікі падзяляюцца на рацыянальныя і ірацыянальныя. Першыя можна падаць як у выглядзе рацыянальнага дробу p / g , (дзе p і g — цэлыя, g = 0), так і ў выглядзе концага ці бясконцага перыядычнага дзесятковага дробу; ірацыянальныя рэчавыя лікі — толькі ў выглядзе бясконцага неперыядычнага дзесятковага дробу.

Рээнтэрабельнасць (reenterability) — уласцівасць загрузачнага модуля забяспечваць адначасовае яго выкарыстанне дзвюмя ці болей задачамі.

Рээнтэрабельная прагрáма (reenterable program) — праграма, адзін і той жа асобнік якой у аператыўнай памяці здольны выконвацца шматкратна, пры гэтым так, што кожнае выкананне можа пачынацца ў любы момант у адносінах да другога выканання. Гэта праграма яшчэ мае назву паўторна-выкарыстоўвальная, паўторна-уваходная.

Рээнтэрабельны код (reentrant code) — код праграмы, які адначасна могуць выкарыстоўваць некалькі праграм. Ён дазваляе другой праграме перапыніць работу выконвальнай праграмы і затым зноў запусціць яго для першай праграмы альбо прадоўжыць з месца перарывання. Многія службовыя праграмы аперацыйнай сістэмы створаны як рээнтэрабельны код, што дазваляе загружаць толькі адну яго копію ў памяць для абслугоўвання ўсіх выконвальных праграм.

С

 “Смéцце” (garbage) — некарэктныя альбо сапсаваныя звесткі. Кампутарныя звесткі, якія не маюць сэнсу. Для карыстальнікаў існуе закон “смецце на ўваходзе — смецце на выхадзе”.

Сéктар (sector) — для дыска: мінімальная адрасаваная адзінка дыска; частка сцежкі гнуткага магнітнага дыска, з’яўляецца фізічна адрасаванай адзінкай памяці для захоўвання на ім звестак. Дыск мае верхні і ніжні бок, кальцавыя дарожкі на кожнай з іх і сектары (сегменты дарожак). Сектар — найменшы фізічны блок памяці на дыску, звычайна 512 байт.

Сéктар пачаткóвай загрýзкі (boot sector) — частка дыска, зарэзерваваная для праграмы самазагрузкі. У гэтым сектары звычайна ўтрымліваецца кароткая праграма на машыннай мове, якая загружае аперацыйную сістэму.

Сéкцыя (section) — частка праграмы.

Сéрвер увахóдных званкóў (dial-in server, dial up server) — прымае ўваходны выклік, праводзіць аўтэнтыфікацыю карыстальніка і прадстаўляе яму доступ да сеткі (унутраняй альбо да Інтэрнэта — у залежнасці ад настройкі сервера).

Сéтка (network) — сістэма ўзаемасувязяў паміж кампутарамі і звязанымі з імі прыладамі, злучанымі сродкамі сувязі. Сетка для карыстальнікаў прадстаўляе доступ да цвёрдых дыскаў і прынтараў і ўстанаўлення сувязі паміж сабой. Сетка — гэта аб’яднанне кампутараў, злучаных паміж сабой у адпаведнасці з зададзенай тапалогіяй.  Выкарыстоўваюць для перадачы звестак акрэслены пратакол канальнага ўзроўню, які з’яўляецца дапушчальным для ўжытай тэхналогіі.