Бабалардын Урпагы. 3 китеп

Байсалдуу чоң бакытты.

Эстүү болсо баласы,

Эненин таалай жолу да.

Эңсеген ой ишке ашып,

Эл ичинде аман-соо,

Энелер аман болгула!

Ары «Бассам» «бери бас!»-деп,

Арбын акыл кеп айткан.

Жайнаган чолпон жылдыздай,

Жакын көрүп сыйлашкан.

Айдыңы тоодой бел болуп,

Арбын үмүт жанууда,

Арыбас жолдо келаткан,

Абалкыдан кеп айткан,

Агалар аман болгула!

Ылдый тартсам жөлөгүм,

Өйдө тартсам өбөгүм .

Кандаш болуп жаралган,

Кагылайын бөбөгүм.

Илгеркиден келаткан,

Илгери үмүт жанууда.

Ийнимди таяр жөлөгүм,

Инилер аман болгула!

***

Бир-бириң менен сыйлашып,

Жолуккан кезде амандашып.

Ажырашпай аман жүр!

Аз эле өмүр берилген.

Кыйбас өмүр жашчылык

Кыябы менен бир келген.

Көрүнүп көзгө түркүн гүл

Көп берилип сүйчүсүң.

Ачкан жашоо барагын,

Адамдын көөнү кызыл гүл.

Оой, адамдын көөнү кызыл гүл!

***

КҮНДӨЛҮК

Бир кезде иштеп жүргөн чагымда,

Күндөлүк деген неме жазылган.

Завуч: «толукта сабакка кийирбем»,

Дайыма ушул сөздөр айтылган.

Түн боюу күндөлүк жазып отурчубуз,

Ак кагазга китеп сөзүн толтурчубуз.

Күндөлүктү катыра жазып отуруп,

Сабакка даярдана албай калчубуз.

Эртеси сапар келип мектепке

Күндөлүктөн катуу согуш башталат.

«Мындай жаз картичке канакей»,

Репрессия күчөп катуу айып тагылат.

Күндөлүк эмне чоң чатакты баштаган

Мааниси жок эч нерсеге арзыбаган.

Бирок ошол жазма үчүн чатак башталган

Жөн эле бир иш мээне жеп нервди алган.

Ал күндөр өтүп кетти такыр байкалбаган,

Баардыгы унутулуп такыр эсте калбаган.

Ал кездеги күндөлүк кагаз эбак жоголуп

Эчак эле чирип же тамызыгы айланган.

Мугалимдин кээ бирлери өтүп кетти,

Тирүүлөрү карып меш түбүндө отурган.

Ошол күндөн эмне деген белек калды,

Уруш чатак ортону жаңжал аралаган.

Эч нерсе деле такыр эсте калбаган

Мезгил өтүп акырындап жыл жылган.

Ошол күндөн ыр болуп жалгыз жазылган

Мен жазган «Күндөлүк» деген ыр калган.

***

Кузгун кушу төрт жүз жыл,

Куу өмүрдү сүрөт экен.

Ошонун эле жүз жылын,

Жашына кошсо адамдын,

Бактылуу болуп калмакпыз,

Байсалдуу жашка бармакпыз.

***

Адамдын көөнү кызыл гүл,

Караны ага сыйпаба,

Карааны тоодой адамды,

Кайгыга бөлөп таштаба.

Акка көөнү сыйпаганга,

Абийир ага жол бербейт.

Көөдөнгө кирбей тазалык,

Көңүл чиркин бир кирдейт.

Ой, көңүл чиркин бир кирдейт.

***

Адамдардын көңүлүн,

Ар дайыма калтырба.

Тоодой кармап өзүңдү,

Токтоолук болуп каныңда.

Сый-урмат менен аралаш,

Сыпаалык болсун жаныңда.

Күйүп турган жаркылдап,

Күлгүн өмүр шам чырак.

Ар дайыма арыбас,

Айдың шоола балбылдак,

Адамдын көөнү шам чырак.

Оой, адамдын көөнү шам чырак!

Көнөчөк элдин көчү өтөт

Ийри Колот аркылуу

Имерилип көч өтөт.

Булуңдуу жерди буйткалап,

Бурулуп алып көч өтөт.

Кара Колот аркылуу,

Калбай калың көч өтөт.

Бак-бак этип эл башкарып,

Байкабас ага бу өтөт.

Журттагы элди «болгула»-деп,

Жумаш ага бу өтөт.

Карааны тоодой көрүнүп,

Касымбек агам ал өтөт.

Айрылыш жолдун башынан,

Ак боз тайчан бала өтөт.

Төө куйруктуу чоң жолдон,

Төөсүн айдап чал өтөт.

Кайкыда койду «Тоскула» деп,

Карагул аба ал өтөт.

Машийне айдап ашыгып,

Малчылардын үйүн салып,

Жылгадагы жолду өрдөп,

Жылкычы агам шашылат.

Тоодой болуп анын артынан,

Токтобек аба келатат.

Бээ жетелеп, жол улап,

Бексултан аба көрүнөт.

Ашыбай ата жылкысын,

Алкым менен өрдөтөт.

Акбоз атта өпөңдөйт

Көч улам өрдөп алып,

Чоң ашууга баратат.

«Тоскулачы чоочун малды»

Токуш аба башкарат.

Көбүргөн өтөк тарапка

Көч жылып арылайт.

Денсоолук аба баратат

Демдүү сонун кеп айтып.

Күлкүлүү баян жаратып.

Шоңшойуп атчан көрүнүп,

Шоңколордон Бакбур бар.

Тынбай атчан баратат,

Тыным, Кыргыз агалар.

Сайгактаган уйду кууп,

Саламат ага ашыгат.

Куудул сөз айтып күлдүрүп,

Кусмидин жезде жылмаят.

Кула тайын минип алып,

Кудуңдай артмак артынып

Кулеттен Атчы келатат.

Ынтымак аба шашылат,

Ыргыштаган атын камчылайт.

Ылдам жыла сапарлайт.

Жамбашында дүрбү салактап.

Жамаке мерген келатат.

Чач мончогу кагылып,

Турна моюн кыз өтөт.

Ак элечек салынып,

Ак байбиче дагы өтөт.

Минген атын камчылап,

Адам эле шашмалак

Эки буту салактап.

Тамашалуу баян айтып,

Аскербай жээним келатат.

Турдубектин жалгызы,

Жыттуу чөптүн жалбызы

Суксур байке көрүнөт.

Көчтү карап сүйүнөт.

Короолу коюн улам кайрат,

Шашып-бушуп уюн айдайт,

Шамалдай байке тору атын.

Шашып-буша чапкылайт.

Улуу көчкө көз салып,

Адамдарга кеңеш айтып,

Баарысын тең башкарып,

Тукеш аба баратат.

Анын көчтө жүрүшү

Айтып бүткүс салтанат.

Арт жагынан балдары

Калбай ээрчип келатат.

– Биз дагы көч көчүрөбүз

Бул сөздү айтып кубанат.

Сырдуу тартып ат үстүндө,

Сыдыш абам баратат.

Этек жакка коюн кайрып,

Эсентур аба келатат.

Аскаттын ак калпагы,

Ар бир жанды каратат.

Эшен абам самоорун

Ат үстүнө артып алган.

«Ийри Суудан ары өтүп,

Ичебиз-дейт көк чайдан».

Анда-манда уктай коюп,

Абакир атам келатат.

– Ой, какмар көзүңү ач!

Абатай атам жемелейт.

Жолго чыгып алыска

Көчтүн башы Калак Ташта.

Көч аягы Жылуу- Сууда

Алыска сапар уланууда.

Укурук алып колдоруна,

Бака-шака үн салып,

Жылкычылар баратат.

Айт-уйт, айт-уйт,

Айт-уйт, айт-уйт,

Ишенбек ага баратат.

Кең өтөктөн жылкыны

Кененбай байкем кайырат.

Шам кулактуу жылкылар,

Шамалдай болуп баратат.

Куйрук жалы жылкынын,

Куюндап желге таралат.

Кула ат минген Муса аба,

Күлкүлүү бир баян айтат.

Жан жыргаткан сөздү угуп,

Жаш жигиттер каткырат.

Эки агам сапар келатат,

Кыдыр менен Төлөнбай,

Төлөнбай агам сырт жакка,

Почто тартып баратат.

Искен менен Мураттар

Асан менен Жапарлар.