Камандзіроўка ў сваім горадзе

Прычына халоднасці гаспадара была зразумелай. Пугацэвічу таксама было ніякавата. Кепска, калі ты не можаш апраўдаць спадзяванні чалавека, які ў тваіх афіцыйных паперах значыцца як пацярпеўшы. Асабліва чалавека добрага і табе сімпатычнага. Ідучы сюды, Сяргей Антонавіч ведаў, што Канапацкі не хапуга, сваімі магчымасцямі не злоўжывае, лішняга не прывозіць, і гэта адно ўжо станоўча характарызавала яго. А цяпер і з выгляду ён спадабаўся Сяргею Антонавічу. Пажылы, аднак моцны яшчэ — дзіва ж, на міжнародных перавозках, якія доўжацца не адзін дзень, слабак не здужае. Паглядаў ён уважліва, крыху нахіліўшы ўлева вялікую галаву з коратка падстрыжанымі пасівелымі валасамі. Уся яго ладная, падцягнутая пастава сведчыла, што ён былы вайсковец, які ніколі, ні пры якіх абставінах не дазволіць сабе ніякай расхлябанасці. Таму пачынаць размову аказалася больш складана, чым разлічваў Пугацэвіч, збіраючыся сюды.

— Прабачце, Леў Сідаравіч, але мушу вас патрывожыць зноў.

— Каб гэта што дало...

— Падзяляю вашу незадаволенасць, таму і прыйшоў,— Пугацэвіч выцягнуў цыгарэту, нерашуча пакамячыў яе. Ён раптам адчуў, што хвалюецца, што ўзяў бяду гэтага прыемнага яму чалавека блізка да сэрца.— Цяпер справай будзе займацца абласное ўпраўленне. У прыватнасці, даручана мне. I я хачу сам паслухаць вас, пабачыць, так сказаць, на месцы абстаноўку.

— Ну што ж, давайце,— у яго вачах з’явілася цікавасць да капітана міліцыі, які так рашуча абяцае помач. Захінуў доўгі паласаты халат, модны гадоў дзесяць таму назад, паказаў рукой на дзверы ў пакой: — Прашу…

Дом быў старой планіроўкі. Канапацкія займалі кватэру з трыма асобнымі пакоямі, доўгім і шырокім калідорам, прасторнай кухняй. У такой кватэры не адразу разбярэшся, дзе што. А злачынцы дзейнічалі беспамылкова, лезлі толькі туды, дзе было што ўзяць.

Гаспадар вадзіў па кватэры, расказваў, паказваў, і Пугацэвіч стараўся ўсё запомніць, пакідаючы вывады на пасля. Хаця адно адзначыў адразу: у гэтай хаце не гналіся за паказухай. Ні сервант, ні буфет, ні паліцы не былі застаўлены крышталём, каштоўнымі вазамі. На сценах не віселі дываны, што часта сустракаецца ў кватэрах людзей, якія дарываюцца да шалёных грошай. Канапацкія, відаць, наогул не надавалі рэчам вялікага значэння.

Слухаючы гаспадара, Пугацэвіч толькі зрэдку ўдакладняў што-небудзь, аднак так, каб Леў Сідаравіч не здагадваўся пра ход ягоных думак. Калі ў злачынстве ўдзельнічаў блізкі дому чалавек, такое падазрэнне міліцыі магло насцярожыць яго. Бо Канапацкія, што натуральна ў іх становішчы абрабаваных, напэўна, са знаёмымі і абмяркоўвалі, і будуць яшчэ абмяркоўваць не раз, скардзіцца на сваю бяду, дзяліцца спадзяваннямі і, вядома, крытыкаваць міліцыю, захады вышуку.

Пахадзіўшы па кватэры, Канапацкі з Пугацзвічам вярнуліся ў гасціную.

— Зрэшты, у нас усё на віду,— сказаў гаспадар,— усё пад рукой. Лішняга не мелі, каб хаваць, — ён гаварыў павольна. нібы спакойна, толькі раз-пораз нервова сціскаў пальцы. каб не паказаць, што яны дрыжаць.— Але і неабходнага набралася. Як у маленькай краме. Чалавек з цягам часу абрастае рэчамі…

А Пугацэвіч думаў, што сапраўды той, хто сумленна зарабляе нават немалыя грошы, не будзе з імі хавацца па закутках. Ён сам не бярэ чужога і ў думках не трымае, што могуць абрабаваць яго. I потым вось так, як Канапацкі, ніяк не можа зразумець, чаму менавіта да яго палезлі злодзеі. Ішло гэта ад нейкай жыццёван непрактычнасці, ці што. Пугацэвіч спачуваў такім людзям і перажываў, нібы быў вінаваты ў тым, што з імі здарылася.

— Вы каго-небудзь падазраяце? — Такое пытанне задавалі Канапацкаму раней, і таму яно павінна было прагучаць як дзяжурнае, пратакольнае. Але, нават паўтарыўшы свой колішні адмоўны адказ, ён потым будзе ўспамінаць яго, і, можа, праз колькі часу нешта ўсё-такі ўсплыве, мільгане здагадкай у галаве.

Леў Сідаравіч развёў рукамі.

— Паставім пытанне інакш.— Капітан памацаў па кішэнях, шукаючы запалкі. Не знайшоўшы, сунуў цыгарэту ў пачак.— Вось вы прыязджаеце з камандзіроўкі, прывозіце што-небудзь незвычайнае, прыгожае, як кажуць, імпартнае. Каму, напрыклад, вы паказвалі ў апошні час прывезеныя рэчы?

Гаспадар, перш чым адказаць, высунуў шуфлядку падсервантніка, пакорпаўся там і сярдзіта крэкнуў:

— Цьфу ты, забыўся, што і запальнічку сцягнулі. Фасоністая была.— Устаў, прынёс з кухні карабок: — Смаліце.

Пугацэвіч падзякаваў, прагна зацягнуўся. Непрыемна вярэдзіць незагоеныя раны.

— Каму паказвалі? — з сумненнем паўтарыў Канапацкі капітанавы словы.— Звычайна абновы жанчын хвалююць. Ды мая Настасся Паўлаўна ніколі не моднічала, і сяброўкі ў яе такія ж. Змоладу было не да раскошы, а цяпер… Сынаву сябру хіба замежная тэхніка цікавая. Дык у нас магнітафон даўно быў, ці ўспомніш, хто бачыў. А іншага няма…

I пра сына, і пра яго акружэнне Пугацэвіч ведаў з пратаколаў. Наўрад ці былі сярод іх людзі сумніцельныя, ва ўсякім разе, пакуль такіх не выявілі. Ведаў капітан і пра блізкіх знаёмых Канапацкіх-старэйшых, з якімі яны сябравалі дамамі. У пажылых людзей іх нямнога, усе яны даўнія і таму надзейныя. Падумаць пра іх блага не адважышся.