Քաջարի զինվոր Շվեյկի արկածները

Գրասենյակը լուռ էր եկեղեցու պես։ Լսելի էր միայն, թե ինչպես ինչ-որ մեկը գնում-գալիս է միջանցքում։ Մի բարեխիղճ հոժարական, որ զորանոցում մնացել էր հարբուխի պատճառով,— մի բան, որ պարզ երևում էր նրա ձայնից,— խոնթխոնթալով անգիր էր անում. «Ինչպես պետք է ընդունել օգոստոսափառ գերդաստանի անդամներին վերջիններիս կողմից բերդերն այցելելու ժամանակ»։ Պարզ լսվում էին հետևյալ բառերը.

«Sobald die höchste Herrschafft in die Nähe der Festunganlängt, ist des geschütz auf allen Bastionen und Werken abzufeuern, dar Plätzmajor empfängt die selbe mit dem Degen in der Hand zu Pferde, und reitet Sodann vor»^[26]։

— Լռեցեք, լսո՞ւմ եք,— գոռաց պորուչիկը դեպի միջանցքը։— Կորե՛ք գրողի ծոցը։ Եթե զառանցում եք, գնացեք անկողին մտեք։

Լսելի էր, թե ինչպես ջանասեր հոժարականը հեռանում է և թե ինչպես միջանցքի ծայրից արձագանքի պես հնչում է նրա խոնթխոնթացող ձայնը.

«In dem Augenblicke, als der Kommendant salutiert, ist das Abfeuern des Geschützes zu wiederholen, welches bei dem Absteigen der höhsten Herrschaft zum drittenmale zu gesshehen hat»^[27]։

Իսկ պորուչիկն ու Շվեյկը շարունակում էին անխոս իրար նայել, մինչև որ, վերջապես, առաջինը կծու հեգնանքի տոնով չասաց․

— Բարով եկաք Չեխական Բուդեյովիցի, Շվե՛յկ։ Ում որ վիճակված է կախվել, երբեք չի սկի։ Ձեզ ձերբակալելու օրդերն արդեն գրված է, և վաղը դուք կգնաք գունդը զեկույցի։ Ձեր պատճառով ես ջղերս չպիտի քայքայեմ։ Ձեր երեսից արդեն բավական տանջվել եմ։ Համբերելու տեղ չմնաց։ Ուղղակի չեմ հասկանում, թե ինչպես եմ կարողացել այսքան երկար ապրել ձեզ նման ապուշի հետ։

Պորուչիկն սկսեց գրասենյակում գնալ ու գալ։

— Ո՛չ, դա պարզապես անտանելի է։ Զարմանում եմ, թե ինչպես մինչև հիմա ձեզ չեմ գնդակահարել։ Ինձ ի՞նչ պիտի անեին դրա համար։ Ոչինչ չէին անի։ Ինձ կարդարացնեին, հասկանո՞ւմ եք։

— Ճիշտ այդպես, պարոն պորուչիկ, լիովին հասկանում եմ։

— Թողեք ձեր այդ ապուշային օյինները, թե չէ իսկապես արժանին կստանաք։ Հիմա ձեր հախից կգան։ Ձեր հիմարություններով դուք այնքան հեռուն գնացիք, որ ի վերջո բանը աղետի հասցրիք։

Պորուչիկ Լուկաշը ձեռքերը շփեց.

— Հիմա չեք պրծնի։

Ապա նորից մոտեցավ սեղանին, մի թղթի կտորի վրա մի քանի տող գրեց, կանչեց հերթապահին և հրամայեց Շվեյկին տանել պրոֆոսի մոտ և գրությունը հանձնել նրան։

Հերթապահը Շվեյկին տարավ բակի միջով, և պորուչիկն անսքող ուրախությամբ նայում էր, թե ինչպես է բացվում այն դուռը, որին փակցված էր սևադեղին մի տախտակ՝ «Regimentsarrest»^[28] մակագրությամբ, թե ինչպես Շվեյկը անհետանում է դռան հետևում և ինչպես մի րոպե հետո պրոֆոսն այնտեղից դուրս է գալիս մենակ։

— Փա՜ռք աստծո,— մտածեց պորուչիկը բարձրաձայն։— Վերջապես նա այնտեղ է։

Մարինյան զորանոցների մթին մի որջում, ուր խոթեցին Շրվեյկին, նրան սրտագին ողջույնով դիմավորեց մի հաստլիկ հոժարական, որ պառկած էր ծղոտե ներքնակի վրա։ Նա արդեն երկու օր նստած էր և մենակությունից խիստ ձանձրացել էր։ Շվեյկի այն հարցին, թե նա ինչի համար է նստած, հոժարականը պատասխանեք, թե պարզապես մի դատարկ բանի համար։ Գիշեր ժամանակ հրապարակում, կամարաշարի տակ, հարբած վիճակում պատահմամբ խփել է հրետանու մի պոդպորուչիկի շլինքին։ Իսկապես ասած, ոչ թե շլինքին խփել է, այլ միայն գլխից գլխարկը ցած գցել։ Դա այսպես է պատահել, հրետանու պորուչիկը գիշերը կանգնած է եղել կամարաշարի տակ և, ամենայն հավանականությամբ, բոզի բուսուն պահել, հոժարականը կարծել է, թե նա իր ծանոթ, հոժարական Ֆրանտիշեկ Մատերնան է, քանի որ պոդպորուչիկը կանգնած է եղել մեջքը դեպի նրան արած։