Читаем Кырыыстаах таас полностью

– Маны кэт. Хаатыкаын хааллар. Атахтары быстыахтара, – диэн илдьэргэ сблэин биллэрдэ. Мин рбттэн киибэр испиискэ, кыра чэй, табах биэрдим. Сарсыарда халлаан сырдыыта турдубут. Мин эргэ соус эрээри, бтн, бэртээхэй этэрбэстэри кэтэн кэбистим. Хаатыкаларбын таааран крдьк аттынааы тиит трг мутугун трдгэр э тииккэ сыыары уурталаатым. Салгын охсон сараыйдыннар, кэлэн иэн ылыам дии санаатым. Онтукаларбын силлиэ тэрбитин ааарын брлр быыта хадьырыйталаабыттар. Кнс эрдэ Лгнтйг мэитэн тиийдибит. Киим аатын илдьитин кэпсээтэ. Быйыл Сиридикээн баынан, Буйуданан бр рэ олус хойдон табаны улаханнык аймаабыт. Ол иин оонньор Тааычааа крэммит. Онно т да мэччирээ млтн иин, табаларбын быыыам диэбит. Лгнтй ол брлрг айанан бултаарыгар крдспт. Эиил сс элбээтэхтэринэ табаларбыттан эстэбин диэн илдьиттээбит. Эрэйин кэнники саныа . Мин эмиэ Лгнтйг кыалабын барытын кэпсээн биэрдим. Лгнтй олорбохтоон баран: «Этэ суох лгт. Оонньор сыааа ыарахан буолуохтаах. Арай мин барсыыыбын», – диэтэ. Чэйдээт да, айаннаатыбыт. Ол кн тннэри айаннаан Байбаакааа тиийдибит. Лгнтй оонньору чгэйдик билэр эбит. Онон эрэйэ суох тылбытын ылынан трт табаны биэриэх буолла. Лгнтйдн брлр хайа сатанарынан чунаар табыгастааын кэпсэтистилэр. Булка сылдьарыгар биир олох сыаралаах табаны анаата. Онон сарсыарда трт эттээх табаны холбонон тннр буоллубут. Ону баара, ол тнгэр буура сааланан с кн хаайтаран сыттыбыт. Тааычаан рээр кыыннары р тыга турар итии уу тахсар срээнэ баар эбит. Кини муус рднэн халыйар сиригэр оонньор балаакка оннун саа сиргэ аппа хастаран уунан толорторбут. рднэн балаакка тардан баран онно киирэн угуттанар, стлр эбит. Илиим, атаым дьаратын сыл аайы манна эмтиибин диир. Лгнтй бииги эмиэ эмтэннибит. Били мантан барарбар ууну кээммин атаым бэрбээкэйдэрэ схтэринэн дьаралыйан ыалдьаары гыммыттара угуттанан абыранным, тута оон хаалла. Буура уурайан, бгн сарсыарда эрдэттэн айаа туруммуппут. Аара кэлэн иэн эн суолгун, хоммут сиргин крбппт. Кэннигиттэн эккирэтэн крн баран, сиппэтэхпит, – Сафейка буруйдаммыттыы доорун бу кылгас кэм иигэр кыырыктыйбыт баттаын кртэлээтэ.

16

Саас. Хаар ууллан, рэхтэр уулара киирэн, сир-дойду ууктан, араас ктр рэ хотоол ууларыгар, рэх хомолоругар мэхтэс буолбут. Кырдал кырыс сирдэр, сууйуллубут кх сукунаны тиирэ тарпыт курдук, сырдык сибиээй нэн кн сардаатыгар крмтйэ толбоннуран кстллр. Мас-от тиллэн, симэинэ ситэн, силигилии симэнэр кэрэ кэмэ кэлэн эрэрин кэтээн турардыы, нгээ нэн, хатырыга хааан, сымала сытынан аылыйан, сыыыны, хонууну бтнн тунуйбут. Миитэрэй срн салгыны тн муунан ыйырбахтаан ылла. Наыл хаамтарыынан Сиридикээн трднээи киэ хомо сыырын танары киирдэ. Хомо чычаас налыы уутугар араас кус рэ мустан аыы, кччйэ сылдьара. Кн уотугар кмс куорсуннар кустук араас нэн клмрдээ оонньууллар. Элбэх кус ууоргу кытыы бадарааныгар тахсан, тблрн кынаттарын анныгар кистээн утуйа сыталлар. Сорохтор кытыл устун хаамсан трээлээллэр.

Миитэрэй хомону кытыытынан кэрийэ хаамтаран рэи р барда. Чугастааы кустар саарса-саарса, утары устан бардылар. Миитэрэй кэтириинискэй доруобун ииттэн сгэн иэр. Аара халы рдээх хаастарга тбэстэинэ ытар санаалаах. Саатар, иккини- лрн, кэии кэриэтэ Барыыскалааы кндл этэ. Ол дьоо тойонун илдьитин илдьэ иэр. Кэлэ оустуннар диэн тиэтэтэр. Сблэстэхтэринэ трдн Уолаа тлээх ыырдан киириэхтээхтэр.

Миитэрэйи рднэн бэрт намыаынан србэччэ рдээх хоор хаастар халыкынаан аастылар. Иэллэрин ыраахтан крбтэ. Арааа, иккини хаы тэриэххэ сп эбит да, соотох иитиитин ытан кэбииэн кэрэйдэ. Кини наылыччы киирэн, хостоон-хостоон баран, олоххо ытарын сблээччи. Хаастара тиийэн хомону рднэн иккитэ-стэ эргийэн баран, ньалака уулаах чээл кх атахха тнэн кэбистилэр. «Тууй-сиэ, арыый аара тэн хааллым ээ. Сатаналар тэиилэрэ бэрт дуу. сс эргийбэхтээн баран тстлэр дии». Миитэрэй биэрэстэ ааара сири тттр барыан кэрэйдэ. Тттр-таары тэлбинээн тардыллан хаалсы. Миитэрэй тиэтэйэр быыынан сулбу соус хаамтаран истэ. Алыы ууларын аайы араас кус рэ эймэнэс. Саалара-иэлэрэ кии санаатын уйгуурдуох курдук. Быйыл уута дэлэйдик тахсан, ктр син кэлбэхтээбит. Аара эмпэрэ аннынааы биир кытахха биэс эриэн тс олорорун аттынан ааста. Мыынна. Кс быстыа холобурдаах айаннаан сирин ортолоото. Кус аймаыттан ураты атын кии хараар быраыллыахха айылааы крбт.

Перейти на страницу:

Похожие книги

Дом учителя
Дом учителя

Мирно и спокойно текла жизнь сестер Синельниковых, гостеприимных и приветливых хозяек районного Дома учителя, расположенного на окраине небольшого городка где-то на границе Московской и Смоленской областей. Но вот грянула война, подошла осень 1941 года. Враг рвется к столице нашей Родины — Москве, и городок становится местом ожесточенных осенне-зимних боев 1941–1942 годов.Герои книги — солдаты и командиры Красной Армии, учителя и школьники, партизаны — люди разных возрастов и профессий, сплотившиеся в едином патриотическом порыве. Большое место в романе занимает тема братства трудящихся разных стран в борьбе за будущее человечества.

Георгий Сергеевич Березко , Георгий Сергеевич Берёзко , Наталья Владимировна Нестерова , Наталья Нестерова

Проза / Проза о войне / Советская классическая проза / Современная русская и зарубежная проза / Военная проза / Легкая проза
Дети мои
Дети мои

"Дети мои" – новый роман Гузель Яхиной, самой яркой дебютантки в истории российской литературы новейшего времени, лауреата премий "Большая книга" и "Ясная Поляна" за бестселлер "Зулейха открывает глаза".Поволжье, 1920–1930-е годы. Якоб Бах – российский немец, учитель в колонии Гнаденталь. Он давно отвернулся от мира, растит единственную дочь Анче на уединенном хуторе и пишет волшебные сказки, которые чудесным и трагическим образом воплощаются в реальность."В первом романе, стремительно прославившемся и через год после дебюта жившем уже в тридцати переводах и на верху мировых литературных премий, Гузель Яхина швырнула нас в Сибирь и при этом показала татарщину в себе, и в России, и, можно сказать, во всех нас. А теперь она погружает читателя в холодную волжскую воду, в волглый мох и торф, в зыбь и слизь, в Этель−Булгу−Су, и ее «мысль народная», как Волга, глубока, и она прощупывает неметчину в себе, и в России, и, можно сказать, во всех нас. В сюжете вообще-то на первом плане любовь, смерть, и история, и политика, и война, и творчество…" Елена Костюкович

Гузель Шамилевна Яхина

Проза / Современная русская и зарубежная проза / Проза прочее