Толькі не гавары маёй маме

Маё жыццё робiцца з кожным днём усё больш складанае, як ты ведаеш, наблiжаецца сесiя з яе залiкамi ды iспытамi. Але шмат працы не толькi ў мяне, а i ў Дзеда Мароза. У Венгрыi яго называюць Мiкулаш. І прыходзiць ён 6 снежня з неверагоднай колькасцю падарункаў.

Праз дзве гадзiны я еду дадому, у Татахозу, каб даведацца, што Мiкулаш прынясе мне. Спадзяюся, ён будзе вельмi багаты i вельмi шчодры.

Сёння я атрымала твой лiст i парадавалася — ён прыйшоў не ў змрочны, а ў сонечны яркi дзень.

13 снежня ў мяне будзе першы iспыт, здаваць­му гiсторыю фiласофii, дзякуй Богу, да Карла Маркса. Як табе падабаецца маё парадаксальнае спалу­чэнне?

У гэтай сесii толькi тры iспыты. Другi бу­дзе па граматыцы расейскай мовы. Нарэшце разбяруся i выберуся з нетраў бясконцых правiлаў i выключэнняў. Трэцi — ангельская лiтаратура стагоддзя. Думаю, ты не пакрыўдзiшся, калi пачуеш, што расейская, як i ўся савецкая белетрыстыка, значна прайграе ангельскай i амерыканскай лiтаратуры. На iспытах, вядома, я пра такое адкрыццё забудуся сказаць. Венгерская дзяўчына мае права нешта не сказаць? Праўда, таварыш Адам?

Калi пашанцуе i не скажу тое, што думаю, дык 5 студзеня буду вольным чалавекам.

І яшчэ, зусiм забыла табе сказаць, што ў нас бу­дзе вялiкае свята — Каляды, 24–25 снежня. У нас Каляды лiчацца большым святам за Новы год. На Каляды, як i на Вялiкдзень, збiраецца ўся сям’я, i кожны дорыць падарункi ўсiм астатнiм. Уявi сабе, колькi з’яўляецца розных падарункаў на святочным стале.

Мне хочацца напiсаць табе шмат усяго рознага, толькi няма часу. Я i рэчы не спакавала, i трэба збегаць у душ. Як толькi збiраюся некуды ехаць, дык у мяне пачынаюцца клопаты. Так што ў душ я павiнна патрапiць абавязкова.

Прабач, мой мiлы таварыш, я болей не пiшу. Жадаю табе весялосцi!

Да пабачэння!

Р. S. Засталося меней за дзевяць месяцаў да нашай сустрэчы! Дачакаемся?

Сегед. 1976. Снежань. 4.

Агi.

* * *

Уночы я амаль не спаў, ляжаў на рыпучым фатэлi i думаў пра Агi. Успароўся недзе а 6-й i пешкi прыйшоў да чорных атлантаў. Цяжка ўспамiнаць пра тыя чатыры гадзiны, што давялося перачакаць каля блiскучых, як бiтумная смала, асiлкаў. Я ж нават гаварыў з iмi, казаў, што гэта глупства — каханне з першага погляду, я ў любы момант магу ўзяць i сысцi. Адыходзiўся на сто крокаў i вяртаўся. Выслухоўваў кпiны чарнатварых, як шахцёры, атлантаў i зноўку адыходзiў на сто крокаў. Я быў упэўнены на сто працэнтаў, што Агi прыйдзе, што яна не забылася i не пераблытае месца i час, што Агi абавязана прыйсцi. А ў галаве тоўпiлiся дурныя пытаннi... А хто яна такая? I чаму яна павiнна прыходзiць на сустрэчу са мной? Цi мала хто каму што абацяе? Вось i я абяцаў Вало­дзю Бортнiку, што разам пойдзем у Эрмiтаж. І не пайшоў. Дарэчы, можна пайсцi ў Эрмiтаж, падняцца на трэцi паверх i пагля­дзець на «Трох жанчын» Пабла Пiкасо, на iхнiя драўляныя афрыканскiя цыцкi i похвы, на загарэлыя рукi i вострыя локцi. Можна ўважлiва паразглядаць ружованосых прасталытак, намаляваных жалезнай рукою Жоржа Руо. А можна апусцiцца на другi паверх у залу Рэмбранта ван Рэйна i пастаяць каля цялеснага цеста, з якога вялiкi галандзец вылепiў Данаю.

Можна... А мусiць, нельга было. Я нiкуды не iшоў. Чакаў! Я быў навязаны ланцугом кахання з першага погляду. Дачакаўся! І... Мiгдаловы горкi пах... Праўда, крышачку пазней я пачуў водар ду­хоў, бо заўважыў — пад майкаю няма станiка. Вос­трыя грудзi ўздрыгвалi, клiкалi, вабiлi. Эрэкцыя не заўсёды дарэчы. Давялося прыкрывацца тэчкаю з аркушамi для накiдаў. Хоць у чымсьцi мастакоўскiя прылады ў той дзень па-сапраўднаму прыдалiся. Распусная гiпотэза яшчэ болей напоўнiла плоццю мае клятчастыя, гарчычнага колеру нагавiцы...

А што ў яе там, пад джутавай спаднiцаю? Калi няма станiка, дык i майткаў можа не быць... Майткi былi чырвоныя, карункавыя, паўпразрыстыя. Але пра iх я даведаўся не каля Эрмiтажа, а ў Пецяргофе. На ленiнградскiх вулiцах са сваёй, хай i прыхаванай эрэкцыяй я пачуваўся няўтульна, таму даводзiлася зварочваць у скверыкi i бязлюдныя завулкi. Самi таго не плануючы, мы апынулiся на ўзбярэжжы Нявы каля белага катэра, якi запрашальна пагойдваўся на брудных зеленкаватых хвалях. «Хто жадае здзейснiць падарожжа ў казачны горад Пецяргоф, ласкава запрашаем на наш катэр на падводных крылах!..» Нешта падобнае выкрыкваў праз серабрысты мегафон даўгалыгi хлапчына ў белай апагоненай кашулi i чорнай абкукарджанай фуражцы. Я хацеў, жадаў i прагнуў, але не ў горад-казку, не да палацаў i фантанаў; я думаў, як знайсцi зусiм цiхае i бязлюднае месца, дзе не будзе гнюсных, цiкаўных i прагных вачэй. Я быў упэўнены, што ў Пецяргофе болей дрэваў i кустоў, чым у Ленiнградзе. І мяне паклiкалi шаты, хмызы i кусты, да якiх нас павёз вуркатлiвы катэр на падводных крылах.