Аністыя

Салавейчык выбягае, моцна грукнуўшы дзвярамі. Звініць званок на перапынак. Ізабела наліла шклянку вады з графіна і выпіла. Уваходзяць Божашуткава, Кічкайла, Хаценьчык, Зойка і Андрэй.

Божашуткава. Ну вось, усе ў зборы. Можна адразу аб усім дамовіцца.

Зойка. Рагнеда Іванаўна, а хіба дваццаць восем гадоў адзначаюць?

Божашуткава. Афіцыйна — не. А неафіцыйна… Тут жа не толькі дваццаць восем гадоў, але і пуцёўка ў Крым… Вы ж зразумейце псіхалогію адзінокага мужчыны… Жыве чалавек бабылём, жонка яго пакінула. У чалавека вялікая маральная траўма. Трэба, каб ён адчуў цяпло, чалавечую ласку, зразумеў, што вакол яго добрыя, сардэчныя людзі. Чалавек чалавеку друг, таварыш, брат. Разумееце?

Хаценьчык. Усё гэта будзе, так сказаць, насухую? Ці прадбачыцца маленькі сабантуй?

Божашуткава. Стол, канечне, павінен быць. Апрача падарунка мы сёе-тое купім. Трэба вырашыць спачатку, хто пойдзе. Ты, Гусельнікава…

Зойка (праглынуўшы цукерку). Ага! А потым пра мяне скажуць, што я да халасцяка на кватэру бегаю?

Божашуткава. Ён разведзены.

Зойка. Тым горш!

Божашуткава. Ты ж не адна пойдзеш! Пайду я, затым Моўчан, Кічкайла, Хаценьчык… (Глядзіць на Ізабелу.) Не-не, не бойцеся! Вас мы не запрашаем… І таварыш Таратута.

Ізабела. Не, ён з вамі не пойдзе.

Божашуткава. А чаму гэта вы за яго рашаеце?

Ізабела. Я сказала: нікуды ён з вамі не пойдзе.

Божашуткава. І вам не сорамна, Андрэй Іванавіч? Яна яшчэ не жонка вам, а ўжо камандуе?

Андрэй. Прабачце, Рагнеда Іванаўна… Я сапраўды не магу… У мяне хутка сесія ў інстытуце, і кожны выхадны для мяне…

Кічкайла. Няхай вучыцца.

Божашуткава. Добра. Абыдземся як-небудзь без вас… Значыць, у асноўным мы дамовіліся. Дэталі потым.

Хаценьчык. Трэба было б адразу і наконт выпіўкі вырашыць. Калі будзем браць «Белавежскую», то яе не так проста дастаць. А ў мяне ў адным магазіне знаёмая ёсць…

Божашуткава. Вазьміце гэта на сябе. Таварыш Кічкайла, за вамі тэксты ўсіх застольных экспромтаў. Інакш атрымаецца звычайная п’янка, а не арганізаванае мерапрыемства.

Кічкайла. Будзе зроблена. У мяне ёсць кніга афарызмаў і выказванняў «У свеце мудрых думак».

Божашуткава. Падыдзе…

Выходзяць.

Андрэй ставіць на стол прыгожую вялікую ляльку ў скафандры касманаўта. «Касманаўт» асцярожна рухаецца па стале. Пад скафандрам успыхвае агеньчык. Гучаць сігналы спадарожніка, чуцен голас Андрэя: «Я Сокал-150. Выйшаў з кабіны. Вывучаю паверхню планеты Тау-кіта. Увага! Увага! Вы чуеце мяне, зямляне? Я бачу людзей. Бачу людзей. Яны такія ж, як мы!.. Увага! Я Сокал-150. Бачу людзей, іду да іх! Іду да іх!..»

Андрэй (спыняючы «касманаўта»). Ну як, падабаецца?

Ізабела (з пяшчотай). Таратута! Ты геній!..

Андрэй (прыглядаючыся да Ізабелы). Чакай, чакай… Што з табой?

Ізабела. А што?

Андрэй. Ты нейкая не такая, як заўсёды… Што здарылася, Іза?

Ізабела. Я ўдарыла Салавейчыка… Толькі што…

Андрэй. Што? Ударыла? Ты?

Ізабела. Калі гэта дойдзе да Божашуткавай…

Андрэй. Але за што? За што? Ты звар’яцела?

Ізабела. Здаецца, яшчэ не…

Андрэй. Што ён табе зрабіў?

Ізабела. Рукі ён свае распусціў.

Андрэй. Не разумею… Ён што, першы цябе ўдарыў?

Ізабела. Нявінны агнец!.. Прыставаць ён да мяне пачаў. За ногі хапаў. Запрашаў да сябе на кватэру… Увечары!

Андрэй. Казаў я табе не насіць гэтую… Казаў жа!

Ізабела. Па-твойму, я павінна насіць ватныя штаны і ўвогуле нікуды не вытыркаць носа, паколькі ў нас яшчэ ёсць хамы і нахабнікі? Так?

Андрэй. Я заб’ю яго! Знявечу! Прымушу на каленях перад табой поўзаць, зямлю грызці і прасіць прабачэння! (Кідаецца да дзвярэй.)

Ізабела (трымае яго). Не рабі глупства! Не трэба… Ён сваё атрымаў.

Андрэй. Пусці мяне! Пусці! Я павінен яго правучыць! Гэта нельга так пакідаць!.. І нічога ты не бойся. Няхай толькі хто-небудзь рот раскрые…

Ізабела. Ах, Таратута, Таратута! Божашуткава гэта першая зробіць.

Андрэй. Няхай толькі паспрабуе!.. Адным словам — ты нічога не бойся…

Заслона

Карціна чацвёртая