Айтишларича, жангда малуб бўлиб чекиниб келаётган Бобур ва жангчилари ўон шари чеккасидан ўтаётиб сой бўйида андак дам оладилар, жўнашларидан аввал, зарли либосларга ўралиб олтин бешикка бойланган бир болани ташлаб кетадилар. Бу воеадан ўша мавзеда истиомат илувчи «Чанкат», «Сарой» ва «Тарова» гуруи вакиллари ого бўладилар. Ул уч тоифа хал болани эъзоз-икром билан олиб ўз жойларига айтибдилар. уръа ташлаш йўли билан болани «тарова» жамоаси, жавоирлар ва олтин бешикни «сарой» ва «чанкат» жамоалари бўлишиб олибдилар. Боланинг номини Олтин бешик ўйибдилар. Олтин бешикнинг шажараси уйидагидан иборат. Султон Элик, унинг ўли Худоёр, унинг ўли Муаммад Амин, унинг ўли Абулосим, унниг ўли Шомастбий ва ниоят Шомастбийдан Шорубий дунёга келади.
Шомастбийни баъзи манбаларда Аширбек деб ам атайдилар. 1709 санада Минг абиласи билан Чодак хўжалари ўртасида бўлиб ўтган ашатич уруш натижасида Минглар абиласи олиб чиди. «Кўк тўнли»лар истиомат илувчи ерда алъа урилиб, «Хўанд хонлиги»нинг дорилхалофатига айланди.
Олтин бешикдан икки юз йил ўтиб дунёга келган Шорубий ниоятда хушрўй, обилиятли ва жасур йигит бўлиб ўсади. Шикор пайтида найза билан бир йўлбарсни ярадор илиб барчани ойил олдиради. Ўша даврларда ўонни (Хўанд) Чодак «хожа»лари бошариб турардилар. Ўзбек жамоалари биргаликда маслаатлашиб Шорухонни хон илиб кўтарибдилар. Бу воеани ватинча махфий тутишиб хийла ишлатибдилар. Хушрўй бир изни Чодак окимига турмушга чиаришиб, тўй илибдилар, тўйга ташриф буюрган барча «чодак хожалари»ни сўйиб ўлдирибдилар ва лашкар тортиб Чодакни забт илибдилар. Бу ишлар амалга ошгандан сўнг Шорухонни ўоннинг хони илиб кўтарибдилар. Икки сойнинг ўртасига яъни «Кўк тўнли азизлар» мавзеига хонлик ароргоини урибдилар. Бу воеа 1709 йил (милодий) 1121 хижрий йилда содир бўлган. Шорубий ўн икки йил хонлик илиб 1721 йилда вафот илган. Ундан уч ўил таваллуд топган: Абдураимбек, Абдулкаримбек, Шодибекдир.
«Тарихи Шору» асарида ўоннинг биринчи хони Шорухоннинг ўлими билан боли бир воеа эътиборни жалб илади:
Шорухон наманганлик Мулла Бозор Охунднинг муридларидан бирини ўз хизматида ишлатиб юрар эди. Мулла Бозор Охунд ўонга келиб Шорухондан ул муридини озод илишини илтимос илади, хон илтимосни рад илади. Шайх хондан хафа бўлиб, бир муридининг уйига бориб, деворга Шорухон тасвирини тушириб, суратни ў-ёй билан отади. Ўша куни хоннинг ўлига яра чииб вафот илган эмиш. Бу воеа 1721 йили содир бўлган.
* * *
Шомастбийнинг обрў-эътибори жуда юори бўлиб, давлатманд киши эди. Унинг тасарруфида серосил ерлар, боу ролар бўлиши билан бирга йили ва эчкилар, зотли сигирлар ва арабий отлари ам бор эди. Унинг хонадонида ар доим мемондорчилик ва зиёфат тинмас, теварак-атрофдаги энг хос кишиларнинг адами аримас, ёшу кексалар уни урмат илиш билан бирга хон авлодидан деб эъзозлашар эди. Олтинбешикхонни вояга еткурган бу оила, минглар уруининг (ўзбекия) энг нуфузли хонадони исобланар, барча уру, атто боша урулар ам уларга авас илиб урмат билан арар эдилар. Уларнинг насллари аксарият эркаклар бўлиб, боша нуфузли оилалардан келин олишар, бири-биридан гўзал, палавон йигитлар улайиб етишар, улар мавеи жиатидан ам йирик хонадон бўлиб, теварак-атрофларда бир-бирини ўллайдиган хешу араболар беисоб, итисодий ва жисмоний баувват бу хонадон билан раобатлашадиган куч яин атрофда топилмас эди.
Тарова, Чанкат ишлолари тўайзорлар билан туташиб кетган, тўай ичи парранда-ю даррандаларга бой, уён-тулкилар югуришиб юришар, ировуллар патирлашиб учишар, онда-сонда бўри ва оплон каби йиртичлар ам учраб турар, атто ёввойи тўниз ва йўлбарслар ам бор эди.
Шомастбийнинг энг севимли машулотларидан бири овга чииш бўлиб, тўнич ўли Шорубий доимий амрои эди.
– Шору, мен билан овга чиасанми? – деди Шомастбий ўлига мер билан тикилиб.
– Албатта дадажон, ов илишни жуда хуш кўраман, – деди Шору увончи ичига симай. – ачон борамиз?
– Эртага тонг чои.
Овнинг жуда гаштли бўлишига ишонган ота-бола бир неча машур овчилар уршовида тўайзорга кириб келишди.
– улоингда бўлсин ўлим, овчи жасур бўлиш билан бирга жуда зийрак ва сезгир бўлмои лозим. еч андай олатда шошилиб олмагин, чаонлик билан шошалолик боша-боша хусусиятлардир.
– Буни эсимдан чиармайман, ота.
– Яхши, ар доим гапимга албинг билан уло соласан, бу хусусиятинг улулик аломати. Сени келажакда катта ишлар кутмода.
– Ишончингиз учун рамат.
– Жуда ам ичкарилаб кетманглар, йўлбарслар ам борлигини эсдан чиарма.
– Мен йўлбарс билан бир неча бор тўнаш келганман.
– Йўлбарс йиртичлар ичида жуда мард исобланади, у одамларга бесабаб ужум илмайди, лекин ёввойи тўниз ўта хавфли малу, ора-олдига арамай ужум илади, унча-мунча зарба билан нобуд ам илиб бўлмайди.
– Ота бизга рухсат берасизми?
– Майли ўлим бораол, Шомансур доим ёнингда бўлсин.
– Сизлар айси томонга борасизлар?