Жар кахання [Апавяданні пра жанчын]

— А кажаце, не жартуеце, — прыкінуўся, што засмучаны ад яе слоў.

— Кажу ж, я не пакепліваю. Я гавару не пра службовы раман.

— А пра які?

— Пра той, што можа быць паміж маладою жанчынай i маладым мужчынам.

Здаецца, хоча сказаць, што яны абое маюць на гэта права: ён трэці год ужо як удавец, а яна недзе каля года разведзеная.

— Для мяне гэты раман, можа, быў бы падарункам лёсу, а вось для вас, Алачка... — апусціў галаву i сказаў ужо сур'ёзна: — Вы маладая, прыгожая. Нагледзьце маладога талковага мужчыну, а то i хлопца, i выходзьце замуж.

— Думаеце, легка знайсці талковага? — сур'ёзна запытала i яна.

— Нялёгка. Але ўсё ж падабраць сабе да пары можна.

— А чым вы, Мікалай Пятровіч, не жаніх?

— Мне, Алачка, ужо хутка сорак, а вам, на ваша шчасце, толькі крыху за дваццаць. Разумееце розніцу? — прамовіў i паказаў пальцамі на свае глыбокія залысіны, а таксама на пасівелыя валасы.

— Мне не за дваццаць, а дваццаць чатыры. Ды мне таксама некалі будзе пад сорак.

— Але мне тады ўжо набяжыць пад шэсцьдзесят.

— Сапраўды, — усміхнулася. — Але пакуль вам толькі пад сорак, пакуль не дзед, дык хадзем, возьмем тое, што даюць жыццё i маладыя гады.

Яна не проста ўсміхнулася: на яе вуснах i ў вачах было ззянне ўсмешкі i гарэзнасці. Легка, мільгаючы доўгімі стройнымі i моцнымі нагамі, падышла да ягонага заваленага кнігамі ды паперамі стала, запынілася, міжволі паказваючы толькі крыху прыкрытыя спаднічкай вабныя сцёгны. Ён не падымаў вачэй, але нібы бачыў i іншае, за што апошні час часта зачэплівалася ягонае вока: туга напятыя пад цеснаватай блюзкай два клубочкі, амаль палова якіх хораша была непрыкрытая, трошкі загарэла, a раўчучок між імі хвалююча адсвечваў пяшчотнай белізной, а таксама нібы бачыў яе лебядзіную шыю, прадаўгаваты твар, пунсовыя вусны, свежы чырванец на поўненькіх шчоках, задзёрты нос i велікаватыя чорныя жывыя вочы пад моднымі акулярамі.

— Не вагайцеся, хадзем, — здаецца, добра зразумела, што ў яго на душы. — Не бойцеся. Я не легкадумная i не драпежная, каго-каго, а вас не пакрыўджу... Мне сёння чамусьці вельмі сумна. I вам, думаю, не зусім весела. Дык чаму нам, гаротнікам, не пабыць разам?

— Што вы робіце са старым чалавекам? — пачаў бараніцца ён ды, канечне ж, слаба, паклаў у папку недачытаны артыкул. — Але перасцерагаю, Алачка: кепскі з мяне кавалер. Не для вас, такой юнай i абаяльнай. Вам яшчэ трэба хлапечыя заляцанні, высокія словы, летуценныя позіркі ў неба i любаванне зоркамі, шэпты пра вялікае каханне, вернасць... Я ж, Алачка, — уздыхнуў, — даўно ўжо іншы. Цвярозы i чэрствы. А яшчэ сумны i нецікавы.

— I я ўжо не дзяўчынка, — адказала яму. — Мне, ведайце, цяпер трэба не заляцанец i не шаптун, а сталы чалавек, каб я, безабаронная, магла адчуць трывалую падтрымку. А што да вас, дык не нагаворвайце на сябе лішняе...

— Ну, Алачка! Здзіўляеце вы мяне! — сказаў нібы жартам, але з амалоджаным хваляваннем.

— Я — жанчына, Мікалай Пятровіч. А жанчыны ёсць жанчыны. Таямнічыя i эмацыянальныя.

— Штурхаеце мяне да трагедыі! Змусіце захапіцца, а то нават i закахацца ў вас, а пасля жорстка пакінеце. Дык што мне тады рабіць? Старому i пакінутаму?

— А гэта ўжо вашы, мужчынскія, клопаты, — загарэзавала, выходзячы з рабочага пакоя. A калі вымкнуліся на ясны акадэмічны двор з жаўтаватымі дрэвамі, пайшлі ўздоўж сухой i пыльнай вулачкі, узяла яго пад руку.

Бач ты, здзівіўся, думаў: перагарэла ўжо ў ім усё маладое, не будзе нічога інтымнага мець з жанчынамі, настроіцца на затуханне i на старасць, на дажыванне пры дзецях. Ажно не. Зноў, як i некалі ў маладосці, неспакойна i хвалююча трапечацца сэрца, трывожыцца душа, i, што ні кажы, прыемна ісці з маладзічкай, ад якой аж гэта змушае быць i ўзнёслым, i па-хлапцоўску ўзбуджаным, рабіць самае простае глупства.

— Ці не здаецца вам, — вось адно з ix само міжволі вырвалася ў яго, — што ўсе прахожыя пазіраюць на нас i думаюць: ідзе бацька з дачкой?

— Затое здзіўляюцца: які малады бацька i якая ўжо сталая дачка! — хутка i, як здалося яму, удала адказала яна.

— Ну, Алачка!

— Што, Мікалай Пятровіч? — прытулілася.

Ён, заміраючы, адчуў дотык яе маладога цела — канечне ж, крамянага, пяшчотнага i загарэлага, урэшце, дужага і вёрткага.

— Што падумаюць пра нас нашы калегі! — зноў быццам не сваім голасам сказаў ён. — Хтосьці, будзьце пэўныя, падгледзіць, што мы вось так шпацыруем.

— Няхай, Мікалай Пятровіч, думаюць, гавораць усё, што хочуць, — здаецца, зусім спакойна i разважліва, нібы старэйшая за яго, прамовіла яна. — Чаму мы не можам пабыць разам? Каго мы гэтым крыўдзім альбо каму прыносім боль?

Яна гаварыла праўду, але нечаканую i не зусім натуральную. Калі наблізіліся да падземнага ўвахода ў метро, ён прамовіў:

— Вось ваша станцыя...

—Якая станцыя! Якое вяртанне ў шпакоўню! — усклікнула яна. — Я хачу ў кіно!

Рашуча пацягнула яго ў скразняковую i халаднаватую ад белай пліткі падземку (калі люд, выходзячы з метро, адчыняў шкляныя дзверы, дык сюды неслася сухое, настоенае цэментам i машынным маслам цяпло), а з падземкі павяла на другі бок праспекта — да шэрага, паўкруглага, з вялікімі шклянымі вітрынамі кінатэатра.