Аністыя

Ізабела. Здагадваюся.

Ягадка. Дык гэта праўда?

Ізабела. Што іменна?

Ягадка. Што вы з хуліганскімі намерамі ўдарылі слесара Салавейчыка па твары?

Ізабела. Не, няпраўда.

Ягадка. Няпраўда?

Ізабела. Няпраўда, што я яго ўдарыла. Я яму добра-такі надавала па фізіяноміі.

Ягадка. За што?

Ізабела. За хамства.

Ягадка. Ён прыставаў да вас?

Ізабела. Прыставаў…

Ягадка. Як? У якой форме? Пастарайцеся больш канкрэтна. Мне трэба запісаць… (Паўза.) Ну, што ж вы маўчыце?

Ізабела. Прабачце, калі ласка… Вас мужчыны калі-небудзь лапалі?

Ягадка (сумеўшыся). Як гэта?

Ізабела. Ну, хапалі вас за калені ці яшчэ за якія-небудзь месцы? Было гэта?

Ягадка (абурана). Ну, ведаеце! Я б ніколі гэтага не дазволіла!

Ізабела. Вось і я не дазволіла. Дык чаму ж вы бачыце ў маёй асобе злачынцу і робіце гэты, прабачце, бязглузды допыт? Хамаў трэба выхоўваць усімі даступнымі сродкамі. Ці, можа, вы супраць?

Ягадка (збянтэжана). Вы маглі б зрабіць гэта неяк больш далікатна. Неабавязкова ж адразу… па фізіяноміі!

Ізабела. Разумееце… Даруйце, не маю гонару…

Ягадка. Варвара Феафілаўна.

Ізабела. Разумееце, Варвара Феафілаўна… Хам таму і хам, што ён не прызнае звычайных норм чалавечага абыходжання. Прыгожыя і правільныя словы на яго проста не дзейнічаюць. Інакш ён не быў бы хамам.

Ягадка. Колькі разоў вы яго ўдарылі?

Ізабела. Чатыры ці пяць. Можа, нават і больш. Не памятаю дакладна, не лічыла.

Ягадка. Маглі б абмежавацца і адной аплявухай. (Запісвае.) «Ударыла два ці тры разы…»

Ізабела. Чатыры ці пяць…

Ягадка. «Ударыла два ці тры разы, дакладна не памятаю…» Ну, гэта я яшчэ магу зразумець. Ну, а навошта вы, інтэлігентны чалавек, публічна абразілі яго? Пры людзях. Навошта вам гэта было?

Ізабела. Абразіла? Публічна? Штосьці я гэтага не прыпомню.

Ягадка (заглядваючы ў паперы перад сабой). Калі быў таварыскі суд, вы назвалі яго пры ўсіх траянскім… жарабцом.

Ізабела. Даруйце, у вас недакладна запісана. Я назвала яго траянскім канём.

Ягадка. А хіба гэта не адно і тое ж?

Ізабела. Не зусім…

Ягадка (запісвае). «Назвала яго не траянскім жарабцом, а траянскім канём…»

Ізабела (у тон ёй). Хаця першае, бадай, будзе больш трапным у адносінах да Салавейчыка… Паслухайце, Варвара Феафілаўна… Вы сапраўды хочаце ўзяць пад абарону гэтага траянскага… каня?

Ягадка. Калі чалавеку нос расквасілі, трэба ж у гэтым хоць разабрацца як след. У нас, дзякуй богу, законы ёсць, і рукапрыкладства ніколі не ўхвалялася.

Ізабела. Добра. У такім разе я пастараюся спрасціць вашу місію. Пішыце. Я буду дыктаваць. «Я, Ізабела Дрозд, ударыла чатыры ці пяць разоў…»

Ягадка (піша). «…два ці тры разы…»

Ізабела (дыктуе). «…чатыры ці пяць разоў грамадзяніна Салавейчыка па фізіяноміі». Прабачце, па твары. «За непавагу да жанчыны, за абразу яе жаночага і чалавечага гонару. Калі падобнае здарыцца яшчэ раз, стукну яго малатком ці кувалдай па галаве, тым, што трапіць мне пад руку».

Ягадка (паспешліва запісвае). «…малатком ці кувалдай па галаве, тым, што трапіць мне пад руку».

Ізабела. «Не магу даць гарантыі, што ў гэты момант не адбудзецца забойства». Усяго добрага!

Ізабела шпарка выходзіць.

Ягадка (піша). «Не магу даць гарантыі, што ў гэты момант не адбудзецца забойства. Усяго добрага». Э!.. Пачакайце! Куды ж вы?!

І раптам нястрымна зарагатала.

Ну і дзеўка! Чорт у міні-спадніцы, а не жанчына! Дальбог, яна мне падабаецца! (Перачытвае.) «Стукну яго малатком ці кувалдай па галаве, тым, што трапіць мне пад руку».

Рагоча і выцірае слёзы насоўкай. Нясмела, бачком уваходзіць Кічкайла. Ягадка адразу гасіць смех і робіцца непазнавальнай.

Кічкайла. Добры дзень… Кічкайла маё прозвішча.

Ягадка. Добры дзень. Ведаю. Сядайце. Старшыня фабрычнага камітэта?

Кічкайла. Так точна!

Ягадка. Таварыш Кічкайла, колькі прафсаюзных сродкаў пайшло на калектыўную п’янку?

Кічкайла (адразу спацеў, выцірае лоб). Дваццаць пяць рублёў.

Ягадка. Вось людзі! Дай вам волю, вы ўсю дзяржаву праз бутэльку прапусціце!

Кічкайла. Гэта не на гарэлку… Гэта на падарунак. Мы яму брытву электрычную купілі — «Харків»…

Ягадка. «Харків», значыць?

Кічкайла. Ага, «Харків». А на астатняе кветак…

Ягадка. А гарэлка, закусь?

Кічкайла (выцірае спацелы твар). За свае, у складчыну. Але я асабіста п’ю толькі сухое… У мяне парок сэрца. Камбінаваны, левага жалудачка. Я нават курыць кінуў праз гэта.

Ягадка. Як вы паводзілі сябе на вечары?

Кічкайла (выцірае лоб). Як паводзілі?.. Трохі выпілі, трохі закусілі. Потым песні спявалі…