Комплекси таълимӣ-методӣ: Экологияи муҳандисӣ

Дар назди Агентии гидротетеорологии Кумита, Маркази гидрометеорологӣ, Маркази тағйирёбии иқлим ва қабати озон, Маркази яхшиносӣ, Шабакаи истгоҳҳои метеорологӣ ва истгоҳҳои гидрологӣ ва мониторинги экологӣ амал менамоянд. Директори Агентии мазкур ҳамоҳангсозӣ Конвенсияи қолабии СММ оид ба тағйирёбии иқлим мебошад ва таваҷуҳи кишварро дар ташкилоти Умумиҷаҳонии метеоролигӣ пешниҳод менамояд.

Ба системаи ташкилотҳои ғайритиҷоратии Кумита Муассисаи давлатии Маркази илмӣ – тадқиқотии ҳифзи манбаҳои обӣ, Маркази маълумотҳои экологӣ, Муассисаи давлатии лабораторяи илмӣ – тадқиқотии ҳифзи табиат, Муассисаи давлатии Маркази миллии гуногунии биологӣ ва бехатарии биологӣ, Муассисаи Давлатии Маркази миллии татбиқи конвенсия Стокголм оид ба ифлоскунанҳои устувори органикӣ, Маркази назорати таҳлилӣ ва дигарон шомиланд.

Милитсияи экологӣ зерсохтори Вазорати корҳои дохилӣ буда, ҳангоми гузаронидани рейдҳои бар зидии қонуншиканон санҷиши воситаҳои нақлиётӣ бо нозирони ҳифзи муҳити зист ҳам-корӣ менамоянд. Илова бар ин системаи ғизовии воситаҳои партовҳои моддаҳои ифлоскунандаи муҳити зист ва додани маълумотнома дар ин самт бо нозирони ҳифзи муҳити зист ҳамкорӣ менамоянд.

Вазорати рушди иқтисод ва савдо, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатиии пешбаранда буда, ба ҳамоҳангсозии сиёсат ва соҳаи иқтисодию иҷтимоӣ ва ҳамоҳангсозии соҳаи стратегияи рушд ва рушди кишварро амалӣ менамояд.

Вазорати энегетика ва сарватҳои обӣ, рушди соҳаи обу энергетикаро ҳамоҳанг сохта, назорати объектҳои обӣ ва энергетикиро таъмин намуда, лоиҳаҳои байналмилалиро сарпарастӣ менамояд. Агентии беҳдошти замин ва обёрии назди Ҳукумати ҶТ ба таъмиру аз навсозии таҷҳизотҳои ситемаи обёрӣ ва ҳолати заминҳои обёришаванда ҷавобгӯй буда, дар самти дастгирии асотсиатсияҳои истифодабарандагони об мақоми ваколатдор мебошад.

Агентии хоҷагии ҷангали назди Ҳукумати ҶТ барои пешбурди сиёсати давлатии соҳаи хоҷагии ҷангал, шикор, олами набототу ҳайвонот, ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшаванда ва пебурди фаъолияти хоҷагидорӣ ҷавобгӯй мебошад.

Агентии омори назди Президенти кишвар ҳар сол маълумоти омории экологиро дар шакли маҷалаи «Хифзи муҳити зист» нашр намуда, маълумотҳои омори экологиро дар соҳаи муҳити зист амалӣ менамоянд.

Кумитаи давлатии заминсозӣ ва геодезӣ барои пешбурди сиёсати давлатӣ дар соҳаи истифодабарии замин кадастри замин ва назорати истифода ва ҳифзи замин масъул мебошад.

Саридораи геологияи назди Ҳукумати ҶТ ҳамоҳангсозӣ омӯзиши ва пешбурди сиёсат дар самти сарватҳоҳои заминӣ ва истифодаи сарватҳои маъданӣ мебошад.

Хадамоти давлатии назорати бехатарӣ оид ба корҳои бехатарии дар саноат ва назорати коркарди куҳии назди Ҳукумати ҶТ, реестри объектҳои хатарноки истеҳсолӣ бурда назорати идоравиро дар ин самт анҷом медиҳад.

Ҳангоми таҳияи сиёсат дар соҳаи ҳифзи муҳити зист ва истифодабарии сарватҳои табиӣ, Академияи илмҳо дастгирии илмиро таъмин менамояд. Дар ҳайати Академияи илмҳо Донишгоҳӣ масъалаҳои обӣ ва энергетика, Донишгоҳӣ ботаника ва зоология-кадоме ки татқиқоти марбутаро мегузаронанд, фаъолият менамоянд.

Дигар вазорату идораҳое, ки фаъолияташон ба рушди соҳаи муҳити зист ва ҳолатӣ сарватҳои табиӣ таъсир мерасонанд аз инҳо иборатанд: Вазорати саноат ва технологияи нав, Вазорати нақлиёт, Вазорати кишоварзӣ, Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ.

Мақомоти иҷроияи ҳакимияти давлатии маҳаллӣ дар доираи саллоҳияти худ пешбурди на-зоратро дар соҳаи ҳифзи муҳити зист анҷом медиҳанд, ҳамзамон таҳия ва амалӣ гардонии нақшаи амалро дар сатҳи миллӣ оид ба ҳифзи муҳити зист анҷом медиҳанд. Масъалаи хизматрасонӣ вобаста ба ҷамъкунӣ ва кашонидани партов, идоракунии сарватҳои табиии моҳияти маҳаллӣ дошта ва қабули қарор дар самти истифодабарии замин ва сохтмон ба фаъолияти мақомотҳои болозикр шомил мебошад. Роҳбарони мақомотҳои маҳаллиро, Кумитаи ҳифзи муҳити зист бо пешниҳоди мақомоти маҳаллӣ таъин менамояд, ки итоатмандии дутарафаро доранд.

Дарси КМРО

Партовҳо

Дар Тоҷикистон то ҳол далелҳои боэътимод нисбат ба ҷамъшавии партовҳои сахти маишӣ ва саноатӣ дар обҳо ва муомилот бо онҳо мавҷуд нест. Дар ду шаҳрҳои калонтарини кишар Душанбе ва Хуҷанд ҳар сол зиёда аз 300 ҳазор тонна партовҳои маишӣ ташаккул меёбад. Дар асоси баҳодиҳӣ ба 40% аҳолӣ дар самти ҷамъоварӣ ва кашонидани партовҳо хизмат расонида мешавад, ки асосан аҳолии шаҳрҳо мебошанд. Дар Консепсияи миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба солимгардонии маҳфузгоҳҳои партовҳои коркарди маъдани уран барои солҳои 2014-2024 ҳалли масъалаи муносибат бо партовҳои хатарноки радиоактивӣ пешниҳод гардидааст. Ба солимгардонии партовҳои маҳфузгоҳҳои калонтарини воқеъ дар шаҳри Истиқлол (Табошар) ва Деҳмой, ки дар наздикии шаҳри Хуҷанд воқеъанд нуфузи бештар додашудааст. Бо ҷалбӣ маблағҳои кӯмаки беруна, аз ҷумла бо дастгирии молиявии Россия ва Иттиҳоди Аврупо лоиҳаи коҳиш додани амалисозии партовҳои хатарноки радиоактивӣ, амалӣ мегардад. Партовҳои соҳаи кишоварзӣ, аз ҷумла пеститсидҳои мӯҳлати истифодаашон гузашта, дар шимол и кишвар (Конибодом) ва дар ҷануб (Вахш) ба ҳолати нисбатан бехатар гузаронида шуданд.