Бабалардын Урпагы. 3 китеп

Ушунча жыл жолукпадык,

Ошону эстеп таң калам.

Каражат жок колубузда,

Ошондой деп баалагам.

А мен деген мугалим,

Алар болсо акча табат.

Тапканга амал табат

Анан жарды адамга,

Кандайча кылып жолугат.

Убакыт деген учкул куш,

Учкаяк кагып канатын

Билгизбей жол арбытып,

Бизди кайда алып бараткан.

Бу дүйнөдө алар бар болсо,

Ак сакал чал болгондур.

Ийри-муйру жол салып,

Бетине бырыш толгондур.

Бырыш деген эчтеке эмес,

Аман-эсен жүрсө болду.

Алганы менен бир болуп,

Айга-күнгө тең болуп.

Балким жашап жүргөндүр,

Баягы эле жаш бойдон.

Калжайып карыганы билинбей,

Жигиттир балким койкойгон.

Аларга мен каалаймын.

Жакшынакай ден соолукту.

Анан дагы ар дайым,

Аман-эсен болушту.

Алардын турмушу,

Жакшынакай деп угам,

Жан жыргаткан кеп угам,

Байып алды деп угам.

Башкача бир кеп угам.

Казысы чыгып какмарлар,

Капталынан өспөсө экен.

Тиктегенге келишимдүү

Тигине карай өссө экен.

Келин -кыздар жактырып,

Келишимдүү болсо экен.

Биз жолукпай жүрөбүз,

Жолугуп калсак эгерде,

Өткөндү эске салаарбыз.

Бактылуу күн балалык,

Бапырап эстеп калаарбыз.

Ансыз деле картайып,

Жолду улап баратабыз.

Алжыган чалга айланып,

Акыл эстен танбайбыз.

Балалык күн табылбайт,

Ошону эске салабыз.

Ошону эске салганда,

Биз жашарын калабыз.

Чынында кайда болсо да,

Аман жашап келелик,

Арманы көп турмуштун,

Андан башка не дейлик.

***

Түйшүк тартып канат кагып,

Түнүндө учат бабырган.

Жарык кирсе пааналап,

Жар Кыяга жашынган.

Ай, бабырган, бабырган,

Бабырган катуу жаңылган.

Эл ичинде тантык делип,

Эчтеке чыкпайт бабырдан.

***

Эркиндик агам капырай,

Темиркан эле атамдай,

Ак тору атта чайпалып,

Ак сакалын жайкалтып,

Акыл таштап, кеп салып,

Абышка болуп келатат.

Билим берген балдарга,

Элинин бир мыкты уулу.

Көп жашка чыгып жашасын,

Көзгө чабаар кулуну.

Алп урушуп иштеген,

Ар дайыма иш менен.

Агайыбыз мыкты адам,

Кары-жаштар сыйлаган.

Канча заман өтсө да,

Жашай берет эл менен.

Анткендиги агайыбыз,

Тер тамызып иштеген.

Элге улам айтылып,

Эмгек деген унутлбайт.

Өжөр адам эмгек менен

Өзүнө храм тургузат.

***

Уктап жатып түш көрдүм

Ушул түштү чынында,

Ушуну менен үч көрдүм.

Бир ажайып иш көрдүм.

Самыкем директор болупур,

Сарала куш колго конуптур.

Кулуке байкемин үстөлүнө,

Жетелеп барып жайгаштырдым.

«Алтыным жакшы иште»-деп,

Акыл айтып жатыпмын.

Түшүмөн күлүп ойгондум,

Ары-бери толгондум.

«Зоболосу өстү»-деп,

Зоңк-зоңк күлүп койгомун.

Бийиктикке умтулуп,

«Жетейин»-деп кол сунган.

Айдыңдуу иним Самыйбек,

Азамат экен өлөрман.

Өжөрлөнүп алга умтулган,

Өсөөр иним бар тура.

Кубаттанып өзүмө,

Кубанып турдум ушунча.

Беккулунун кулундары,

Дал ушинтип өссө экен.

Башкага бербей намысты,

Бачым эле алса экен.

***

Өз агасын сыйлабас

Башкаларды сагалаар.

Эки агамы кеп салбасам,

Сыртын салып таарынаар.

Токтобек агам тоо агам,

Токтоолугу жараган.

«Өтө токтоо адам»– дап,

Башкаларга мактанам

Дөөтү колдоп башынан,

Машаяктын белин ашып,

Машина айдайт жашынан.

Чарба ишин аркалап,

Чаалыкпастан аткарган.

Сыртка ташып мал-жанды,

Сыздырып келип айдаган.

Токодо кайгы болбосун,

Дөөтүнү кудай колдосун.

Топ ичинде көрүнүп,

Тоодойум дайым бар болсун!

Дагы бир агам заңкайган,

Ысык Көлдөй чайпалган.

Бүтөбайдын Токтомуш,

Көп жылы элди башкарган.

Атам менен бир болуп,

Арбын жыл катар жашаган.

Кары-жашты тек санап,

Милдетине элдин жараган.

Караламан калктын мүдөөсүн,

Калыстык менен аткарган.

Жараткан ушул жашоодо,

Жаш башты ой баспасын,

Жаш башты ой басканда,

Жалындуу кайрат чайпалсын.

Жалындуу кайрат чайпалып,

Санааны сүрүп айдасын.

Кабарын берип калкылдап,

Кайрадан үмүт жайнасын.

Кадырман ушул агалар,

Карааны элде бар болсун!

Карааны элде жок болсо,

Калкы унутуп койбосун.

***

Каарына тийген адамды,

Карсылдатып сабаган.

Дасмиялап кеп айтып,

Далай менен кармашкан.

Актив болуп теминип,

Акбоз деген ат минип.

Байыркыны окуган

Башына китеп жазданып.

Сап-саптарын баяндап,

Санжыраны так айтып.

Байыркыны боолголоп

Бабалардан кеп козгоп.

Айылдаштар ал жөнүндө,

Арбын-арбын сөз айткан.

Туулган жери көздөн учуп,

Турагынан ыраак жашаган.

Алыс жактан жол ала,

Анда-мында каттаган.

Шайдоот өмүр өткөргөн,

Шайык деген кары бар.

Бараңдуу элдин ичинде,

Бар болсунчу карылар!

***

Мен айлыман кеткенге,

Отуз жылдай болуптур.

Анда туулган жаш бала

Туура отузга толуптур.

Отуз жылдай шаркырап,

Агын суулар агылып.

Туулган жерим турагым,

Отуз жыл кар жамынып.

Отуз жылыдай сагынып

Ырларымы жазыпмын.

Ак ала чач адам болуп,

Абдан эле карыпмын.

***

Карагерин алкынтып,

Камдуу Көңдөй элинен.

Кара Колот жеринен

Кайкы жактан көч баштап,

Каадалуу сонун кеп таштап,

Касымбек абам өткөн жер,

Кезинде мекен коргогон,

Элине жакшы чеп болгон.

Жагымдуу сонун адам деп,

Жалпы журтка кеп болгон.

Актив болуп учурунда,

Айылдын камын ойлогон.

Коопту сезбей тап-такыр,

Колдо кушу обологон.

Тарбиялап мыкты балдарын,

Алкышын алып башканын.

Атамдай көрүп берилген

Агамын айтам баянын.

Абалкылар козголсун.

Ушул Темир Канатта,

Ушундай адам көп болсун.

***

Калмактын ханы эмес

Береги эле Өмүрбайдын иниси

Кадимки эле биздин Коңурбай.

«Арам болуп каламбы» -деп,

Аракты такыр ойлобойт.

«Каламбы»-деп булганып,

Бузук ишке жолобойт.

«Уят болуп калбайын»-деп,

Ушак сөздү үндөбөйт.

Көпчүлүктү арасында,

Көпкөлөң сөз сүйлөбөйт.

Жайнап турган тамакка,

Жалмалаңдап кол салбайт.

Сыйлуу болуп баардык кезде,

Сыпаалыкты дайым сактайт.

Беш убак кырынып,

Бетине сакал жолотпойт.

Калың бетте бырыш жок,