ЖЫЦЬЦЁ РАЗЗБРОЕНАГА ЧАЛАВЕКА

— Бачыце, — зьвярнуўся я да супольнікаў, — я добра пазабавіўся. Два месяцы гуляў на поўніцу. Спусьціў амаль два мільёны, шкадую, што ня здолеў спусьціць і тыя чатырыста тысяч, якія ў мяне знайшлі. А ў вас забралі больш грошай, чым вы зарабілі на чэках. Трэба было таксама гуляць.

Я ўдаваў, што кажу цалкам шчыра. Падумаў, што мае супольнікі паверылі мне. А праз два дні Сабаду ізноў выклікалі ў Сьледчую службу. Калі ён вярнуўся ў камэру, гаварыў нешта пра дадатковыя расьсьледаваньні. Але я быў упэўнены, што сьледчаму была патрэбная інфармацыя пра грошы, якіх у мяне не знайшлі. Сабада нічога ня мог сказаць, акрамя таго, што ён пачуў ад мяне.

За тыдзень пасьля майго арышту пад эскортам паліцыянтаў нас перавялі ў турму на Лукішках. Стаім перад велічэзнай жалезнай брамаю. Згадаў сабе, што паўгоду таму я затрымаўся побач з гэтым мурам і назіраў, як адчынілася ў браме цяжкая брамка і ўсярэдзіну ўвайшлі вязьні разам з эскортам вартавых. Тады я быў галодны, бяздомны, у роспачы і — прыгадалася — зайздросьціў вязьням, што маюць прытулак і нейкую ежу. Але ў той час мне нельга было сюды ўвайсьці. Цяпер я заслужыў гэта. Грамадзкае жыцьцё так арганізавана, што для беднага чалавека — пры пэўных акалічнасьцях — нават зьняволеньне можа быць мараю.

Уваходзім усярэдзіну. Мне падаецца, што жалезная брамка вельмі неахвотна адчыняецца перад намі. Бачу лябірынты чырвоных, цагляных муроў. Паўсюль краты, жалеза, цэмэнт, каменьне, цэгла. У канцылярыі эскорт перадае нас турэмнікам. Цяпер мы належым экіпажу гэтага мураванага карабля, які, кружляючы між днём і ноччу, плыве ў часе па ўсхваляваным акіяне права і бяспраўя. Ізноў перапісваюць нашы пэрсоны. Забіраюць на захоўваньне дробныя рэчы, нават рэмень і шлейкі. У мяне толькі трыста семдзесят марак. Цешуся, што ў мяне не забралі дарагога і добрага гадзіньніка на руку, які я купіў сабе пасьля продажу першага чэку. Цяпер яго паклалі ў мой дэпазыт. У маіх супольнікаў па некалькі тысяч марак, бо ў іх не забралі асабістых грошай. Пасьля дагляду турэмны інспэктар падае вартавым загад:

— Завядзіце іх у «цыганку»! Гэтых двух, — паказвае на Якуба і Сабаду, — разам. А гэтага, — цэліць пальцам у мае грудзі, — асобна.