сюзцндян.
Мяня ситям гылдын намярд
сюзцннян,
Кечян кечиб, тахтын мцбаряк
олсун!
Алды Мяммяд:
Даьларын башына доланыр думан,
Сяндян айры дцшдцм хейли бир
заман,
Бу Мяммядин сяри йолунда гурбан,
Баьышла тягсирим, сящв
ейлямишям.
348
Сюз тамама йетди. Бунлар шащлыг
дюврцнц баша чатдыран заман Эцляндам
Мяммяддян сорушду:
- Мяммяд, бяс эюрясян Шящрябаны гары
неъя олду?
Мяммяд ъавабында гайытды:
- Биз бир дя о йерляря гайытмайаг. О
вилайят бизя лазым дейил.
Эцляндам ханым деди:
- Сящвин вар, Мяммяд, биз эяряк эери
дюняк, щям дцшмяндян гисасымызы алаг, щям
дя ананы ахтарыб тапаг.
Эцляндам ханымын тядбири иля чякидян
йцнэцл, гиймятдя аьыр ня варыйдыса дявяляря
йцклядидяр, гошуну чякиб йола дцшдцляр.
Эялщаэял, эялщаэял, эялиб чатдылар Цсэцдар
шящяриня. Шащын гошунларыны юзляриня табе
етдиляр. Эцляндам ханым Мяммяднян бярабяр
юзцнцн тикдирдийи цч мяртябяли евин габаьына
эялди. Бунлар ичяри эиряндя бахдылар ки,
Шящрябаны гары отуруб пилтясиз ъящря яйирир.
Эцляндам ханым гарыдан сорушду:
- Ай няня, пилтя йохду, бяс сян ня
яйирирсян?
Шящрябаны гары ъавабында деди:
- Бала, мян дярдими яйирирям.
Бунлар диггятнян баханда эюрдцляр ки,
гары йазыьын эюзляри тутулуб, щеч кими
танымыр. Эцляндам ханым алды эюряк гарыны
неъя диндирди?
Алды Эцляндам ханым:
Башына дюндцйцм ай гары няня,
349
Ай няня, мцждя вер, оьлун
эялибди.
Шад хябяр сюйляйим мян дюня-
дюня,
Ай няня, мцждя вер, оьлун
эялибди.
Алды гары:
Башына дюндцйцм ай сяси эялян,
Сян Аллащ, деэинян оьлун
юлцбдц.
Гара баьрым шан-шан ейлийиб
дялян,
Сян Аллащ, деэинян оьлун
юлцбдц.
Алды Эцляндям ханым:
Гарьама, ай няня, оьлун юлмясин,
Гейри баьбан баьдан эцлцн
дярмясин,
О вязирнян шащын цзц эцлмясин,
Ай няня, мцждя вер, эялнин
эялибди.
Алды гары:
Бу дярд мяндя ня саьалмаз, ня гала,
Фяляк салыб мяни бу гейлц-гала,
Мцшкцл ишди, юлян бир дя саьала,
Нечя илди, мяним эялним юлцбдц.
Алды Эцляндям ханым:
Сянин илгарыны доьру билмишям,
350
О сябябдян гуллуьуна эялмишям,
Эцляндамам, хидмятиндя
олмушам,
Ай няня, мцждя вер, эялнин
эялибди.
Алды гары:
Шящрябаны гарыйам, эювщяр
каныйам,
Язялдян гиймятли дцрр
мяканыйам,
Эюзлярим эюрмцр ки, эюрям
таныйам,
Йягин билям мяним эялним
эялибдир.
Сюз тамама йетди. Эцляндам ханым
гарынын эюзляриня мялщям гойду, гарынын
эюзляриня ишыг эялди. Гары оьлуну, эялнини
таныды. Эюрцшдцляр, юпцшдцляр, шадйаналыг
елядиляр.
Бяшярин ядалят гануну будур:
Шяфа веря алим, лоьман халгына,
Дащи одур, шаир одур, мярд одур,
351
Ъаныны сюйляйя гурбан халгына.
Бирлик дириликдир, а достлар,
билин,
Виъданы саф олур щагг тутан ялин.
Щяйат сцканыдыр зийалы ялин,
Садиг ола бюйцк инсан халгына.
Дцщанын гялбиндя фил, аслан
йатар,
Арзулар ешгиня юзцнц атар.
Хаин бир шющрятя бир юлкя сатар,
Дцнйаны ейляйяр зиндан халгына.
Лянят алчаглара, лянят Шейтана,
Вятяни севмяйян нанкор инсана.
Шадлыг эятиряндя щаким дюврана,
Хейирдян нур тюкяр заман халгына.
Гцдрятим олайды тябият кими,
Бязярдим алями мин Ъяннят кими.
Сюз, сянят сярдары щягигят кими
Йаза эювщяр, инъи, мяръан
халгына.
Мин шцар дейярям сямимиййятя,
Яйиляр варлыьын дцз сядагятя.
Бюйцк одур, дайаг одур миллятя,
Гоймасын дяймяйя зийан халгына.
Азафлы, мянаны щяр кюнцл дуйа,
Йердян сцлщ истярям, Эцняшдян
зийа,
Арзум тябиятдян будур: бу дцнйа
Эятирсян сяадят щяр ан халгына.
352
Устадлар устаднамяни бир демяз, ики
дейяр, биз дя дейяк ики олсун, елин кейфи кюк
олсун.
Щяря бир севданын сораьындадыр,
Кими пула, дювлят-вара ашыгдыр.
Кими гямнян, кими дямнян дям
вурар,
Кими оьул, гыза, йара ашыгды.
Кими щяйат эязир, кими дювраны,
Кими щаггы эязир, кими диваны,
Кими гуллуг эязир, кими ъащаны,
Кими сарай, баьча-баьа ашыгды.
Кими алим, молла, кими лоту-эиъ.
Кими шаир, ядиб, кими дяли-биъ,
Кими эювщяр тапар, кими гара тунъ,
Кими зяр либаса, хара ашыгды.
Кими досту эязир, кими щюрмяти,
Кими сяхавяти, кими мцрвяти,
Кими ядаляти, кими сярвяти,
Кими Шейтан хяннас, мара ашыгды.
Кимся: Йахшылыг ет, бу дцнйа беъя,
Кимся: Юмцр кечир щяр эцндцз-
эеъя.
Кимся: Ай Азафлы, сян юзцн неъя,
Вятяня, намуса, ара ашыгды.
353
Устадлар устаднамяляри ики демяйиб, цч
дейиб, биз дя дейяк цч олсун, дцшмян юмрц пуч
олсун.
Бир нечя сюзцм вар, ганана,
достлар,
Эцъ чатмаз ялиндян, аралы эяз бах!
Бир чынгы башындан бир мащал
йанар,
Намярдин лялиндян аралы эяз бах!
Ня ъинайят, эцнащ, шяр
ейлямяйнян,
Наняъиб ялиндян чюряк йемяйнян,
Авара сарсаьа достум демяйнян,
Кор эязян эюлцндян аралы эяз бах!
Гязанын гящриня тапылмаз чара,
Эери гайыдармы вурулан йара?!
Уйма сярхошлуьа, чайа, гумара,
Фитнянин селиндян аралы эяз, бах!
Чох йанма мящяббят, ешгин
эюзцндян,
Бил: накам эедярсян дцнйа цзцндян,
Елин тящнизиндян, алчаг сюзцндян,
Шярхата дилиндян аралы эяз, бах!
Азафлы юзцнц салма фярйада,
Цзмяк билмирсянся, эязмя дярйада.
Мян юлсям, сиз галын щяля
дцнйада,
Шейтанын фейлиндян аралы эяз,
бах!
354
Ярз олсун гуллуьунуза: йахын заманларда
пайыз фяслиндя, Муьан мащалынын бир той
мяълисиндян.