Чорны дзень

— Што вы, любыя, што вы? Ваня пакрыўдзіцца, а мне жыць з ім...

— Тады я сама з ім пагавару,— падахвоцілася Барсукова.

— Не рабіце гэтага, прашу вас. Усё будзе добра, паверце. Са сваім характарам я з любым чалавекам ужывуся...— шкадавала ўжо Серпікава, што выдала хатнюю тайну.

— Глядзі, а то, калі што якое, не тойся. Мы цябе ў крыўду не дадзім. Мала важна, што ён прараб,— не пераставала вайдаваць Насця.— Жаніх, называецца! Што б ён рабіў, каб вярнулася даўнейшая мода: узяў жонку, дык і ўтрымлівай на свой заробак?.. Ды каб такое сказаў мне мой, я не ведаю, што зрабіла б яму...

— Ці не па гэтай прычыне збегла ад яго першая жонка? — заўважьіла адна з супрацоўніц.

I гаворка адразу перакінулася на Таццяну. Ад таго, што яе ніхто блізка не ведаў, пачаліся розныя здагадкі. Расказанага Зінай хапіла аж занадта для наракання на Крушыніна.

Слухаючы, Зіна зразумела сваю памылку і дала сабе слова нікому не скардзіцца больш на мужа, не выносіць, як кажуць у народзе, смецця з хаты.

Колькі радасці было ў Зіны, калі ўрач сказаў, што яна стане маці! I не дзіва. Хацелася жанчыне мець сваю ўцеху ў жыцці, а не радавацца толькі з чужых дзяцей. Яна згатавала вячэру, а Івана ўсё не было з работы. Не ведала, што ў мужа нарада. Тэрміны падціскалі, а план паддаваўся туга. 3 людзьмі палягчэла, затое з матэрыяламі цяжэй стала. Усё ішло на адбудову разбураных вайной раёнаў.

Вярнуўся Крушынін заклапочаны. Не давала спакою тэлеграма трэста: «Шукайце рэсурсаў на месцы». Шукалі ўвесь вечар гуртам: і тэхнікі, і брыгадзіры, і майстры. Сёе-тое знайшлося ў запасе, але не столькі, каб хапіла справіцца з квартальным планам.

Мыючы рукі, збольшага расказаў жонцы, чаму спазніўся.

— Усё будзе добра, павер мне,— супакоіла Зіна мужа,— сядай, еш цёплае.

За вячэрай расказала, што была ў паліклініцы.

— А што з табою? Ты ж не скардзілася на хваробу,— здзіўлена зірнуў на жонку Іван.

— Ці ж толькі з хваробамі ходзяць туды? — і, апусціўшы вочы, неяк сарамліва прызналася: — Сям’я наша скора павялічыцца, Ванечка.

Крушынін бразнуў відэльцам аб стол.

— Мала мне яшчэ турбот на рабоце?

— Ванечка, ты не рады? У цябе ж памочнік будзе...

— Напамагаюць такія памочнікі!.. Ад клопату з ім не ацярэбішся!

Зіна не магла зразумець адразу, куды хіліць гаворку муж, і ласкава, па-жаночаму, пачала выказваць сваю радасць:

— Ванечка, на гэтым жа свет трымаецца. Сям’я без клопатаў не бывае. Нашы бацькі гадавалі нас, а мы — сваіх дзяцей...

— Давай спачатку павячэраем. Я прагаладаўся, як цуцык,— па-начальніцку, як рабіў гэта на будоўлі, загадаў Крушынін.

Зіна спадзявалася парадаваць мужа, а выйшла наадварот. Палічыла вінаватай сябе: не ў пару сказала. Прыгадаўся зноў Сяргей. Яму так хацелася мець сына. Кожны раз, як толькі яна вярталася ад доктара, першымі словамі былі: «Ну, што сказалі сёння?» Зіна паціскала плячыма: «Усё тое ж, не траціць надзеі». I вось доктаравы словы спраўдзіліся.

Пачутае ад жонкі турбавала Івана. Ён ляжаў на канапе задуменны, а Зіна моўчкі цыравала яго шкарпэткі.

— Нам, Зіначка, трэба добра абмеркаваць тое, пра што ты сказала за вячэрай...— парушыў цішыню Іван.

— А што тут абмяркоўваць? Будзем чакаць дзяўчынку ці хлопчыка. Ты хлопчыка хочаш, праўда? — ласкава зірнула на мужа Зіна, не перастаючы цыраваць.— Усе мужчыны, кажуць жанкі, толькі і мараць пра наследнікаў. У каго ж небудзь і дзяўчынкі павінны быць...

Крушынін прыўзняўся на локаць, падпёр далоняй галаву.

— Ты не дала дакончыць думку,— перапыніў ён.— Другое турбуе мяне. Сама бачыш, як цяжка пасля вайны людзям. А тут яшчэ малое

пры такой дарагоўлі. Будзе гэта хлопчык ці дзяўчынка — якая розніца?

— Ванечка, усім жа цяжка, не толькі нам, але ж дзеці не перастаюць ад гэтага нараджацца, і людзі гадуюць іх. Усё будзе добра і ў нас, павер мне,— усё з той жа ласкавасцю даводзіла Зіна.

— Адкуль яно можа быць тое добра? Панчохі сабе ды шкарпэткі мне, самыя простыя, і тыя, бачыш, прыходзіцца цыраваць... Другія жанчыны неяк жа сцерагуцца... Ці робяць аборты. Трэба і табе падумаць...

Усяго магла чакаць Зіна ад мужа, толькі не такога дакору і парады. Яна ўстала, загарнула клубочак у шкарпэтку, уваткнула іголку, палажыла ўсё на крэсла і села на краёчак канапы.

— Садзіся глыбей,— адсунуўся Крушынін.

— Любы мой, я ж табе расказвала, колькі пахадзіла да розных дактароў, і зусім не спадзявалася ўжо на такое,— вінаватым тонам апраўдвалася Зіна. Быдта зрабіла непрыстойны ўчынак і вымольвала прабачэнне.— А пра тое, што ты гаварыў... Ты адвык ад сям’і, дык цябе і палохае гэта. Павер мне, усё будзе добра...

Бяда здарылася нечакана. Аднае раніцы, спяшаючыся на работу, Крушынін дастаў з кішэні дробязь і стаў пералічваць, ці хопіць на аўтобус. Дваццацікапеечная манета выпала з рук, бразнула аб падлогу і закацілася пад шафу. Звычайна ў такіх выпадках робіцца вельмі проста: прыгнецца чалавек ці прыкленчыць і выгарне прутком. Іван зрабіў іначай: адсунуў шафу ад сцяны і падняў тыя злашчасныя грошы. Апусціў манету ў кішэню і ў спешцы не паставіў шафу на месца.