Лета трывожных дажджоў

СУБКВАТАРАНТ

Не знаўся б я з табой, сабачым франтам,

Калі б аднойчы дарагі сынок
Без юрыдычных праў і без гарантый
Цябе з базара ў дом не прывалок...

Ніхто цябе не прывучаў да службы,

А рос — не дуэлянт, і не зладзей,
І кемлівы, і па законах дружбы
Ніколі не падводзіў у бядзе.

Калі па-добраму спрыяў бы лес, то ў фільмах

З класічнай тэмаю даўно здымаўся б ты,
І ў кадры ля якой-небудзь графіні
На ланцужку хадзіў бы залатым...

Што ж, гаспадар не той... Ды па-дзіцячы

Надоечы я рагатаў за трох,—
Відаць, з усёй фантазіяй сабачай
І ты б такое выдумаць не змог:

Праз тры гады я ўгледзеў, бесталковы,

Што галоўбух — фінансавы гарант —
Правёў цябе па кніжцы разліковай
З прапіскай у графе «суб. кватарант».

Вось толькі, што на ўвазе меў бухгалтар,

Калі пісаў асобна, з кропкай, «суб.»:
Ці ты суб'ект, кватараваны гвалтам,
Ці субяседнік, модны словалюб?

Ці ты субстанцыя — як атам альбо космас —

Рэальнасць аб'ектыўная мая?..
Ды сэнс відзён — ці просты ён, ці ўскосны
«Субкватарант» са мною на паях.

Цяпер табе не крыкнеш: «Выбірайся!..»

Ёсць i квартплата — паўтара рубля...
Як у «Муму» тургенеўскі Герасім,
Падумаў я: не злом жыве зямля...

МАЛЮНАК З ВАГОННАГА АКНА

Яшчэ вясна і мычыць, і целіцца,

А ўжо курыцу певень гуляць падкудыквае,
І ў падмаскоўным пасёлку Пяцеліна
Варона галінку нясе задыхана.

* * *

Не азірайся,— міф вучыў біблейскі,—

Іначай скамянееш назаўжды...
...За стол засядзем — і пасады клейстар
Прыклейвае да крэсла на гады.

Не азірайся — а глядзі наперад,

Ды лішняе не зыркай па баках,
І не круціся,— строгія паперы
Зламаюць шыю нават у быка.

Не азірайся,— што было, на звалку

Ўсё змецена, і што туды глядзець...
І прадзедаў не знаюць дзеці змалку,
І пазнаюць бацькоў сваіх ледзь-ледзь.

Не азірайся,— што тых продкаў мова,

Гісторыі замшэлыя вянцы!..
Мы за сталамі свет збудуем новы,
Дзе першыя тварцы — прамоў пісцы.

Не азірайся... І чым далей — болей

На лысіну наслойваецца пыл,
Хрыбетнік нерухомее ад солей,—
Сядзім, нібы саляныя слупы...

І ўжо не цыркулярам — цыркуляркай

Той слуп не адпілуеш ад стала,
Не выманіш ні чаркай, ні цыгаркай,
Ні пенсіяй, што ўжо даўно прыйшла.

Заслужана сядзім і непахісна,

Назад не азіраемся — ні-ні.
І ў гэтым наша сутнасць, наша існасць:
Аслупянелі — і спачнём на пні.

Памром, як маманты. І ўсё закрые полаг

Нямога і тупога забыцця.
І ў тле вякоў пачне палеантолаг
З чужых планет разгадваць па касцях:

— З якіх расолаў ідалы такія,

Які так моцна іх засольваў час?..
А мы аднагалосна рукі ўскінем:
— Была эпоха! — грымнем у адказ.

* * *

Р. Б.