ЖЫЦЬЦЁ РАЗЗБРОЕНАГА ЧАЛАВЕКА

— І я цешуся. А цяпер абгаворым іншую справу. Пра заклад. Значыцца, суд па вашай справе можа быць празь некалькі год. Да гэтага часу гэтыя грошы нельга будзе забраць назад. Калі вы станеце перад судом і будзеце асуджаны, я здолею забраць заклад. Грошы могуць страціць вартасьць, аднак усё роўна гэта будзе вялікая сума. Вы атрымаеце яе ад мяне пасьля выхаду на волю. Раю не ўхіляцца ад пакараньня. Мяркую, што вас пакараюць на два гады. Паўгода вы ўжо адседзелі. Магчыма, у той час будзе амністыя. Тады вам давядзецца адседзець ня больш за год. Зразумела, у лепшых варунках, чым раней. А цяпер маеце на жыцьцё сто тысяч.

— Мяркую, што маю больш. Ці ня мог бы я вярнуць выдаткі на перадачы і дзесяць тысяч, якія пані Алена паклала мне на дэпазыт?

— Перадачы былі прыязнаю дапамогаю для вас. Грошы можаце мне вярнуць.

Я даў Рэванскаму дзесяць тысяч, і мы пачалі размаўляць на іншыя тэмы. Я быў рады, што ён паставіўся да мяне зычліва. У пэўны момант я спытаў:

— А як з другою сэрыяй нашых здымкаў?

— Я прадаў іх за такую самую суму, як і першую. Пасьля я ўсё зьліквідаваў: і тую працу, і гандаль. Гэта ўжо не акуплялася. Акрамя таго, пасьля ператрусу ў вас я палічыў, што гэта небясьпечна. Выявілася таксама, што Лена пра ўсё ведае. Яна папікнула мяне гэтым падчас сваркі. Таму я паехаў у Варшаву і там пагутарыў з маімі аптавікамі. Яны маюць шмат знаёмых у розных сфэрах. Пры іх дапамозе знайшоў добра аплатную пасаду ў гандлёвай фірме. Ведаю бухгальтэрыю, валодаю некалькімі замежнымі мовамі, і гэта мне прыдалося.

— А як з жытлом у Варшаве?

— Атрымаў ад фірмы. Зручная, новая кватэра. Але, маім аптавікам патрэбны быў добры агент у Вільні. Я знайшоў ім яго. Ваша знаёмая.

— Хто?

— Ну, Грачанка. Я перадаў ёй мае кантакты і, можа, яна лепей пакіруе гэтай справаю, чым я.

Нашая размова трывала доўга. Пазьней я прапанаваў Рэванскаму сваю дапамогу пры пакаваньні рэчаў. Ахвотна прыняў яе, і мы працавалі разам дапозна ў ночы. Але ўвесь час я думаў пра ліст Алены. Я не хацеў чытаць яго ў Рэванскага. Толькі калі я вярнуўся ў свой пакой і зачыніў дзьверы, я пасьпешна разарваў канвэрт і прачытаў ліст:

Народны Герой!

Спрытны ты, але і ў мяне стае спрыту. З мноства акалічнасьцяў я зрабіла выснову, што недзе мусяць быць схаваныя твае грошы. Я правяла дэталёвы ператрус у тваім апартамэнце. Я дасьледавала кожны прадмет, кожны сантымэтар падлогі і нават камін. Я нарэшце знайшла схаваны скарб. Як для такога тыпа, як ты, схованка добрая. Віншую!

Я вяла з бацькам вайну дзеля цябе. Зразумела, я перамагла — як заўсёды. Але я ўклала зь ім дамову, што не разьвітаюся асабіста з Народным героем.

Я маю надзею, што па мне застануцца ня вельмі прыкрыя ўспаміны. Калі я трохі дакучала, то пасьля выпраўляла гэта — хаця б выстойваньнем у чэргах пад турмой: на Вігілію Божага Нараджэньня ажно пяць гадзінаў. Але прашу ані расчульвацца, ані дзякаваць. Так мне падабалася.

Разьвітваюся,

Клеапатра

Р. S. Пакінула на памяць ясік. Уласнай работы. У шуфлядзе ў стале схавала ключ ад дзьвярэй у нашую кватэру ды ключык ад шафаў.

Я адхіліў коўдру на ложку і ўбачыў пуховы ясік у прыгожай навалачцы. Ключы я знайшоў у глыбі шуфляды. Адсунуў шафу ад сьцяны і націснуў клямку ў дзьвярах. Яны былі адчыненыя, бо ёй давялося тудою выйсьці. Я зачыніў іх. Толькі тады адчыніў шафу, дзе схаваў грошы. Месца тое падавалася звонку такім, як і раней: відаць быў запылены слой пажоўклых выданьняў. Нічога ня сьведчыла пра тое, што іх адтуль вынялі. Я адсунуў верхнія стосы паперы і ўсунуў рукі ў схованкі. Адчуў вольную прастору — пасьля вынятых Аленаю верхніх пластоў грошай — зьнізу ляжалі яшчэ два стосы па сто тысяч. Я пакінуў грошы ў схованцы і спарадкаваў паперы на паліцы. Пасьля зачыніў шафу, а ключык схаваў у нябачнай з пакою шчыліне дзьвярнога праёму.

Уночы я блага спаў, туліў твар да мяккага ясіка, і мне было сумна, што я не пабачыў Алены. Я ж марыў пра гэта некалькі месяцаў у турме.

Назаўтра Рэванскі зьехаў зь Вільні. Разьвіталіся мы прыязна і нават сардэчна. Я адчуваў, што абарвалася апошняя нітка, што злучала мяне з Аленаю.

22