Тутэйшыя

Д а м а. (прыглядаючыся праэ лёрнэтку на Мікіту). У вас, мусье рэгістратар, фасон касцюму, як і ў мяне з Іх родзіем, — а ля-ба-сяк.

М і к і т а. (стаўляючы кошык з пакупкамі і кладучы на стале рэвальверы, вітаючыся з гасцьмі). Меджду протчым, мадам-сіньёра, цалую ручкі! Іх родзію чэсць! Але, пардон, мадамы і мусьі! Выбачайце за мой нештодзенны выгляд. Мяне толькі што спаткала ў дарозе смешная прыгода. Калі бег я па гэтыя, меджду протчым, пакупкі, на Зыбіцкай вуліцы спаткалі мяне два, мабыць, апошнія ўцякаючыя паны, папрасілі мяне пастаяць, самі знялі куртачку, сказаўшы, што гэта з іхняга сукна, потым папрасілі пасядзець і таксама самі знялі боты, сказаўшы, што гэта з іхняй скуры.

Д а м а. А далей?

М і к і т а. А далей таксама хацелі тое-сёе, меджду протчым, знімаць, але пачалі падыходзіць людзі, дык падзякавалі і пайшлі.

Д а м а. Ах, якія ж усё-такі яны джэнтльмэны! Нават падзякавалі.

С п р а ў н і к. О, так, так! Пазнаць адразу пана па халявах.

Г а н у л я. А грошы не адабралі?

M i к і т а. Меджду протчым, мамаша, не адабралі: бачыце, пакупкі прынёс. Гляньце!

Г а н у л я. (зірнуўшы ў кошык). А матачкі ж мае! Гэта ж гарэлка!..

М і к і т а. Але, меджду протчым, мамаша, — гарэлка. Бо гэта будзе самая цяпер даходная стацця. Новая ўлада гарэлку забараняе, а што забаронена, тое смачна І дора-га каштуе.

Г а н у л я. (паказваючы на рэвальверы). А гэты качарэжкі на якое безгалоўе?

М і к і т а. Гэта таксама даходная стацця, прытым яны мне нічога не каштуюць: па дарозе адзін мой знаё-мы пёрся з імі недзе ў чыстае поле і са страху сунуў іх мне, меджду протчым, дарма.

Г а н у л я. Гарэлка… пісталеты… зусім не сэзонны тавар у гэты час.

М і к і т а. Меджду протчым, мамаша, пакіньце тэту справу на маю галаву, глядзеце вось лепей, ці не снуе хто няпэўны каля вакон. (Вымае з кошыка, то стаўляе назад бутэлькі.)

Г а н у л я. (углядаючыся у вакно, пасля паузы). Здаецца, ужо пачынаецца.

М і к і т а. (устрывожаны). Што пачынаецца?

Г а н у л я. Чагосьці прэцца сюды мамзэль Наста.

М і к і т а. Так бы адразу, меджду протчым, і сказалі, а то толькі пужаеце…

Убягае, засопшыся, Наста.

З'ява VI

Гануля, Мікіта, Дама, Спраўнік, Наста.

Н а с т а. (вітаючыся). Дзень добры! Дзень добры! Як маецеся? Смутную вам прыношу навіну. 3 пэўных крыніц я напэўна даведалася, што йдуць да вас трэсці.

М і к і т а. Што вы кажаце, мамзэль Наста: трэсці?

Г а н у л я. Во няшчасце на нашу хату.

М і к і т а і Г а н у л я. (разам). Што рабіць? Што тут рабіць? Райце, мамзэль Наста!

Н а с т а. Вывешвайце хутчэй праз вакно чырвоны сцяг. У падобных несамавітых сытуацыях такое вывешванне часам памагае. Хутчэй вывешвайце! А я пабягу. Мушу яшчэ дапасці там-сям — у пэўныя крыніцы. (Выйшла.)

Мікіта чапляе чырвоную хустачку на канец парасона і вывешвае праз ваконную фортачку.

З'ява VII

Гануля, Мікіта, Дама, Спраўнік.

Г а н у л я. (ломячы рукі). Што тут рабіць? Што тут рабіць?

М і к і т а. Меджду протчым, мамаша, не круцецеся без толку па хаце, а лепей глядзеце ў вакно, ці не йдуць ужо.

Г а н у л я (гледзячы ў вакно). Нікога не відаць, толькі мамзэль Наста панеслася, як вецер.

М і к і т а (перастауляючы то туды, то сюды кошык з пляшкамі). Лепей углядайцеся.

Г а н у л я. Ідуць, ідуць! Не! Міма прайшлі.

М і к і т а. Папрабуйце праз другое вакно, меджду протчым, мамаша.

Г а н у л я (гледзячы ў другое вакно). Ідуць, ідуць, мой сынок, ідуць!

М і к і т а. Можа, йзноў міма, меджду протчым.

Г а н у л я. Не, здаецца. Пачакай. (Прыглядаецца на браму.) А мамачкі ж мае. Завярнуліся сюды да нас. (Пакінуўшы вакно.) Куды ж тут цяпер падзецца?!

М і к і т а. Вось неспадзяваная неспадзеўка! Оей! Оей! Меджду протчым, мамаша, не ламеце рук, а бярэцеся хутчэй за работу. Адварачывайце назад абразы, а я пакупкі буду парадкаваць.

Гануля адварачвае абразы. Мікіта хапае то за кошык, то за рэвальверы, не ведаючы, што куды падзець. Стук у дзверы.

М і к і т а. Оёй! Оёй! Ужо ломяцца. Меджду протчым, мадам-сіньёра і вашародзіе, сядзеце або стойце спакойна: вы мае госці і вам волас з галавы не спадзе.

Мацнейшы стук у дзверы.