Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы

Функцыянáльнае праграмавáнне (functional programming) — метад праграмавання, заснаваны на разбіванні алгарытму на асобныя функцыянальныя модулі і апісанне іх сувязяў і ўзаемадзеянняў. Праграміст вызначае, што трэба атрымаць ў выніку, а не тое, як канкрэтна дасягнуць яго.

Функцыянáльная дэкампазіцыя (functional decomposition) — разбіўка задачы на падзадачы.

Функцыянáльная клáвіша (functional key) — адна з клавішаў F1 ÷ F12, націсканне якой ініцыюе выкананне вызначанай функцыі ў сістэме (увод камандаў). Гэтыя клавішы не маюць пастаяннага значэння, размешчаны зверху альбо на адным з бакоў клавіятуры.

Функцыянáльная схéма (functional diagram) — схема сістэмы, кампутара альбо прылады, асноўныя часткі якой апісаны з дапамогай геаметрычных фігур, памечаных такім чынам, каб паказаць іх асноўнае функцыянальнае прызначэнне.

Функцыянáльны блок (functional unit) — асноўная аперацыйная частка кампутарнай сістэмы, якая выконвае дакладна акрэсленную частку задачы.

Функцыянáльны код (functional code) — службовы код, які кіруе механізмамі прыладаў кампутара — кіруе выкананнем кампутарам сваіх дзеянняў.

Х

“Халóдная” загрýзка (cold boot) — загрузка кампутара, якая пачынаецца пры ўключэнні сілкавання кампутара. Пры халоднай загрузцы перад запускам аперацыйнай сістэмы выконваецца працэдура праверкі ўсіх асноўных прыладаў кампутара. Калі халодны перазапуск здзяйсняецца ў час работы праграмы, то яе работа прыпыняецца, і змесціва аператыўнай памяці губляецца.

”Халóдны” збой (cold fault) — фатальная памылка, якая можа ўзнікнуць у момант запуску кампутара альбо крыху пазней з-за распасавання кампанентаў сістэмы.

Хáкер (hacker) — праграміст вельмі высокага ўзроўню, які выдатна валодае многімі мовамі праграмавання, выдатна ведае асаблівасці работы апаратнага забеспячэння і аперацыйных сістэм. У СМІ слова “хакер” ужываецца з адмоўным падтэкстам. Яго ўспрымаюць як зламысленніка, які здзяйсняе несанкцыянаваны доступ да рэсурсаў інфармацыйных сетак з мэтай крадзяжу, скажэння альбо знішчэння інфармацыі. Кампутарны хуліган-паляўнічы за сакрэтнай інфармацыяй у сетцы Інтэрнэту. На самай справе ў асяроддзі такіх людзей называюць крэкерамі (cracker). Сапраўдны хакер ніколі нічога не разбурае — ён толькі стварае. Інтэрнэт, большасць пратаколаў Інтэрнэт і іншае прыдумалі хакеры.

Халастáя аперáцыя — гл. халастая каманда.

Халастáя камáнда (no operation instruction) — каманда, выкананне якой прадугледжвае пераход да наступнай каманды, якая павінна быць выканана.

Халасты знак сінхранізáцыі (synchronizing character) — знак, які забяспечвае ў сінхроннай сувязі ў адпаведны момант сінхранізацыю прыладаў адпраўкі і прыёму.

Халасты сімвал (idle character) — код пустой аперацыі (кантрольны сімвал), які пасылаецца па лініі, інфармуючы пра тое, што ніякіх звестак не перадаецца.

Характарыстыка (characteristic) — лік, які ўяўляе сабой экспаненту ў форме з плавальнай кропкай. Парадак ліку з плавальнай кропкай (велічыня, якая вызначае палажэнне дзесятковага падзяляльніка) альбо цэлая частка лагарыфму.

Характарыстыка звéсткі (data mode) — параметр уласцівасцяў звестак: тып, дакладнасць, сістэма злічэння, форма прадстаўлення.

Характарыстыка сістэмы (system specification) — сукупнасць параметраў для характарыстыкі магчымасцяў сістэмы: прадукцыйнасць, вартасць, хуткадзейнасць, колькасць адначасова абслугоўвальных карыстальнікаў і інш.

Характарыстыка ліку з плáвальнай крóпкай (biased exponent) — парадак p ліку, прадстаўленага ў форме з плавальнай кропкай mEp, які залежыць ад знаходжання пункта ў мантысе m.

Хост-кампýтары (host) — вузлавыя кампутары; кампутары, якія ўключаны ў сетку і прадстаўляюць розныя віды сеткавага сэрвісу.

Хуткадзéянне (speed) — адна з характарыстык кампутараў: вызначае колькасць элементарных аперацый, якія выконваюцца ў адзінку часу.

Хýткасць (частатá) выбаркі (sampling rate) — частата, з якой вымяраецца фізічная зменная, напрыклад гук. Чым большая колькасць выбарак у адзінку часу, тым дакладней прадстаўляецца арыгінальны сігнал у лічбаваным выглядзе.

Хýткасць перадáчы звéстак (date transfer rate) — сярэдняя колькасць бітаў, сімвалаў альбо блокаў, перададзеных у адзінку часу паміж дзвюмя адпаведнымі прыладамі сістэмы перадачы звестак. Гэта хуткасць выражаецца ў бітах, сімвалах альбо блоках у секунду, мінуту альбо гадзіну.