Губернскі дэтэктыў. Справа аб крывавых дукатах

Даведалася панна Пракшына, што каля кандытарскай яны з Андрэем Вікенцьевічам размінуліся літаральна ў некалькі хвілін, бо калі ён прыкаціў з Міро да Вянгржэцкага, то ўбачыў, як каля парога дрыжыць спалоханы Тэдзі. Пазнаў жа ён прыгажуна па адметным шаліку, ды ў каго яшчэ ў Менску ёсць такі мілы pies. Яўгенія Канстанцінаўна жаласна завохала пры гэтых словах, нават цыган састроіў спачувальную, наколькі гэта было яму даступна, міну. Але ж Падгорскі заліваўся салаўём далей:

– Я падманіў дурылку, добра, што ён яшчэ да мяне пайшоў, а не кінуўся кудысьці ўбок. Дык вось кажу яму: дзе ж твая гаспадыня, Тэдзі? А ён скуголіць, жаліцца – ну, думаю, ясная рэч: згубіўся, небарака. Схапіў яго пад паху, завітаў да Вянгржэцкага, каб узяць тваіх улюбёных эклераў…

Тут панна Пракшына нямала засмуцілася, бо прыгадала нядаўні казус, звязаны з гэтымі пірожнымі, але ж, зазірнуўшы яму ў твар, дзявіца пераканалася, што дарагі Андрэй Вікенцьевіч, здаецца, ужо на ўсё забыўся і ніякай крыўды на яе не трымае. Вось і добра, сапраўды ж, эклеры – такая дробязь у параўнанні з сілаю іхніх feelings[108]!

Далей ён расказаў пра тое, як прыйшоў да іх у госці, памятаючы, што бабуля панны Пракшыной давала ласкавае дазваленне рабіць візіты і без папярэджванняў. Але ж варта яму было зайсці ў вітальню разам з Тэдзі, як стала ясна, што гадаванец сядзеў перад кандытарскай адзін не праз уласнае свавольства. Пакінуўшы шчанюка дома, Падгорскі разам з Міро абышлі ўсе бліжэйшыя кварталы: а раптам дзявіца ўсё ж ходзіць па вуліцах ды шукае свайго сабачку? Але безвынікова. Бацькі тым часам паслалі прыслугу да суседак, каб даведацца, ці не завітала часам Яўгенія Канстанцінаўна да каго, але ж таксама не. Адзіная паненка, якая жыве непадалёк, ды толькі Андрэй Вікенцьевіч не запомніў яе імя, сказала, што нядаўна сама заходзіла да Пракшыных, а потым спяшалася кудысьці без сяброўкі. Калі ж не ведала ўжо сям’я, што і думаць, пакаёўка ў апошняй ступені agitation[109] унесла нейкі пакунак, змесціва якога пацвердзіла горшыя асцярогі: панну Пракшыну ўзялі ў палон.

І тут Андрэй Вікенцьевіч разам з Канстанцінам Мікалаевічам вырашылі, што дзейнічаць патрэбна рашуча ды трапна. Татухна звязаўся са Снопіным, а пакуль той толькі паспеў даць зваротную тэлеграму, Андрэй Вікенцьевіч узяў на сябе пільнаванне бандытаў.

– Вядома ж, з тваёй дапамогай, Міро, – удакладніў ён, калі цыган пачаў недвухсэнсоўна хмыкаць.

Калі ж павятовы спраўнік прыехаў у Менск, Андрэю Вікенцьевічу ужо было вядома, дзе ліхадзеі схавалі яго Яўгенію, і меў на мэце выступаць у той жа час. Але Снопін яго стрымаў, запэўніўшы, што трэба ўзгадніць агульны план іх дзеянняў: колькі дакладна чалавек у бандзе, невядома, а да таго ж трэба даверыцца прафесіяналам. Ды толькі Падгорскі нічога слухаць не хацеў: уявіў ён, як уварвецца ў закінутую майстэрню з дзясятак бязглуздых паліцыянтаў, распачнуць яшчэ няздатную пальбу і, не дай Божа, зачэпіць рыкашэтам панну Пракшыну. Вось і загадаў ён сваім ахоўнікам вартаваць Канстанціна Мікалаевіча, бо той таксама чакаць арганізаванага наступу не жадаў і кідаўся адбіць дачку ўласнымі сіламі. Аднак жа Андрэй Вікенцьевіч з усёй павагай да татухнавага спрыту і добрай формы ўсё ж пераканаў пана Пракшына, што ім з Міро будзе значна прасцей дзейнічаць удвух, бо яны ў тым добра спрактыкаваныя і ўжо маюць план, як паводзіцца з бандытамі. Вось так яны і захапілі майстэрню Файна, абяззброілі бандытаў, як гэта ўжо атрымлівалася ў прапанаваных умовах, ды нарэшце знайшлі чароўную даму.

За расповедам Яўгенія Канстанцінаўна не заўважыла, што яны збочылі на Петрапаўлаўскую. Татухна іх апярэдзіў і цяпер чакаў каля параднага – відаць, не мог увайсці спакойна ў дом, пакуль не вернецца туды ягоная дачка. А панне Пракшыной стала крыху шкада, што іхняя паездка скончылася, хацелася ёй, каб дарога доўжылася і доўжылася і не пераставаў гучаць над яе вухам голас Падгорскага. Але ж на вуліцы было халаднавата, і дзявіца зноўку пачала паперхваць, дый трэба ж заспакоіць матухну з бабуляй! Яна хацела была ўжо ісці сама, але ж Андрэй Вікенцьевіч і тут яе не адпусціў, нават цераз парог унёс, быццам нявесту. Тут уся сям’я заклапацілася, пачалася спрэчка, ці ўсадзіць Яўгенію Канстанцінаўну ў фатэль альбо пакласці на канапу, нават Тэдзі прыбег ды весела падбрэхваў. Дзявіца запярэчыла, сказаўшы, што насядзелася ў няволі і ўвогуле жадае стаць на ногі, але слухаць яе ніхто не хацеў. Пагадзіліся ў выніку на першым, нападтыкалі з усіх бакоў пледаў, пасадзілі на рукі гадаванца і паслалі па доктара.

Стамлёная страхам і непакоем, з чорнымі вачыма, матухна схілілася над дачкой, закрыўшы ад усіх, і прыціснулася вуснамі да патыліцы Яўгеніі Канстанцінаўны, ціха ўсхліпваючы.

– Мама, са мной усё добра, – паставіўшы Тэдзі на падлогу, дзявіца ўсё ж такі ўзнялася, каб абняць Лізавету Яўгенаўну, а потым паскардзілася: – Вось бачыш, толькі па твары двойчы выцялі і ўсё.

Матухна замітусілася, клікаючы Агапцы, каб тая прынесла ёд і вату, але бабуля прагудзела: