^kghj bf]dYbjhQ l _dk`jbjhQ Wajfgnfhl hn, Phn \^YHakggn lal gk-
\^YHakggn f]dYbjkhfZ nh gjdn`j.
8 _n`Wnhnb]k ] bYVndj^ 10-Wn GkT^j Djhbll
BYVndY 10-Wn GkT^j fnfhnZhfZ b n]hZVdk 2010 Wn`j. GkWn`gZ
f#kX` _jdhll `naKkg n_dk`kalhQ nfgnbn_najWjJElk \fhjgnb]l àZ
_jdhll gj _dk`fhnZElO bYVndjO 10-Wn GkT^j. B @hnT fbZXl gj^ fak-
`\kh nhbkhlhQ gj dZ` bn_dnfnb.
116 GCD: +G(81+ B 28.*64(-
CkdbYT. PjfhbnbjhQ al GCD b bYVndjO 10-Wn GkT^j Djhbll?
Cdjbakglk l CnalhlPkf]lT fnbkh GCD, nVf\K`jZ lhnWl _dnHk`-
HlO bYVndnb, bYf]jXjalfQ Xj hn, PhnVY \PjfhbnbjhQ b bYVndjO 10-
Wn GkT^j Djhbll. nakk hnWn, kfal bYVndY _dnT`\h \f_kHgn, hn
akbYk l akbn-Ikghdlfhf]lk flaY ^nW\h l^khQ b g>^ 33-35 ^jg`jhnb.
!hn XgjPlh - l^khQ Van]ld\JElT _j]kh Wnanfnb _dl Wnanfnbjgll _n
]ngfhlh\IlnggY^ bn_dnfj^, hn kfhQ gk `n_\f]jhQ _dlgZhlZ hj]lO Xj-
]ngnb, ]nhndYk _dnhlbndkPjh lghkdkfj^ gjdn`j.
4j_n^gJ, Phn l^kggn hj]jZ _kdbnfhk_kggjZ Xj`jPj Xj_lfjgj b
CdnWdj^^k gjHkT _jdhll. *gnWnk lX Xj_lfjggnWn b CdnWdj^^k GCD
KlXgQ \Kk _n`hbkd`laj.
BhndnT bn_dnf - +`hl al gj bYVndjO 10-Wn GkT^j b fnfhjbk
nV#k`lgkglZ «kghd fnWajflZ» lal fj^nfhnZhkaQgn – nh`kaQgY^
f_lf]n^?
Cdjbakglk l Cnalhfnbkh GCD fPlhjJh, Phn \ gjf gkh bkfn^YO jd-
W\^kghnb, PhnVY ^kgZhQ fbnJ hj]hl]\ l gj bYVndY 10-Wn GkT^j gj^
fak`\kh l`hl b fnfhjbk nV#k`lgkglZ «kghd fnWajflZ». (n, Phn _jd-
hlZ «4nbYT Ikghd», CjdhlZ 4jdn`gnWn fnWajflZ, 2j\Wjb_laff]jZ Wn-
dn`f]jZ _jdhlZ l GnIlja-`k^n]djhlPkf]jZ _jdhlZ Djhbll
nV#k`lgZJhfZ b k`lg\J _jdhlJ, gk nXgjPjkh _dk]djEkglk f\Ek-
fhbnbjglZ nV#k`lgkglZ «kghd fnWajflZ». 8V#k`lgkglk, bn bfZ]n^
fa\Pjk, _n]j nfhj>hfZ l V\`kh fnfhnZhQ lX `b\O, j gk _Zhl _jdhlT,
]j] VYan djgQHk. 4k lf]aJPkgn bfh\_akglk kE> ]j]nT-hn _jdhll
(bnX^nKgn `jKk bgnbQ fnX`jggnT) b nV#k`lgkglk «kghd fnWajflZ»,
Phn, VkX\fanbgn, \flalan VY _nXlIll nV#k`lgkglZ. 4k V\`k^ XjVk-
WjhQ b_kd>`. 2n bYVndnb kE> kfhQ bdk^Z. (k, ]hn \Kk VYal \ bajfhl,
gn k> _nhkdZal, hnKk gk V\`\h fl`khQ fanKj d\]l. 8gl V\`\h fhdk-
^lhQfZ bkdg\hQ fbnl ]dkfaj bn bajfhl aJVY^l _\hZ^l. + V\`\h Wn-
hnbY _kdk` bYVndj^l GkT^j «_dnWg\hQfZ» l dZ`lhQfZ _nàkbYO,
alHQ VY _dlThl ] bajfhl. (\h g\Kgj V`lhkaQgnfhQ. (j]nT _dl^kd
\Kk VYa _kdk` bYVndj^l fj^n\_djbakglT Djhbll l `k_\hjhnb 6b-
dn_jdaj^kghj. Cn^glhk, ]j] ^laalngkd Wnf_n`lg hn]kgVkdWf
bYHka lX 4jdn`gnT _jdhll, nV#Zbla, Phn ng akbYT (?) l fnX`ja
fbnJ _jdhlJ, j _nfak bYVndnb XjVYa n fbnkT akblXgk l bfh\_la b
_djb\J _jdhlJ, h.]. kWn «akbjZ» _jdhlZ gj bYVndjO glPkWn gk _na\-
Plaj. *Y `naKgY V`lhkaQgn fak`lhQ Xj hk^, PhnVY gj _akPjO
«kghdj fnWajflZ» gk _n_jal b GkT^ hk, ]hn alPgn nhbkhfhbkgkg Xj
djXbja fhdjgY.
4j]ngkI, hdkhlT bn_dnf – hn `naKgn VYhQ b nfgnbk _dk`bYVnd-
gnT _dnWdj^^Y GCD gj bYVndjO 10-Wn GkT^j D1?
XII G62 GCD 117
6fal gj @hnh bn_dnf nhbkPjhQ nVnVE>ggn, hn b nfgnbk _dnWdj^^Y
`naKgn VYhQ nKlbakglk dkjaQgnWn fk]hndj @]ngn^l]l – bfkO nhdjf-
akT _kdkdjVjhYbjJEkT _dn^YHakggnfhl, _dkbdjEkglk hdjgXlh-
gYO _\hkT (_n ^ndJ, f\Hk l bnX`\O\) b `kTfhblhkaQgn _dlVYaQg\J
nhdjfaQ gjdn`gnWn OnXZTfhbj Djhbll, fnX`jglk gj `kak ^nfhj àZ
hnbjdnb l aJ`kT ^kK`\ Bnfhn]n^ l j_j`n^. \`k^ bkdlhQ, Phn
_dl^kd @hnWn _n]jKkh 1lWj, W`k bajfhQ fkWn`gZ b d\]jO nV#k`lgkglZ
«kghd fnWajflZ».
1jX\^kkhfZ, gk hnaQ]n @]ngn^lPkf]lk bn_dnfY `naKgY VYhQ b
_dk`bYVndgnT _dnWdj^^k. 4nbnWn _nÒn`j l dkHkglZ _dnVak^ nKl-
`jJh ^k`lIlgj, nVdjXnbjglk, gj\]j. 4j^ g\Kkg gnbYT _nÒn` ]
fkaQf]n^\ OnXZTfhb\, dYVgnT nhdjfal, akfgn^\ OnXZTfhb\. 2aZ
_n`#>^j fkaQf]nWn OnXZTfhbj gknVOn`l^n l^khQ Wnf\`jdfhbkgg\J
_dnWdj^^\ _n``kdK]l bkdhl]jaQgnT ]nn_kdjIll OnXZTfhb – fnX`j-
glk flfhk^Y ]nn_kdjIll _n Ik_nP]k: _dnlXbn`fhbn – _kdkdjVnh]j -
dkjalXjIlZ.
4knVOn`l^n n_dk`kalhQfZ b ^ngkhjdgnT _nalhl]k – `kbjaQbl-
dnbjhQ al ajh lal gkh, _kdkOn`lhQ gj kbdn lal gkh? Bfk @hl bn_dnfY
hdkV\Jh Wa\Vn]nWn l fkdQ>XgnWn lX\PkglZ _dl^kglhkaQgn ] VYfhdn
^kgZJEl^fZ nVfhnZhkaQfhbj^ l gjOnK`kglJ Djhbll b fnfhjbk 6b-
dn_kTf]nWn GnJXj l 4-(8.
GkWn`gZHglT nhP>h CdjbakglZ l Cnalhfnbkhj _jdhll gk fhjblh
Xj`jP\ \Kk fkTPjf n_dk`kalhQfZ _n bfk^ @hl^ bn_dnfj^. 2aZ gj-
OnK`kglZ n_hl^jaQgYO nhbkhnb gj _kdkPlfakggYk bn_dnfY b
«kghdk fnWajflZ» fnX`jgj f_kIljaQgjZ Wd\__j, b ]nhndnT djVnhjJh
djXalPgYk f_kIljalfhY l \P>gYk, b h.P. Xjd\VkKgYk. 8h GnIljal-
fhlPkf]nT _jdhll Djhbll b gkT \Pjfhb\Jh h. 1n`lngnb 2^lhdlT l h.
GkàlgQH !`Wjdf. GnfhnZafZ _kdbYT fk^lgjd _n hk^k: «Ckdf_k]-
hlbj fhdjhkWlPkf]nWn djXblhlZ Djhbll b \fanblZO ]dlXlfj». CnZbl-
alfQ l _kdbYk bYbn`Y. CnajWjk^, Phn ] bkfgk 2010 Wn`j @hj Wd\__j
_n`Wnhnblh `nVdnhgYT ^jhkdlja àZ djXdjVnh]l _nagnIkggnT _dk`-
bYVndgnT _dnWdj^^Y.
4jdZ`\ f _n`Wnhnb]nT ] bYVndj^ 10-Wn GkT^j Djhbll, àZ GCD
bjKgkTHl^ fnVYhlk^ V\`kh 65-akhlk CnVk`Y fnbkhf]nWn gjdn`j b
Bkal]nT 8hkPkfhbkggnT bnTgk.
!hn – Xgj^kgjhkaQgjZ `jhj l ^gnWnk n_dk`kalbHkk b ^ldk fn-
VYhlk 20-Wn bk]j. hn VY gl Wnbndlal fkWn`gZ, ]j] VY gl lXbdjEjal
lfhndlJ «`k^n]djhY», gnbnZbakggYk «lfhndl]l» l gjIlngjalfhY