Vortaro de Esperanto 1910

Konforma al rajto: rajta postulo.

Rajte.

Konforme al rajto, akorde kun rajto: rajte plendi.

Rajtigi.

Doni al iu rajton: Mi rajtigas vin voĉdoni en mia nomo.

Egalrajteco.

Stato, kiam iu havas rajton samajn, kiel aliaj: En ĉiuj landoj nun la virinoj celas al la egalrajteco. Komparu:

Juro, leĝo.

Raketo.

Arta fajraĵo, kiu leviĝas en la aeron kaj tie krevas.

Rakonti.

Konigi per vortoj fakton kun ĝiaj cirkonstancoj:

rakonti la historion de sia vivo.

Rakonto.

Vortoj de tiu, kiu rakontas.

Ramnacoj

(Bot.). Familio de dukotile- donaj multepetalaj vegetaĵoj

(Rhamnacese).

Rampi.

Iri, sin trenante sur la ventro:

La serpento rampas.

Rampulo.

Rampanta vertebrulo:

serpento, vipuro.

Komparu:

Grimpi.

Rano

(Zool.). Amfibio el la vico de l' senvostaj:

La rano kvakas (Rana).

Ranca.

Akirinta malagrablan guston kaj odoron de malkomponiĝo (pri grasoj):

ranca butero.

Ranciĝi.

Fariĝi ranca.

Rando.

Akra limo de objekto: rando de glaso, rando de tranĉilo. Komparu:

Bordo.

Rango.

Grado, alteco de ofico, de posteno:

oficiro de alta rango.

Altranga.

De alta rango.

Ranunkolo

(Bot.). Vegetaĵo el la samnoma familio

(Ranunculus).

Ranunkolacoj

(Bot). Familio de dukotiledonaj multepetalaj vegetaĵoj:

anemono, peonio.

Rapo

(Bot.). Vegetaĵo el la familio de la kruciferoj, kun manĝebla radiko

(Brassica rapa).

Rapida.

En mallonga tempo faranta grandan vojon, grandan laboron:

rapida ĉevalo, rapida kuro, rapida plenumo,

Rapide.

En rapida maniero.

Rapidi.

Peni fari grandan vojon aŭ laboron en mallonga tempo:

rapidi al la stacidomo.

Rapideco.

Eco de tio, kio estas rapida.

Rapidigi.

Fari ion rapida:

rapidigi konstruon.

Malrapida.

Faranta malgrandan vojon aŭ laboron en longa tempo.

Malrapide.

En malrapida maniero.

Malrapideco.

Eco de tio, kio estas malrapida.

Rapiro.

Mallarĝa glavo sen tranĉrando, por la skermo. Komparu:

Sabro, spado.

Raporti.

Konigi buŝe aŭ skribe tion, kion oni vidis, faris, studis:

raporti pri kunveno.

Raporto.

Buŝa aŭ skriba konigo de tio, kion oni vidis, faris aŭ studis:

scienca raporto.

Raportanto.

Homo, kiu raportas.

Raportisto.

Homo, kies profesio estas raporti:

gazeta raportisto.

Rapsodo.

En la antikva Grekujo migranta kantisto de epikaj versaĵoj, precipe de Homero.

Rapsodio.

Muzika fantazia verko el popolaj melodioj.

Raso.

Ĉiu el la naturaj grupoj de l' homoj, en kiujn oni dividas la homaron laŭ iliaj fizikaj trajtoj: La hindoeŭropaj popoloj apartenas al la kaŭkaza raso.

Raspi.

Glatigi lignon, metalon per raspilo.

Raspilo.

Ŝtala instrumento, kies supraĵo estas provizita per dentoj, pli altaj, ol ĉe fajlilo, ordinare triangule dismetitaj, por glatigi lignon, metalojn.

Rasti.

Ebenigi teron, kolekti fojnon per rastilo.

Rastilo.

Terkultura kaj ĝardena instrumento, konsistanta el longa bastono kaj transversa tabuleto kun dentoj ĉe la malsupra ekstremo.

Rato

(Zool.). Mambesto

el

la familio

de

la musoj

(Mus rattus).

Raŭka.

Malklara, mallaŭta de malvarmumo aŭ kriado:

raŭka voĉo, raŭka homo.

Raŭkeco.

Eco de tio, kio estas raŭka.

Raŭkigi.

Fari ion raŭka:

raŭkigi la voĉon per kantado en libera aero.

Raŭkiĝi.

Fariĝi raŭka:

La ftizuloj facile raŭkiĝas.

Raŭpo

(Zool.). Larvo de l' papilioj kaj de aliaj kvarflugilaj insektoj. Komparu:

Kokono, krizalido.

Ravi.

Kaŭzi ies admiron:

La kanto ravis ĉiujn.

Rava.

Kiu ravas:

rava virino.

Rave.

En rava maniero.

Razi.

Fortranĉi la harojn ĉe la haŭto:

razi al iu la barbon, razi iun.

Razilo.

Tranĉilo kun tre akra rando, por razi.

Re-.

Prefikso por derivi vortojn, esprim- antajn venon al la loko, stato, de kiu oni foriris, ripeton:

reveni, rediri, redoni, rebrilo, reelekto.

Ree.

Duan fojon, de nove.

Reakcio.

Agado de politika partio, kiu kontraŭstaras al la progreso kaj volas revivigi la pasintan staton de la aferoj.

Reakciulo.

Partoprenanto en reakcio, helpanto de reakcio.

Reala.

Vere ekzistanta (nefiktiva, ne- imagata):

reala vivo.

Reale.

En reala maniero.

Realaĵo.

Io reala:

realaĵo, ne fabelo.

Realeco.

Eco de tio, kio estas reala.

Realigi.

Fari ion reala:

realigi ies revon.

Realiĝi.

Fariĝi reala:

Ĉiuj niaj deziroj realiĝis.

Realismo.

-

1.