Французская навела XX стагоддзя

А што да страху, дык усё пайшло намнога лепей з таго дня, як я купіў сабе рэвальвер. Дарэчы, калі ўвесь час носіш пры сабе якую такую штучку, якая можа выбухнуць ці нарабіць грукату, дык сапраўды адчуваеш сябе неяк мацнейшым. І вось я кожную нядзелю браў яго з сабой, соваў проста ў нагавіцы, у кішэню, і ішоў прагуляцца — звычайна на бульвары. Я адчуваў, як ён адцягвае мне нагавіцы, што той краб, як халодзіць металам сцягно. Але пакрысе ад дотыку з целам ён саграваўся. Хада ў мяне была трошкі ненатуральная, збоку я, відаць, нагадваў тыпа, у якога пачалася эрэкцыя і чэлес кожны раз замінае яму вольна ступіць. Тады я соваў руку ў кішэню і папраўляў гэтую рэч. Часам я заходзіў у прыбіральні — але, вядома, і там я быў таксама ўважлівы, бо часта побач можа быць нейкі сусед, — я вымаў рэвальвер, узважваў яго ў руцэ і разглядаў яго дзяржанне з чорнымі краткамі і чорны курок, падобны на прыплюшчанае павека. А тыя, хто бачыў звонку мае расстаўленыя ногі і ніз калашын, думалі, што я мачуся. Але я — ніколі не мачуся ў публічных прыбіральнях.

А аднойчы мне прыйшла ў галаву думка пастраляць у людзей. Гэта было суботнім вечарам, калі я збіраўся да Леі — адной бландзінкі, якая заўсёды цікуе перад гатэлем на вуліцы Манпарнас. Між іншым, я ніколі не меў інтымных сувязяў з ніводнай жанчынай: я ўпэўнены, што пасля адчуў бы сябе толькі абрабаваным. Вядома, на іх залазіш зверху, але ж потым яны праглынаюць сваім вялізным валасатым ротам тое, што ў вас пад жыватом, і мяркуючы па тым, што я чуў, якраз яны ў такім абмене і выйграюць — і выйграюць многа. А я нічога ні ў кога не прашу, і сам аддаваць нічога не збіраюся. Прынамсі, каб я і рашыўся займець каханку, яна павінна была б быць жанчынай фрыгіднаю і пакорліваю і такой, каб пераносіла мяне з гідлівасцю. У першую суботу кожнага месяца я падымаўся з Леяй у нумар у гатэлі «Дзюкэн». Яна распраналася, і я разглядаў яе, не дакранаючыся. Здаралася, што яно выходзіла неяк само, проста ў нагавіцах, але часам я раней паспяваў вярнуцца дадому.

У той вечар Леі на звычайным месцы не было. Я крыху пачакаў, але так яе і не ўбачыўшы, вырашыў, што яна, відаць, захварэла. Тады быў пачатак студзеня і было вельмі холадна. Я быў расчараваны: я ўвогуле чалавек уражлівы, а тады, ужо загадзя, я так жыва ўявіў сабе асалоду, якую павінен атрымаць ад гэтага вечара. Праўда, на вуліцы Адэсы была яшчэ адна шлюха — брунетка, якую я даўно запрыкмеціў, — крыху пераспелая, але такая дзябёленькая і пухлявая; дый я ўвогуле ніколі не гідзіўся пераспелымі: яны, калі распрануцца, па-мойму, выглядаюць яшчэ больш гола, чым іншыя. Але тая не ведала, якія ў мяне ўмовы, і мне было крыху сорамна выкласці ёй усё вось так — адразу з парога. Дый потым, я не надта давяраю розным новым знаёмствам: гэтыя бабы могуць схаваць у сябе за дзвярыма якогась паскудніка, а потым, калі ўсё гатова, гэты тып раптам выскачыць і забярэ ў вас усе вашыя грошы. І лічыце, што пашанцавала, калі яшчэ не надае кухталёў. Але ў той вечар на мяне найшла чорт ведае якая адвага. Я вырашыў зайсці дадому па рэвальвер і потым паспрабаваць-такі з гэтай брунеткай.

Калі чвэрткай гадзіны пазней я падыходзіў да яе, маючы сваю зброю ў кішэні, я ўжо не баяўся нікога. Пры поглядзе зблізу яна паказалася нейкай няшчаснай і нечым нагадала маю суседку з дома насупраць, ад'ютантаву жонку. Я быў задаволены: я даўно ўжо хацеў пабачыць гэтую ад'ютанціху галяком. Раніцай, калі ад'ютант выпраўляўся на службу, яна апраналася пры адчыненых вокнах, і я часта хаваўся ў сябе за фіранкай, спадзеючыся яе заспець. Але яна, на жаль, прыбіралася ў глыбіні пакоя.

У гатэлі «Стэла» са свабодных нумароў заставаўся толькі адзін — на пятым паверсе. Мы рушылі ўгору. Брунетка была даволі грузная і ледзь не на кожнай прыступцы спынялася, каб аддыхацца. Што да мяне, дык я адчуваў сябе выдатна: нягледзячы на свой жывот, я зусім не пацею, і каб задыхацца, пяці паверхаў мне мала. Калі мы дайшлі да пляцоўкі на пятым паверсе, яна спынілася і, з цяжкасцю пераводзячы дых, прыціснула правую руку да сэрца. У левай у яе быў ключ.

— Высока, — сказала яна і паспрабавала мне ўсміхнуцца.

Я нічога не адказаў, забраў у яе ключ і адчыніў дзверы. Потым, не вымаючы рэвальвера з кішэні, выставіў яго руляй наперад і адпусціў толькі тады, калі запаліў святло. У пакоі было пуста. На мыйніцы ляжаў пакладзены імі маленькі квадратны кавалачак зялёнага мыла — каб было чым памыцца. Я ўсміхнуўся: са мной ва ўсіх іх бідэ ды квадратных кавалачках мыла ніякай патрэбы няма. Кабета ў мяне за спінай яшчэ шумна дыхала, гэта мяне распаляла. Я павярнуўся, і яна пацягнулася да мяне губамі. Я яе адштурхнуў.

— Распранайся, — сказаў я.

У пакоі быў мяккі фатэль, я сеў і прымасціўся як мага ўтульней. У такія моманты я заўсёды шкадую, што не навучыўся паліць. Кабета зняла сукенку, потым спынілася і скінула на мяне недаверлівым вокам.

— Як цябе завуць? — спытаў я, адкідваючыся ў фатэлі.

— Рэне.

— Дык вось, Рэне, ты давай хутчэй, я чакаю.

— А ты што — не распранаешся?

— Ты давай, давай, — сказаў я, — пра мяне можаш не клапаціцца.