Камандзіроўка ў сваім горадзе

— Дазвольце, таварыш падпалкоўнік? — У Шульжыка з’явілася яшчэ адна ідэя.— Трэба ўзяцца за Лебедзева — раскажа, дзе маркі ўзяў.

— Стрэлянага вераб’я на мякіне не правядзеш,— усміхнуўся Пугацэвіч.— Адмовіцца, а доказаў у нас няма. Ты спачатку папрацуй вакол яго і, калі што знойдзеш, тады ўжо бярыся.

— Правільна,— падтрымаў Пугацэвіча начальнік аддзела.— Бяры, Сяргей Антонавіч, у дапамогу сабе ўсіх, каго палічыш патрэбным. Акрамя лейтэнанта Гарбаценкі. Каб Лебедзеў не адкруціўся, калі падставы ўзяцца за яго будуць, прыцягнем да справы Пегаса.

Пугацэвіч здзіўлена паглядзеў на падпалкоўніка.

— Лебедзеў са сваімі дружбакамі, такімі ж абібокамі, Грыгаровічам і Самсонавым, штовечар балююць дзе-небудзь у кафэ ці рэстаране. Праўда, папярэдняя праверка супрацоўнікамі райаддзела не ўстанавіла, каб Лебедзеў або хто з гэтых хлопцаў неяк сутыкаліся з пацярпеўшымі. Аднак маркі ў яго былі, і недзе ж ён іх браў. Вось і даручым нашаму маладому і новаму ў горадзе калегу прыгледзецца да гэтай групы. Паэзія вымагае ад паэта быць псіхолагам, от хай і праявіць свае здольнасці,— падпалкоўнік дапытліва паглядзеў на мяне.

— Так бы і сказалі, а то Пегас…— Мне чамусьці стала крыўдна. Вершы не прадмет для кпінаў.

— 3 крылатым канём пойдзеш як з пропускам,— Пётр Пятровіч не жартаваў, і я насцярожыўся.— Прататыпаў для творчасці не абяцаю. Сам ведаеш, нам не тыповым, а выключэннем з правілаў даводзіцца займацца. Як вось гэтая троіца. Яны часта пачынаюць гуляць з кафэ «Прыемнага апетыту», нібы сапраўды апетыт на далейшае нагульваюць. Установа ціхая, утульная. Самае месца для паэта. Падумай, Павел, сабе,— ён крыху расслабіўся, аднак вочы глядзелі жорстка,— сядзіш за асобным столікам, у высокай шкляной вазачцы палымнеюць гваздзікі, у кубачку дыміцца пахучая кава. А ты сярод гэтага хараства засяроджана пра трапную рыфму мысліш. Га? — Не чакаючы, што я адкажу, ён дадаў: — Малайчына рэдактар, не напісаў, што аўтар вершаў Павел Гарбаценка выпускнік менавіта юрфака. Так што пры выпадку можаш на філфак спаслацца. Цяпер жа, маўляў, на вольным хлебе ў класікі меціш, над кнігай горбішся.

Таварышы маўчалі, з цікавасцю паглядаючы на мяне. Пра вершы я нікому тут не расказваў, адкуль толькі Пётр Пятровіч дазнаўся? А яго задуму ўлавіў. Ды, як некалі сцвярджала мая аднакурсніца Насцечка Мелехавец, дух бунтарства ўва мне нарадзіўся ці не раней за мяне. I я заўпарціўся:

— Афіцыянткам расказваць, ці што?

— Там дзяўчаты прыгожыя, ведаю, спецыяльна заглядаў, так што вазьмі грэх на душу, пахваліся.— Пётр Пятровіч адкінуўся на спінку мяккага крэсла-круцёлкі.— I табе гонар, і той, каму паложана, дазнаецца пра цябе.

— Не клюне,— заданне мне ўвогуле спадабалася, але ўпэўненасці, што будзе так, як задумаў Янушкевіч, я не меў.

— Усё можа быць,— засяроджаны на сваіх думках, гаварыў павольна падпалкоўнік.— Ды ёсць у Лебедзева адна рыса — цягне яго да славутых людзей. То з артыстам спрабаваў пасябраваць, то з футбалістам… Павінен і на паэта клюнуць!

Вось так, Павел Сцяпанавіч, вяртайся ў лірыку, кажу я сабе і ўважліва слухаю падпалкоўніка — перш чым адпусціць мяне, ён дэталёва абгаварыў сітуацыі, якія маглі ўзнікнуць пры выкананні задання. Аднак гэта ўжо зусім не паэтычная тэхналогія.

2

Кража ў Канапацкіх непакоіла Пугацэвіча больш за другую не толькі памерам. Неяк не ўпісвалася яна ў стэрэатып кватэрных краж, якімі даводзілася яму займацца раней. Была яна дзёрзкая. Злодзеі нібы выхваляліся сваёй няўлоўнасцю, беспакаранасцю. Спачатку па-гаспадарску старанна абчысцілі шафы і шуфляды. А тады спакойна, як у сваёй хаце, расклалі ў кухні на стале нажы і відэльцы, паставілі бакалы, пляшку каньяку, выцягнулі з халадзільніка закуску. Выпіўшы, памылі, працерлі посуд, прыборы і пакінулі ўсё гэта на стале. Інтэлігенты, нічога не скажаш. Няйначай, надумалі яшчэ і паназаляцца.

Калі верыць сталовым прыборам, балявалі трое. Пугацэвіч шкадаваў, што не выязджаў туды з аператыўнай групай. Сам, магчыма, заўважыў бы нешта такое, што прапусцілі тады. Хаця, па шчырасці, наракаць на працу калег падстаў не было. Пратаколы агляду, першых допытаў былі падрабязныя. Тым не меней, узяўшы справу ў свае рукі, Сяргей Антонавіч вырашыў з’ездзіць да Канапацкіх. 3 дня кражы мінула больш трох тыдняў, людзі, напэўна, перажылі ўжо шок, выкліканы ёю, і цяпер, паспакайнеўшы, маглі сёе-тое ўспомніць дадаткова.

Канапацкі дома быў адзін. Пугацэвіча сустрэў ветліва, аднак без асаблівай прыязнасці. Адчувалася, што ён ужо не надта верыў у здольнасць міліцыі раскрыць гэта злачынства.