Читаем ЭЗОП полностью

Бахтли бўлинглар дейманда.

– 

Йў, сен менинг чиройимга шубха билан арайсан.

– 

Мутлао ундай эмас, сизнинг амон ошларингиз, жингалак сочлару хуммор кўзларингиз хеч кимда йў.

– 

Гапларинг рост бўлса мени шундай безатгинки кўрган одам ўзини йўотиб ўйсин.

– 

Мемонлар келишадими?

– 

Йў, бир киши келади холос.

– 

Ким экан у бекам.

– 

Зобит йигит Аргос хузуримга мемон бўлиб келади.

– 

Вой ўлмасам, эрингиз клиб олса нима бўлади?

– 

Хеч нарса бўлмайди, айни ўйнаб-куладиган даврим, агар хохламаса уни ташлаб кетаман.

– 

Ундай деякўрманг бекам, эрингиз яхши одам, у сизни чинакамига севади.

– 

Бунинг ўзи камлик илади, мен ам уни севишим лозим.

– 

Келинг бекам яхшиси сочларингизни тартибга солиб силаб ўяй, юзларингизга упа-элликларни суркаб безатамиз, бирам хушбўй, бирам чиройли бўлиб кетасизки.

– 

Ростини айт мен чиндан ам чиройлиманми?

– 

Эркаклар учун офатижоннинг ўзисиз, сочларингизни тараб хузур илади киши, бирам ёимли, бирам хушбўй. Бу сочларни силаган эркак наадар бахтли бўлади.

– 

Сен кимни назарда тутаяпсан?

– 

Эрингизни-да.

– 

Хадеб эримдан гапираверсанг сени унга олиб бераман.

– 

Мен осочни бошига урадими?

– 

Барибир ич-ичингдан эримни севиб олганга ўхшайсан.

– 

Тавба илдим бекам, мен бир чўриман холос.

– 

Мен Аргосни кўриб сухбатлашгим бор, тушундингми?

Ўзиям эркакмисан, эркакда.


***


Бойлик жамият ривожигша энг катта таъсир ўтазувчи муъжиза бўлиб жуда кўплаб шодликлар келтириш билан биргаликда жабру-ситамлар ва зўравонлик каби касофатларнинг ам сабабчисидир.


Бўри бўйнига арон боланган семиз итни учратиб, ундан сўрабди: “сени ким бунчалик семиртирди”

– 

“Хўжайиним овчи” – дебди ит.

– 

Буйнимга айиш боланган исматдан Худонинг ўзи асрасин, оч бўлсам ам эркинликка нима етсин – дебди бўри.

– 

Айтган масалинг жуда ибратли – деди Дродо кулимсираб – Сен ул бўлганинг учун эркинликни адрлайоласан, бизлар бошача фикрлаймиз.

– 

улликнинг жисмоний азобидан ам аоратланиши оирро. Хамма бизга нафрат билан арайди, хохлаганича тахирлайберади.

– 

Биласанми Эзоп Библияда ёзилишича Худо олдин тупродан Адамни кейинчалик унинг овурасидан Евани яратган. Уларни жаннатга киритиб, бир нарсани атти оголантирган. “Дарахтларнинг ўртасида бир туп дарахт ўсади, унинг меваси яхшили ва ёмонликни англатадиган хусусиятга эга. Бу мевадан асло татиб кўрманглар” деб утирган. Илон иёфасида яширинча жаннатга кириб олган шайтон Евани авраб ўша мевани тотиб кўришга давват илади. Шайтоннинг масадини фахмлаган аёл Худонинг оголантирганини унитиб ўша мевани узибтатиб кўради, бўндай илишга Адамнинг ам кўндиради. азабланган Худо Адам ва Евани жаннатдан чиариб ер юзида захматли хаёт кечиришга, Адам тер тўкиб нон етиштиришга, Ева ийналиб фарзандлар туишга хукм илади. Ана ўшандан буён одамлар азобу-уубат билан яшашга махкумдирлар.

Сен Эзоп кўпам айураберма, барчамизнинг тадиримиз шунаа.

– 

Эхтимол шундайдир-ку Хўжайин, лекин хечбир улдор ул бўлишга рози бўлмайди. Хўжайинлар уллик азобини билмайдилар.

– 

Сен менинг ишончимни оласанг эхтимол улликдан озод иларман.

– 

Хазилашаётганингиз йўми хужайин.

– 

Йў чиндан айтяпман, лекин бу кўп жихатдан ўзингга боли.

– 

ани энди гапингиз амалга ошса, мени илгарилари кўп маротаба алдашган.

***


Интилиш, яшаш шави инсонни тинимсиз харакатга солар, ўз эхтижини ондириш учун аста-секин менат илишни ўрганиб борарди. Илгарилари табиат ўйнидан юлиб оладиган нарсалар билан озуланган бўлса, эндиликда жамариб ўйишни ўрганабошлади, айниса ёввойи хайвонларни ўлга ўргатиш, ерга ишлов бериб хосил етиштириш, эхтиёжини ондиришдан ташари келажаги учун замин тайёрлар эди. Хуллас ярим оч, ярим яланоч, хамкорлида яшаш учун курашадиган одамлар авваллари менат илишни, кейинро бориб онгли менат илишни ўрганиб борди, Ниоят одамзот ихтиёрида мулк пайдо бўлабошлади. Оирини енгил иладиган, хардоим асотадиган мулкни кўпайтириш хаваси янада ортабошлади. Бора-бора мулкни кўпайтириш учун менат илишдан кўра уни бировлардан тортиб олиш имконияти туилди, бу йўл жанжаллар ёки урушларга сабаб бўлар, одамларни ёвузлик томон сурар. Кимнинг мулки кўп бўлса ўша удратли бўлиб борар, бошаларни тоъбе илиш имконияти ортар эди. Мулк эгаси хўжайин, мулксиз киши тоъбе бўлиб охир оибат хўжайинлар ва улларни пайдо бўлишига олиб келди. Бошаларнинг менат махсулини ўзлаштириш, худбинлик ва текинхўрли хукмрон бўлган улдорлик тузумини бошлаб берди. улдорлик кишилик жамиятининг бойликка ружу ўйган, биринчи энг ўпол поонаси бўлиб дунёга клди. Бир ватлар айу ва шодликлар омухта эди. Одамлар ийинчиликлардан ийналсалар ам эркин ва тенг эдилар.

Перейти на страницу:

Похожие книги